Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi. Một bên ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi một bên khác phản đối, cho rằng di tích là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ tiêu biểu. Nằm cách Hà Tĩnh chỉ 5km, khu di tích này thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Nguồn thu từ vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận. Nhiều người cho rằng di tích là tài sản chung của dân tộc, không nên thu phí tham quan. Do đó, để việc thu phí hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc.

Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động. Điều này giúp người dân hiểu rõ về việc sử dụng nguồn thu và cảm thấy thoải mái hơn khi đóng góp. Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương.

Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Đồng thời, cần có kế hoạch sử dụng nguồn thu từ vé tham quan một cách hiệu quả, đảm bảo việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích cho các thế hệ tiếp theo.

Nếu thực hiện được những điều này, việc thu phí tham quan di tích lịch sử sẽ không còn là một vấn đề xã hội gây tranh cãi. Thay vào đó, nó sẽ trở thành một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, giúp thế hệ hôm nay và mai sau có thể hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa của dân tộc.

Trong khuôn khổ dự án bảo tồn và phát huy giá trị di sản Tháp đôi Liễu Cốc, từ tháng 2 đến tháng 5/2021, Viện Khảo cổ học Việt Nam đã phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên – Huế tổ chức khai quật di tích Tháp đôi Liễu Cốc tại xã Lộc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Sau gần 4 tháng khai quật, các nhà khảo cổ phát hiện nhiều dấu tích quan trọng về kiến trúc Champa. Tháp đôi Liễu Cốc có 2 tháp, mỗi tháp cao 20 m, được xây dựng bằng những viên gạch vuông.

Thông tin từ VnExpress cho biết, đây là công trình kiến trúc Champa quan trọng bậc nhất ở khu vực miền Trung, ngoài 2 tháp nổi tiếng A Kô và A Ông tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Trưởng nhóm khai quật, PGS.TS. Thái Văn Công, cho rằng Tháp đôi Liễu Cốc có nhiều yếu tố kiến trúc giống các tháp Chăm tương tự tại Mỹ Sơn (Quảng Nam), Bố Lương, Bàng An (Quảng Ngãi) và tháp A Kô, A Ong lưu giữ ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Cách bố trí, cấu trúc và các chất liệu xây dựng không chỉ cho thấy sự tương đồng với những công trình kiến trúc Chăm Pa tại miền Trung Việt Nam, mà còn khẳng định đây là công trình kiến trúc Champa tiêu biểu ở khu vực này.

Được biết, những viên gạch của tháp có kích thước rất to lớn, cạnh dài hơn 41 cm, bề dày 8,5 cm, được nung từ đất sét, có nhiều viên còn ghi rõ dấu thợ nung.

Viện Khảo cổ học Việt Nam lưu ý, trong quá trình khai quật, do điều kiện thời tiết và chất lượng của các bức tường thành, các di tích kiến trúc nên việc bảo tồn các hiện vật, chất liệu văn hóa được các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đánh giá thận trọng, toàn diện; đảm bảo nguyên tắc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa.