Những năm gần đây, tổ dân phố Đồng Muốn, phường Phúc Thuận đã chứng kiến sự chuyển mình rõ rệt. Sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng đã mang lại sự khởi sắc đáng kể cho đời sống kinh tế của người dân. Tuy nhiên, điều đáng quý ở đây là dù cuộc sống hiện đại đang ngày càng phát triển, người dân Đồng Muốn vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Ngô Xuân Minh, Tổ trưởng tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về cây cầu mới được xây dựng trên con đường dẫn vào tổ. Trước đây, giao thông vào địa phương rất khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cây cầu mới đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và mang lại niềm phấn khởi cho người dân. Sự thay đổi này không chỉ giúp thay đổi diện mạo của tổ dân phố mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tổ dân phố Đồng Muốn có 67 hộ dân, 236 nhân khẩu, phần lớn là người dân tộc Dao. Khoảng chục năm trước, đời sống kinh tế của người dân hết sức khó khăn. Tuy nhiên, với định hướng của chính quyền địa phương, người dân đã tập trung phát triển cây chè, cây lâm nghiệp, chăn nuôi và làm công nhân tại các công ty. Đến nay, Đồng Muốn đã có nhiều ngôi nhà khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ. Chỉ còn 2 hộ nghèo, không còn hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm. 100% trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường, không có học sinh bỏ học giữa cấp.

Ông Hà Đức Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Thuận, cho biết tổ dân phố Đồng Muốn có vị trí rất thuận lợi và quan trọng. Tổ nằm trong quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030. Đây là cơ sở pháp lý và là cơ hội cho tổ dân phố Đồng Muốn phát triển trong thời gian tới. Chính quyền địa phương đang tích cực hỗ trợ người dân trong việc phát triển kinh tế, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Dao.

Tại Nhà văn hóa tổ Đồng Muốn, các cô, các bà đang luyện tập điệu hát truyền thống của dân tộc Dao. Bà Đặng Thị Hòa, một trong những người cao tuổi của tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về việc gìn giữ bản sắc của dân tộc. Người dân Đồng Muốn vẫn duy trì đầy đủ các nếp sinh hoạt, phong tục truyền thống của người Dao, từ trang phục, đám hiếu, đám hỷ, tết nhảy, lễ Cấp sắc… Những giá trị văn hóa này không chỉ giúp người dân gắn kết với quá khứ mà còn góp phần tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Hà Đức Phương khẳng định việc gìn giữ nét văn hóa của đồng bào dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Chính quyền địa phương đã triển khai các cơ chế chính sách, văn bản hướng dẫn để giữ gìn và phát huy nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn. Sự phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng đang thay đổi diện mạo Đồng Muốn, nhưng người dân vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống bền bỉ qua từng thế hệ.

Sự phát triển của Đồng Muốn không chỉ đến từ sự đổi thay của hiện tại mà còn từ những giá trị văn hóa truyền thống đang được bảo tồn bền bỉ qua từng thế hệ. Những con đường bê tông phẳng phiu thay cho đường đất ngày xưa, nhà cửa khang trang hơn, đời sống vật chất đủ đầy hơn. Tuy nhiên, trong từng mái nhà, tiếng Dao vẫn vang lên thân thuộc; những bộ trang phục truyền thống vẫn được phụ nữ gìn giữ và được các chàng trai, cô gái diện vào mỗi dịp lễ, hội; những lễ nghi truyền thống vẫn được tổ chức trang trọng. Tất cả những điều này đã tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất Đồng Muốn, một nơi mà hiện đại và truyền thống hòa quyện vào nhau.

Một sự kiện đặc biệt tôn vinh di sản văn hóa Tây Bắc vừa diễn ra tại Hà Nội, mang đến những giá trị truyền thống sâu sắc thông qua nghệ thuật biểu diễn độc đáo. Cuối tuần qua, không gian tại Bảo tàng Hà Nội đã biến thành một sân khấu sống động, tạo thành trải nghiệm nghệ thuật độc đáo kết hợp giữa thời trang, âm nhạc và sắp đặt sáng tạo. Sự kiện này không chỉ khơi dậy niềm tự hào về bản sắc dân tộc Việt Nam mà còn thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa Tây Bắc.

Sự kiện có sự góp mặt của Hoa hậu biển Việt Nam 2024 Nguyễn Hoài Linh và các ca sĩ nhí tài năng như Cao Phú Quý, Xệ Xệ, Lisa Kim Cương, Gia Hân… cùng 100 mẫu nhí trình diễn 4 bộ sưu tập thời trang độc đáo mang âm hưởng Tây Bắc. Một trong những điểm nhấn của chương trình là màn trình diễn của rapper nhí Xệ Xệ. Với sự tự tin và khả năng làm chủ sân khấu ở tuổi lên 7, Xệ Xệ đã gây bất ngờ và nhận được nhiều tràng pháo tay từ khán giả.

Xệ Xệ, sinh năm 2017, là cháu trai của Quán quân Rap Việt mùa 3 Double2T. Cậu bé đã sở hữu nhiều thành tích đáng nể trong lĩnh vực nghệ thuật, biểu diễn trên nhiều sân khấu chuyên nghiệp. Sự hồn nhiên và cách đọc rap đáng yêu của Xệ Xệ đã góp phần làm các video của cậu bé thêm thu hút. Sự kiện này không chỉ là một dịp để tôn vinh di sản văn hóa Tây Bắc mà còn là cơ hội để những tài năng trẻ Việt Nam tỏa sáng.

Với sự kết hợp độc đáo giữa thời trang, âm nhạc và sắp đặt sáng tạo, sự kiện này đã thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa Tây Bắc, cũng như tiềm năng và tài năng của những nghệ sĩ trẻ Việt Nam. Qua đó, sự kiện đã khẳng định sự quan tâm và yêu mến của công chúng đối với di sản văn hóa của dân tộc, cũng như mong muốn được tiếp cận và trải nghiệm những giá trị truyền thống trong không gian hiện đại.

Thông qua sự kiện này, những tài năng trẻ như Xệ Xệ và các bạn nhỏ khác đã có cơ hội thể hiện bản thân và tỏa sáng trên sân khấu. Đồng thời, sự kiện cũng góp phần quảng bá và phát huy giá trị của văn hóa Tây Bắc, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và gìn giữ bản sắc văn hóa của Việt Nam.

Ở xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, người dân tộc Khmer, đã và đang âm thầm gìn giữ âm sắc truyền thống từ nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào Khmer. Với tình yêu sâu sắc đối với nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã dành cả tuổi thanh xuân để học hỏi, nghiên cứu và bảo tồn loại nhạc cụ độc đáo này.

Sinh ra trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống Khmer, anh Tâm đã được nuôi dưỡng bằng những âm thanh ngũ âm vang lên từ ngôi chùa trong phum sóc từ nhỏ. Bà và cha anh từng là nhạc công chơi các nhạc cụ Khmer trước đây, vì vậy anh đã mê mẩn các loại nhạc truyền thống dân tộc từ bé. Những âm thanh ấy, cứ mỗi lần ngồi xem các nghệ nhân, nhạc công hoà tấu là anh lại học theo và ao ước được chơi một lần.

Năm lên 11 tuổi, khi bạn bè cùng trang lứa còn mải chơi các trò chơi trẻ con, thì Tâm đã được tiếp xúc dàn nhạc ngũ âm, loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm: Bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da. Với tình yêu sâu sắc, chỉ trong một thời gian ngắn, anh Tâm đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương, đồng thời được theo đoàn đi biểu diễn khắp nơi mỗi khi có lễ hội.

Theo anh Tâm, cảm giác được hòa mình vào những bản nhạc dân gian từ các nhạc cụ ngũ âm trong lễ hội truyền thống Khmer, như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… hay mỗi lần được biểu diễn ở các lần tổ chức sự kiện đều khiến anh thấy mình là một phần của văn hóa dân tộc mình. Đó không chỉ là âm nhạc, mà còn là linh hồn của cộng đồng Khmer.

Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người gieo mầm âm nhạc khi trực tiếp dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ, thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia.

Không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy, anh Tâm còn nghiên cứu, tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh tỉ mỉ. Dù gặp không ít khó khăn do không có sách vở hay thầy chỉ dẫn, nhưng bằng sự tâm huyết, tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm, gồm: Rôneat Ek, Rôneat Thung, Rôneat Đek và trống và anh đã bán được nhiều nhạc cụ do anh tự làm cho các đội nhạc ngũ âm trong địa phương.

Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer. Thông qua những nỗ lực của mình, anh Tâm đã góp phần giữ gìn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc Khmer, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ tiếp tục yêu quý và bảo tồn văn hóa truyền thống.

Nhà sử học người Pháp Philippe Le Failler đã trình bày một cách chi tiết và phức tạp về lịch sử của vùng đất mà sông Đà chảy qua trong hơn hai thế kỷ qua trong tác phẩm ‘Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam’. Tác giả đã đưa ra một quan điểm mới, bác bỏ ý tưởng rằng vùng Tây Bắc xa xôi chỉ tiếp nhận lịch sử một cách bị động do vị trí địa lý cách xa trung tâm quyền lực. Thay vào đó, ông khẳng định vai trò đặc biệt của khu vực có sông Đà chảy qua như một không gian đa dạng, chứa đựng nhiều lãnh địa khác nhau, đóng vai trò là vùng đệm giữa các đế chế và vương quốc, và tích cực tham gia vào việc định hình không gian quyền lực và bản sắc của khu vực.

Vì vậy, tác phẩm này là một câu chuyện rất đáng để kể. Không chỉ đơn thuần là một chuyên khảo lịch sử địa phương, ‘Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam’ còn là một tác phẩm tổng hợp, trình bày một bức tranh toàn diện về khu vực này, nơi tụ hội của lịch sử, các dòng chảy văn hóa và số phận con người. Sông Đà, dưới nhãn quan của tác giả, không chỉ là một yếu tố địa lý mà còn là nơi chứa đựng những giao thoa thú vị giữa quyền lực, văn hóa và các cộng đồng đa sắc tộc.

Trong từng chương sách, Philippe Le Failler đã trình bày lịch sử biến động của khu vực sông Đà theo chiều thời gian, từ ảnh hưởng của Trung Quốc ở phía Bắc, người Lào ở phía Tây đến các tộc trưởng người Thượng và thực dân Pháp. Ông không chỉ dừng lại ở đó mà còn nghiên cứu lịch sử dòng tộc, gia đình, như trường hợp của tộc trưởng Đèo Văn Trì, để làm rõ những biến động này. Cuốn sách dựa vào những tư liệu mà các chính quyền trước đã để lại, từ đó phác thảo nên bức tranh toàn cảnh của khu vực sông Đà trong lịch sử.

Cuốn sách ‘Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam’ của Philippe Le Failler không chỉ là một tác phẩm lịch sử đơn thuần mà còn là một công trình nghiên cứu sâu sắc về văn hóa, quyền lực và cộng đồng trong khu vực sông Đà. Tác giả đã trình bày một cách rõ ràng và hấp dẫn về vai trò quan trọng của khu vực này trong lịch sử Việt Nam và giao thoa văn hóa giữa các dân tộc.

Thông qua tác phẩm, độc giả có thể hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của vùng đất sông Đà, cũng như vai trò của nó trong việc định hình bản sắc và không gian quyền lực của khu vực. Đây là một tác phẩm đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa và sự phát triển của vùng Tây Bắc Việt Nam.