Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: “Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.”

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những “lỗ hổng” trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.

Ngày gần đây, tại tỉnh Quảng Ninh, một buổi sinh hoạt chuyên đề hè dành cho thiếu nhi đã được tổ chức với sự phối hợp giữa Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh và Thư viện tỉnh Quảng Ninh. Chủ đề của buổi sinh hoạt là “Trang bị kiến thức bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh trên không gian mạng”. Sự kiện này đã thu hút đông đảo học sinh thường xuyên lui tới Thư viện tỉnh tham gia.

Trong buổi tuyên truyền, các em thiếu nhi đã được giới thiệu về nhiều đầu sách chọn lọc liên quan đến cách sử dụng Internet một cách an toàn và hiệu quả. Đồng thời, các em cũng đã được theo dõi video tuyên truyền về các tình huống thực tế như bắt nạt qua mạng và giả mạo thông tin. Qua đó, giúp các em hiểu rõ hơn về những rủi ro tiềm ẩn khi tham gia môi trường mạng và cách xử lý phù hợp.

Báo cáo viên từ Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ninh đã chia sẻ những kiến thức cơ bản về cách nhận diện và phòng tránh rủi ro. Từ đó, giúp định hướng cho trẻ em cách tương tác an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm trên không gian số. Nội dung chính của buổi tuyên truyền tập trung vào các giải pháp hỗ trợ trẻ em sử dụng Internet một cách an toàn, lành mạnh và sáng tạo.

Buổi tuyên truyền cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phát hiện và ngăn ngừa các hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Các em nhỏ cũng có cơ hội tham gia vào phần giao lưu, hỏi đáp về các tình huống thực tế thường gặp khi sử dụng mạng Internet. Qua đó, các em nhận được những phần quà thú vị từ Ban Tổ chức.

Buổi tuyên truyền đã diễn ra trong không khí sôi nổi và hào hứng, mang lại nhiều kiến thức bổ ích cho các em nhỏ. Chương trình không chỉ giúp trẻ em chủ động bảo vệ bản thân trên môi trường mạng mà còn góp phần lan tỏa thông điệp xây dựng không gian mạng an toàn và lành mạnh trong cộng đồng. Thông qua sự kiện này, các em thiếu nhi đã được trang bị thêm kiến thức và kỹ năng cần thiết để tương tác lành mạnh trên không gian mạng. Đây là một hoạt động thiết thực và ý nghĩa, giúp nâng cao nhận thức của trẻ em về vấn đề an toàn mạng và trách nhiệm sử dụng Internet.

UBND tỉnh Quảng Ninh và các đơn vị liên quan hy vọng rằng, thông qua hoạt động này, sẽ góp phần tạo ra một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho trẻ em, giúp các em phát triển toàn diện cả về kiến thức và kỹ năng sống.

Thời đại số đã mở ra những thách thức mới trong việc bảo vệ trẻ em khỏi các hành vi xâm hại và bắt cóc. Mạng xã hội, một công cụ kết nối quan trọng, cũng trở thành nơi ẩn nấp lý tưởng cho những kẻ có hành vi tội phạm. Với sự xuất hiện của các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến, nhiều đứa trẻ đã trở thành nạn nhân của những kẻ bắt cóc.

Gần đây, một loạt các vụ việc bắt cóc trực tuyến đã được công bố, khiến dư luận xã hội dấy lên mối lo ngại sâu sắc. Vào ngày 25/7, Đội Đặc nhiệm – Đội 2, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an TP.HCM đã tìm thấy một nữ sinh ở một khách sạn trong trạng thái hoảng loạn và đưa về nhà. Được biết, nữ sinh này đã mất liên lạc với gia đình sau khi nghe điện thoại của người lạ và xin ra ngoài.

Trước đó, vào ngày 22/7, Công an phường Ô Chợ Dừa, TP. Hà Nội, đã kịp thời ngăn chặn vụ lừa đảo, giả danh Công an đe dọa một nữ sinh nhằm thực hiện việc ‘bắt cóc Online’. Từ tháng 3 đến đầu tháng 7 năm 2025, công an đã giải cứu 10 nạn nhân là sinh viên bị lừa trong các vụ ‘bắt cóc online’. Vụ việc là hồi chuông cảnh báo về thủ đoạn ngày càng tinh vi, bài bản và chuyên nghiệp của các đối tượng lừa đảo.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là tại sao thế hệ trẻ sinh ra trong thời đại công nghệ số lại dễ bị lừa trên chính môi trường số? Câu trả lời là do họ thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu kỹ năng, và thiếu sự chuẩn bị cho những tình huống nguy hiểm trong thế giới mạng.

Nguyên nhân sâu xa hơn có lẽ chính là sự ngắt kết nối với gia đình, nên trong những tình huống bối rối và nhiều nguy hiểm, các em đã chọn cách một mình xử lý, thay vì tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính người thân.

Mất kết nối giữa cha mẹ và con cái thường xuất phát từ sự thiếu thấu hiểu và khó khăn trong việc bày tỏ tình yêu thương. Mối quan hệ gia đình đòi hỏi sự thấu hiểu và khả năng chia sẻ để phát triển. Tuy nhiên, khi thiếu đi những yếu tố quan trọng này, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng tăng lên, tạo ra sự xa cách và mất kết nối.

Nhiều cha mẹ không biết cách bày tỏ tình yêu thương và không thể truyền đạt cảm xúc của mình đến con cái. Con chỉ cảm nhận rằng bố mẹ đang đặt nhiều yêu cầu khắt khe và không hiểu được niềm đau của cha mẹ. Do đó, con tự tạo ra khoảng cách để tránh sự trách móc và áp lực liên tục.

Thực tiễn cuộc sống yêu cầu những bậc làm cha làm mẹ chúng ta ngày nay phải học lại từ đầu, và dạy con những kỹ năng mới. Cha mẹ, mỗi ngày, hãy làm sao để con cảm thấy nhà mình là nơi an toàn và tin cậy, có thể thoải mái kể về mọi thứ, nhất là những chuyện ‘nhạy cảm’ trên mạng xã hội.

Hãy làm sao để khi con gặp khó khăn, con sẽ kể với ba mẹ đầu tiên. Bởi rằng, các kỹ thuật dọa dẫm hay kiểm soát của bố mẹ sẽ không bao bọc con đủ so với những chiêu trò của những kẻ lừa đảo qua mạng.

Ngày 25/7, tại Hà Nội, Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước. Dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cứu sống người dân khỏi đuối nước, nhưng tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm như kỳ vọng. Đuối nước vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam, đặc biệt trong độ tuổi từ 5 đến 14.

Mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong công tác phòng, chống đuối nước, song tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm nhanh như mong đợi. Theo WHO, thống kê năm 2021 cho thấy trên toàn cầu có khoảng 300.000 trường hợp tử vong do đuối nước, 57% là trẻ em và thanh thiếu niên, và 92% số ca xảy ra tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Tại Việt Nam, trong cùng năm, ghi nhận 4.019 ca tử vong do đuối nước, trong đó 40% là trẻ em dưới 14 tuổi, khiến đuối nước trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi này. Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước năm nay tại Việt Nam là: ‘Cùng hành động để không còn trẻ em bị đuối nước’ – nhấn mạnh vai trò phối hợp liên ngành và hành động của toàn xã hội để giảm thiểu nguy cơ tử vong do đuối nước ở trẻ em.

Tiến sĩ Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em – Bộ Y tế, cho biết: ‘Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong phòng, chống đuối nước trẻ em, song vẫn còn nhiều thách thức. Bộ Y tế đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị ưu tiên nguồn lực, thực hiện các giải pháp hữu hiệu, tăng cường truyền thông, thúc đẩy hợp tác đa ngành và mở rộng các mô hình hiệu quả phòng, chống đuối nước cho trẻ em.’

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, chia sẻ: ‘Mỗi ca tử vong do đuối nước là một mất mát không thể chấp nhận. Bất kỳ ai cũng có thể bị đuối nước – nhưng không nên để ai phải thiệt mạng vì một nguyên nhân có thể ngăn chặn.’ WHO đang tích cực hỗ trợ các quốc gia trong việc phòng, chống đuối nước và giảm thiểu các trường hợp tử vong do đuối nước.

Bà Đoàn Thu Huyền, Đại diện tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em Không thuốc lá tại Việt Nam, phát biểu: ‘Đuối nước có thể xảy ra chỉ trong khoảnh khắc, nhưng với nhận thức đúng và hành động kịp thời, chúng ta có thể thay đổi kết cục.’ Để phòng, chống đuối nước, các cấp chính quyền và toàn xã hội cần tăng cường hành động nhằm bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ tử vong do đuối nước.

Một số giải pháp hiệu quả được khuyến nghị bao gồm lắp đặt rào chắn tại các khu vực có nguy cơ đuối nước, bố trí nhân viên cứu hộ tại bể bơi, bãi biển công cộng, tổ chức tập huấn kỹ năng cứu hộ và sơ cứu cho cộng đồng. Việc phối hợp liên ngành và sự tham gia của toàn xã hội là rất quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ tử vong do đuối nước ở trẻ em. Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy trên trang web của WHO.

Công an xã Mỹ Tú, TP Cần Thơ, vừa xác minh một đoạn clip lan truyền trên mạng xã hội, ghi lại cảnh một phụ nữ dùng cây dài khoảng 1m đánh hai trẻ nhỏ tại địa bàn xã Mỹ Tú. Đoạn clip này đã gây ra sự phẫn nộ trong dư luận, thể hiện hành vi bạo lực trẻ em nghiêm trọng.

Trong clip, người phụ nữ liên tục dùng tay và cây đánh hai cháu nhỏ, trong đó một bé trai khóc lớn và chắp tay cầu xin người phụ nữ ngừng đánh nhưng vẫn bị tiếp tục bạo hành. Công an xã Mỹ Tú đã xác định người phụ nữ trong clip là bà Nguyễn Thị Đời, 48 tuổi, ngụ xã Mỹ Hương, TP Cần Thơ. Bà Đời là cô ruột của hai cháu nhỏ bị đánh, gồm N.V.T. (13 tuổi) và L.T.C.T. (9 tuổi). Cả hai cháu cùng bà Đời đi bán vé số dạo hàng ngày.

Sự việc xảy ra vào chiều ngày 24-7, khi bà Đời không thấy hai cháu về và sau khi được người thân thông báo rằng vé số của các cháu không bán hết. Bà Đời đã tìm gặp các cháu và đánh chúng vì cho rằng các cháu không cố gắng bán vé số.

Luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, đánh giá rằng hành động của bà Đời đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của Luật Trẻ em năm 2016. Cụ thể, bạo lực trẻ em bao gồm các hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của trẻ.

Đồng thời, việc sử dụng trẻ em lao động trước tuổi cũng là vi phạm. Trong trường hợp này, cả V.T. và C.T. đều chưa đạt tuổi lao động theo quy định của pháp luật. Luật Trẻ em năm 2016 cũng quy định rõ các quyền của trẻ em, bao gồm quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng để phát triển toàn diện và quyền được bảo vệ khỏi bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc.

Tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, hành vi bạo lực trẻ em của bà Đời có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Về xử phạt hành chính, mức phạt có thể từ 10-25 triệu đồng. Về trách nhiệm hình sự, bà Đời có thể bị truy cứu về các tội danh như hành hạ người khác, cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe, hoặc ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng. Mức phạt có thể từ phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm.