Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao, việc “làm đúng luật” không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ phát triển một cách bài bản, minh bạch và bền vững. Mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và chuyên nghiệp đang là hướng đi quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Tuy nhiên, khi các chính sách quản lý mới bắt đầu có hiệu lực, hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang phải đối mặt với những thách thức lớn. Những thách thức này không chỉ đến từ chi phí tuân thủ, năng lực vận hành mà còn từ tâm lý lo ngại bị kiểm soát chặt chẽ. Các chuyên gia nhận định rằng việc “làm đúng luật” đối với doanh nghiệp nhỏ không hề đơn giản, bởi các quy định tưởng chừng bình thường đối với doanh nghiệp lớn lại có thể trở thành gánh nặng đáng kể đối với các đơn vị siêu nhỏ.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Quốc hội, cho rằng chi phí cho hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, kế toán viên, nộp thuế đầy đủ… có thể chiếm một phần lớn trong doanh thu hoặc lợi nhuận vốn đã eo hẹp của các doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, mức độ hiểu biết và năng lực vận hành của các hộ kinh doanh còn hạn chế, khiến họ e ngại và lo lắng khi phải tuân thủ các quy định mới. Ông cũng đề xuất cần thiết kế chính sách pháp luật có tính phân loại, phù hợp với quy mô doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên được hưởng cơ chế giảm yêu cầu về hồ sơ, điều kiện hoặc các bước thủ tục hành chính phù hợp năng lực thực hiện.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhận định rằng các chính sách hiện hành đang có xu hướng ngày càng chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, việc tuân thủ các quy định này đặt ra áp lực rất lớn về chi phí, thời gian và năng lực thực hiện. Ông cho rằng việc thực hiện chính sách cần kết hợp cả “lực đẩy” (bắt buộc phải làm) và “lực kéo” (hỗ trợ để muốn làm) như miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử; cung cấp các khóa đào tạo ngắn ngày; và tư vấn kịp thời từ cơ quan chức năng.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn cho rằng “làm đúng luật” là xu hướng không thể đảo ngược. Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp giúp hợp pháp hóa, mở ra cơ hội vay vốn, mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Để biến nỗi lo thành cơ hội, các chính sách cần được thiết kế linh hoạt, lộ trình hợp lý và hệ thống hỗ trợ đủ mạnh.

Cuối cùng, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), cũng nhấn mạnh rằng Nhà nước cần tiến xa hơn trong việc minh bạch hóa môi trường kinh doanh, loại bỏ các yếu tố “xin-cho”, giảm chi phí ngầm và quan trọng nhất là bảo đảm sự thống nhất giữa quy định trên giấy và thực thi thực tế. Bằng cách này, các doanh nghiệp nhỏ có thể tận dụng được cơ hội phát triển bền vững thông qua việc tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả.

Việc “làm đúng luật” không chỉ giúp các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ hạn chế rủi ro pháp lý mà còn mở ra cơ hội để họ tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ, phát triển bền vững và vươn lên trở thành các doanh nghiệp lớn, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế.

Tham khảo thêm thông tin từ các nguồn sau: Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Quốc hội Việt Nam.

Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7, đã thể hiện tinh thần cải cách, đưa giá đất sát thị trường hơn, bảo đảm quyền lợi người bị thu hồi đất. Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 cũng đang lộ ra nhiều bất cập ảnh hưởng đến người dân, doanh nghiệp. Để tháo gỡ vướng mắc, nhiệm vụ cấp bách là nghiên cứu, sửa đổi để phát huy tối đa hiệu quả đất đai, sớm trình Ban Chấp hành Trung ương cho ý kiến.

Một trong những điểm bất cập là bảng giá đất mới đã tăng cao, khiến người dân phải ‘gánh’ khoản tài chính lớn khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tại TP.HCM, nhiều xã, phường có giá đất tăng mạnh, cao gấp hàng chục lần so với bảng giá đất cũ. Điều này khiến không ít người dân phải tạm ngưng chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp lên đất thổ cư.

Lãnh đạo một tập đoàn bất động sản tại TP.HCM cho biết bảng giá đất tăng cao là một vấn đề lớn khi thực thi luật mới. Điều này khiến cho cả người dân có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất lẫn doanh nghiệp cũng gặp khó bởi mọi chi phí liên quan đến đất đai đều tính vào giá nhà.

Ông Đặng Hồng Anh, chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cho rằng sự chậm trễ trong tính tiền sử dụng đất không liên quan đến năng lực tài chính hay ý chí của doanh nghiệp, mà là do thủ tục hành chính kéo dài. ‘Đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng, khoản thu bổ sung này cần được hủy bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên để bỏ khoản thu bổ sung này, bên cạnh sửa đổi trong nghị định 103, cần thiết điều chỉnh trong Luật Đất đai bởi nội dung này quy định trong điều 257 của luật’, ông Anh đề xuất.

GS.TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng Luật Đất đai 2024 chưa thể hiện hết tinh thần nghị quyết 18, đặc biệt chính sách tài chính đất đai quá mờ nhạt. ‘Sửa Luật Đất đai vừa rồi được thực hiện rất công phu, mất nhiều thời gian nhưng còn nhiều điểm không phù hợp với nghị quyết 18 của Trung ương. Dường như luật chỉ ‘lướt qua’ nghị quyết nhưng chưa phản ánh đúng tinh thần, bản chất nghị quyết. Nội dung nghị quyết đặt ra các định hướng chính sách rất đúng nhưng Luật Đất đai 2024 lại chưa thể hiện được’, ông Võ khẳng định.

Chính phủ vừa qua đã chỉ ra 4 vướng mắc chính trong chính sách, pháp luật về đất đai. Đó là chính sách, pháp luật về đất đai chưa phù hợp với chủ trương tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới; chính sách thu hồi đất vẫn phân biệt giữa dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công và dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư tư; chính sách đổi mới về tài chính đất đai theo tinh thần nghị quyết số 18 chưa được thể chế hóa đầy đủ.

LuatDatdai2024 https://luattoan.vn/phap-luat/luat-dat-dai-2024-co-hieu-luc-tu-ngay-01-07-2024-166044.html ghi nhận nhiều hiệu ứng tích cực. Tại TP.HCM, một trong những điểm sáng khi thi hành Luật Đất đai 2024 là khâu định giá đất được khơi thông, doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ tài chính để dự án được triển khai và người dân cũng được cấp sổ hồng. Thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho thấy trong sáu tháng đầu năm 2025, tổng nguồn thu ngân sách ước đạt hơn 65.319 tỉ đồng https://thanhnien.vn/tong-thu-ngan-sach-nhu-the-nao-trong-6-thang-dau-nam-2025-post1578992.html .