Thiết kế đô thị đang trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển đô thị bền vững. Tại các thành phố lớn, những con đường, quảng trường và không gian công cộng được thiết kế để mang lại trải nghiệm sống tốt hơn cho cư dân chính là kết quả của ngành Thiết kế đô thị.

Ngành Thiết kế đô thị không chỉ tập trung vào việc quy hoạch và thiết kế không gian đô thị mà còn hướng đến việc kiến tạo trải nghiệm sống trong từng mét vuông không gian đô thị. Tại Việt Nam, nơi đang đô thị hóa nhanh chóng, ngành này đang đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những không gian đô thị không chỉ đáp ứng nhu cầu về nhà ở mà còn mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho cư dân.

Thiết kế đô thị có thể được xem là nghệ thuật sắp đặt đô thị theo cách con người cảm nhận, tương tác và gắn bó. Người làm nghề này cần có tư duy đa chiều, từ thiết kế không gian, phân tích hành vi cư dân, đến hiểu biết về lịch sử, văn hóa địa phương và biến đổi khí hậu. Họ phải tìm ra giải pháp cho những câu hỏi như: Làm sao để người già có thể đi bộ ra công viên dễ dàng? Làm sao để trẻ em có thể tự chơi an toàn ngay dưới chân nhà?

Hiện nay, tại Khoa Quy hoạch đô thị và nông thôn, ngành Thiết kế đô thị được giảng dạy với tinh thần liên ngành – đổi mới – sát với thực tiễn. Sinh viên không chỉ học lý thuyết về quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan, mà còn được tiếp cận với các môn học về tâm lý đô thị, hành vi cộng đồng, quản lý không gian công cộng.

Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Thiết kế đô thị có thể làm việc ở nhiều lĩnh vực, từ các công ty tư vấn quy hoạch, kiến trúc, thiết kế cảnh quan đến các ban quản lý phát triển đô thị, phòng quy hoạch của các quận/huyện. Đặc biệt, trong bối cảnh các thành phố lớn đang hướng tới ‘thành phố đáng sống, thành phố thông minh, thành phố vì con người’, thì vai trò của người thiết kế đô thị ngày càng được đánh giá cao.

Chọn ngành Thiết kế đô thị là chọn cách sống có ý nghĩa, dung hòa giữa sáng tạo và trách nhiệm. Đây không phải là ngành học đi tìm cái tôi nghệ thuật riêng lẻ, mà là nơi người học phải kết nối với xã hội, lắng nghe đời sống, và giải quyết vấn đề không gian bằng sự nhạy cảm và tri thức chuyên môn.

Xã Điềm Thụy, tỉnh Thái Nguyên, chính thức được thành lập vào tháng 7 năm 2025 trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của 4 xã: Hà Châu, Nga My, Điềm Thụy và một phần của xã Thượng Đình. Sau khi sáp nhập, Điềm Thụy trở thành một trong những xã lớn của tỉnh với diện tích hơn 42km2 và dân số khoảng 41.800 người. Địa phương này được xác định là trọng điểm phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị phía Nam tỉnh.

Là một công dân của xã Điềm Thụy, anh Dương Văn Hào chia sẻ: “Tôi mong muốn các chủ trương đầu tư, mở rộng cũng như quá trình lựa chọn nhà đầu tư vào địa bàn sẽ được triển khai nhanh chóng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, tạo việc làm cho người lao động trong xã và vùng lân cận. Điều này cũng giúp tránh lãng phí quỹ đất hiện có.”

Sau sáp nhập, “bức tranh” kinh tế của xã Điềm Thụy dần hiện lên gam màu tươi sáng. Địa phương có vị trí địa lý và hệ thống hạ tầng giao thông rất thuận lợi, bao gồm Quốc lộ 37, đường Vành đai V, tỉnh lộ 266, 261 và hơn 56km đường liên xã, liên xóm đã được nâng cấp, mở rộng. Các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn như KCN Yên Bình 2, Yên Bình 3, KCN Điềm Thụy… đã thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Sự phát triển công nghiệp không chỉ tạo việc làm cho lao động tại chỗ mà còn kéo theo nhu cầu về nhà ở, dịch vụ, thương mại, góp phần làm thay đổi cơ cấu lao động nông thôn.

Cùng với đó, hàng loạt khu đô thị, khu tái định cư được quy hoạch đồng bộ, hứa hẹn sẽ làm thay đổi diện mạo địa phương trong thời gian tới. Ông Nguyễn Viết Đài, Phó Chủ tịch UBND xã Điềm Thụy, cho biết: “Điềm Thụy đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành đơn vị hành chính cấp xã phát triển toàn diện về công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và là trọng điểm công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên. Chính vì vậy, ngay từ những ngày đầu thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, xã đã tập trung triển khai 3 đột phá trọng tâm là: thu hút đầu tư; đẩy mạnh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và cải cách thủ tục hành chính.”

Với quy hoạch đồng bộ, sự đồng thuận của nhân dân và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, Điềm Thụy đang từng bước khơi thông các điểm nghẽn, vững vàng trên lộ trình phát triển, xứng đáng là xã trọng điểm về công nghiệp khu vực phía Nam tỉnh Thái Nguyên. Hiện nay, trên địa bàn xã Điềm Thụy có 6 khu công nghiệp với tổng diện tích trên 771ha, 3 cụm công nghiệp với diện tích trên 137ha và 23 khu dân cư, khu đô thị, khu tái định cư được quy hoạch với tổng diện tích gần 335ha; 19 đồ án quy hoạch đã được phê duyệt với tổng diện tích trên 284ha, trong đó có 4 khu đang lập quy hoạch với diện tích trên 50ha. Cùng với đó là 9 dự án khu dân cư, khu đô thị và khu tái định cư đã và đang được triển khai với tổng diện tích trên 67ha.

Giá nhà ở hiện nay liên tục tăng cao do nhiều yếu tố tác động, từ quy định về thuế phí, sự phức tạp của thủ tục pháp lý, đến gánh nặng chi phí tài chính và tâm lý chung của thị trường. Điều này không chỉ gây ra thách thức cho những người muốn sở hữu một căn nhà, mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển bền vững của thị trường bất động sản.

Thị trường bất động sản quý II/2025 tiếp tục chứng kiến giá căn hộ cao, thậm chí có xu hướng tăng tại các thành phố lớn. Theo báo cáo từ Avison Young Việt Nam, mặt bằng giá sơ cấp tại Hà Nội và TP.HCM đều ghi nhận mức tăng đáng kể. Tại Hà Nội, các dự án cao cấp dù dịch chuyển ra xa trung tâm vẫn duy trì mức giá cao, với mức giá tiệm cận khu trung tâm từ 79,9 – 100,5 triệu đồng/m2. Điều này kéo mặt bằng giá sơ cấp trung bình toàn thị trường lên ngưỡng 80,9 – 130,5 triệu đồng/m2.

Tương tự, tại TP.HCM, mặt bằng giá sơ cấp tiếp tục tăng 4 – 6% với dự án mới và 2 – 4% với dự án hiện hữu. Giá bán sơ cấp trung bình của bất động sản khu vực Bình Dương cũ đã tăng đáng kể so với giai đoạn 2018 – 2020 và có xu hướng tăng nhanh. Báo cáo từ Savills cũng cho thấy trong quý II/2025, có 7.000 căn hộ mới được mở bán và 5.200 giao dịch thành công, đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng đầu năm, thị trường đón nhận 14.900 căn hộ mới và 13.100 giao dịch, cho thấy sức hấp thụ của thị trường vẫn khá tốt.

Tuy nhiên, giá sơ cấp trung bình đạt 91 triệu đồng/m2, tăng ấn tượng 16% theo quý và 40% theo năm. Tại Hà Nội, nhiều dự án nằm ở vị trí đắc địa, do các chủ đầu tư uy tín phát triển, khiến giá thành sản phẩm bị đẩy lên cao. Mức giá từ 100 triệu đồng/m2 đã trở nên phổ biến. Trong quý III/2025, dự kiến sẽ có thêm nhiều dự án mới tại những khu vực đẹp được tung ra thị trường, với mức giá chủ yếu từ trên 100 triệu đồng/m2. Vì vậy, trong ngắn hạn, khó có khả năng giảm mặt bằng giá trung bình căn hộ.

Giá nhà vẫn ‘leo thang’ do nhiều yếu tố, trong đó có sự tăng cao của chi phí đầu vào, tâm lý đầu cơ, kỳ vọng tăng giá và tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa nhanh. Viện Nghiên cứu Tài chính – Bất động sản thuộc Dat Xanh Services dự báo đưa ra 3 kịch bản giá nhà trong 6 tháng cuối năm nay. Dù ở bất kỳ kịch bản nào, từ thuận lợi nhất đến khó khăn nhất, xu hướng chung của giá nhà vẫn là tăng. Sự tăng giá liên tục, dù là tín hiệu tốt cho các nhà đầu tư và người sở hữu bất động sản nhưng lại tạo áp lực lớn lên khả năng tiếp cận nhà ở của số đông người dân.

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) lý giải hiện tượng giá nhà cao bắt nguồn từ 4 nguyên nhân chính: nguồn cung chưa đáp ứng được nhu cầu thực, đặc biệt thiếu sản phẩm giá vừa túi tiền; chi phí đầu vào tăng cao, nhất là chi phí đất; tâm lý đầu cơ, kỳ vọng tăng giá vẫn phổ biến; và tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa nhanh tiếp tục đẩy nhu cầu lên cao. VARS cảnh báo, thực trạng giá nhà cao đang khiến nhóm thu nhập trung bình và thấp ngày càng khó tiếp cận nhà ở. Về lâu dài, điều này có thể gây mất cân đối trong thị trường và tạo áp lực cho công tác quản lý nhà nước.

Để hạ nhiệt giá nhà và tái cân bằng cơ cấu giá bất động sản trên thị trường, các chuyên gia đồng quan điểm rằng cần cắt giảm thủ tục hành chính, tăng nguồn cung nhà ở, đặc biệt cần có cơ chế ưu đãi thuế phí đặc biệt cho các dự án nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ.