Bộ Xây dựng đang đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, một tổ chức tài chính nhà nước chuyên biệt, với mục tiêu hỗ trợ và phát triển nhà ở xã hội trên toàn quốc. Theo đề xuất, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ có vốn điều lệ ban đầu tối thiểu là 5.000 tỉ đồng, và sẽ tăng lên 10.000 tỉ đồng sau ba năm hoạt động.

Quỹ này sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp 100% vốn công, thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nhà ở cho người có thu nhập thấp và các đối tượng chính sách. Mục tiêu chính của Quỹ nhà ở quốc gia là đầu tư xây dựng, quản lý và vận hành nhà ở xã hội, góp phần tăng cường nguồn cung nhà ở giá rẻ, tạo điều kiện cho những người khó khăn có cơ hội sở hữu nhà ở.

Về mặt tổ chức, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ được thành lập ở cả cấp trung ương và địa phương. Ở cấp trung ương, Quỹ sẽ trực thuộc Bộ Xây dựng, cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về xây dựng, nhà ở và bất động sản. Việc quản lý Quỹ ở cấp trung ương sẽ giúp đảm bảo sự thống nhất trong chính sách và chiến lược phát triển nhà ở xã hội trên toàn quốc.

Ở cấp địa phương, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ trực thuộc Ủy ban Nhân dân (UBND) cấp tỉnh. Điều này cho phép các địa phương có thể chủ động hơn trong việc quản lý và điều hành Quỹ, phù hợp với nhu cầu và điều kiện cụ thể của từng địa phương. UBND cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm giám sát và chỉ đạo việc hoạt động của Quỹ tại địa phương mình.

Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia là một bước tiến quan trọng nhằm thực hiện các mục tiêu của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội, giảm thiểu tình trạng khan hiếm nhà ở giá rẻ và hỗ trợ người có thu nhập thấp. Thông qua hoạt động của Quỹ, chính sách nhà ở sẽ được triển khai hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của xã hội.

Hiện tại, đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia vẫn đang trong quá trình thảo luận và hoàn thiện. Tuy nhiên, việc cụ thể hóa ý tưởng này thành một tổ chức hoạt động hiệu quả sẽ cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Chính phủ, địa phương và các bên liên quan.

Trong bối cảnh kinh tế đang dần phục hồi sau đại dịch và chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố toàn cầu, các doanh nghiệp do Bộ Tài chính Việt Nam làm đại diện chủ sở hữu đã cho thấy khả năng thích ứng và phục hồi tích cực trong nửa đầu năm 2025. Dựa trên báo cáo sơ bộ, nhiều chỉ tiêu sản lượng chủ yếu của các doanh nghiệp này ước đạt khoảng 50-60% kế hoạch năm, phản ánh sự ổn định và đà tăng trưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đáng chú ý, một số lĩnh vực đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, với mức tăng từ 5-15% so với cùng kỳ năm trước. Sự tăng trưởng này không chỉ phản ánh sự phục hồi của thị trường nội địa mà còn cho thấy khả năng cạnh tranh và khai thác thị trường của các doanh nghiệp trên phạm vi quốc tế.

Về các chỉ số tài chính, tổng doanh thu hợp nhất 6 tháng đầu năm 2025 của các doanh nghiệp ước đạt khoảng 1,07 triệu tỷ đồng. Con số này tương đương 100,3% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 50,3% kế hoạch năm. Kết quả này cho thấy doanh nghiệp đã duy trì được đà tăng trưởng doanh thu trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức.

Liên quan đến lợi nhuận trước thuế hợp nhất, ước tính đạt 82.100 tỷ đồng, đạt 60,9% kế hoạch và tương đương 93,1% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù có sự giảm nhẹ so với cùng kỳ, nhưng kết quả này vẫn được đánh giá là tích cực trong bối cảnh chung.

Về nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, số nộp ước đạt 102.700 tỷ đồng, bằng 54,6% kế hoạch năm và 96,9% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy các doanh nghiệp không chỉ duy trì hoạt động kinh doanh hiệu quả mà còn thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ đóng góp vào ngân sách Nhà nước.

Nhìn chung, kết quả hoạt động của các doanh nghiệp do Bộ Tài chính Việt Nam làm đại diện chủ sở hữu trong nửa đầu năm 2025 thể hiện sự ổn định và khả năng phục hồi tích cực. Với đà tăng trưởng này, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước trong thời gian tới.

Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã trở thành một điển hình về xây dựng Đảng vững mạnh và hoạt động hiệu quả trong khối doanh nghiệp nhà nước hiện nay. Toàn thể cán bộ, đảng viên của tập đoàn đang tích cực thi đua chào mừng Đại hội Đảng bộ Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam lần thứ IV.

Việc triển khai Quy định số 60-QĐ/TW của Ban Bí thư về tổ chức Đảng trong doanh nghiệp nhà nước đã giúp Petrovietnam xây dựng hệ thống chính trị đồng bộ, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, thống nhất. Từ đó, tập đoàn đã nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Ngay sau khi Quy định số 60-QĐ/TW được ban hành, Đảng ủy Petrovietnam đã chủ động triển khai nghiêm túc, đồng bộ trong toàn hệ thống. Đảng bộ Petrovietnam được tổ chức theo mô hình 4 cấp, với Đảng bộ toàn Tập đoàn là tổ chức cấp trên cơ sở, định hướng và bao quát hoạt động của hơn 940 tổ chức đảng cơ sở, với hơn 13.800 đảng viên đang sinh hoạt tại các đơn vị thành viên.

Mô hình tổ chức đảng phù hợp với cơ cấu quản trị ‘Tập đoàn – công ty con – liên doanh/liên kết’, đảm bảo sự lãnh đạo xuyên suốt từ trên xuống dưới, thuận lợi cho việc quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và phát triển doanh nghiệp. Đặc biệt, Petrovietnam đang định hướng phát triển trên ba trụ cột chiến lược: năng lượng, công nghiệp và dịch vụ – trong đó, năng lượng giữ vai trò nòng cốt, đảm bảo sự tương hỗ toàn diện.

Một trong những điểm nổi bật của mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn là việc Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch hoặc Tổng Giám đốc, giúp nâng cao vai trò lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm và đảm bảo sự đồng bộ giữa lãnh đạo chính trị và điều hành doanh nghiệp.

Đảng ủy Petrovietnam chú trọng công tác cán bộ, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo nhân sự gắn liền với chiến lược phát triển ngành. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ các cấp được lựa chọn kỹ lưỡng, bảo đảm đủ phẩm chất, năng lực, tinh thần đổi mới sáng tạo. Công tác phát triển cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số cũng được triển khai có hiệu quả, góp phần làm phong phú và bền vững nguồn lực lãnh đạo trong dài hạn.

Từ năm 2010 đến nay, Petrovietnam đã thành lập mới 25 tổ chức cơ sở đảng, chuyển đổi 57 mô hình chi/đảng bộ, và tiếp nhận hơn 30 tổ chức từ các đơn vị có vốn góp. Tỷ lệ tổ chức đảng đạt danh hiệu ‘trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ’ luôn duy trì ở mức 36–45% trong ba nhiệm kỳ gần đây.

Bên cạnh đó, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng, chất lượng sinh hoạt chi bộ không ngừng được nâng cao. Cấp ủy các cấp bám sát diễn biến tư tưởng đảng viên, qua đó kịp thời định hướng dư luận, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của từng cán bộ, đảng viên.

Petrovietnam còn đẩy mạnh phối hợp với các địa phương có đơn vị trực thuộc, ký kết quy chế hợp tác với 7 tỉnh, thành ủy, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh trên địa bàn.

Thực tiễn gần 17 năm hoạt động cho thấy, mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn theo Quy định 60-QĐ/TW đã giúp nâng cao rõ rệt năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trong doanh nghiệp. Không chỉ bảo đảm tính thống nhất trong định hướng phát triển, Tổ chức Đảng còn trở thành trung tâm đoàn kết, sáng tạo, hỗ trợ các đơn vị thành viên phối hợp chặt chẽ, tận dụng hiệu quả nguồn lực trong tái cấu trúc, xử lý khủng hoảng, đầu tư chiến lược, chuyển dịch năng lượng và xây dựng văn hóa doanh nghiệp.

Petrovietnam không chỉ là đơn vị chủ lực trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, mà còn góp phần quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững chủ quyền biển đảo, đảm bảo an sinh xã hội. Thành công của Petrovietnam trong việc xây dựng tổ chức đảng đồng bộ, nhất quán từ trung ương đến cơ sở là một minh chứng sinh động cho hiệu quả lãnh đạo của Đảng trong các doanh nghiệp nhà nước.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch năng lượng ngày càng mạnh mẽ, việc duy trì tổ chức Đảng bộ toàn Tập đoàn với vai trò lãnh đạo toàn diện càng trở nên quan trọng, giúp Petrovietnam tiếp tục vững bước là lực lượng tiên phong trong ngành công nghiệp năng lượng; đồng thời là hình mẫu về tổ chức đảng trong các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam hiện nay.

Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) vừa gửi kiến nghị tới Chính phủ và các bộ ngành liên quan về các vấn đề kinh tế đang được quan tâm hiện nay. Trong đó, đổi mới mô hình tăng trưởng để tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế là một trong năm vấn đề được NEU đề cập đến.

Cụ thể, các chuyên gia của NEU cho rằng, bên cạnh các giải pháp như tinh giảm hệ thống doanh nghiệp nhà nước và nâng cao chất lượng thể chế, tìm kiếm các nguồn thu bền vững mới để thay thế một phần cho các nguồn thu truyền thống cũng là yếu tố quan trọng. Theo đó, Việt Nam nên cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và găm giữ bất động sản. Đây là nguyên nhân khiến tình trạng ‘đô thị ma’ xuất hiện, kéo theo sự khan hiếm nguồn cung trên thị trường thứ cấp.

Nhóm nghiên cứu NEU đánh giá, khi chi phí sở hữu căn nhà thứ hai tăng lên do thuế, những chủ thể găm giữ sẽ có xu hướng sử dụng hiệu quả hơn bằng cách buộc phải bán bớt hoặc cho thuê, hoặc đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó, giúp tăng nguồn cung và góp phần hạ nhiệt giá nhà trên thị trường, từ đó hỗ trợ thị trường bất động sản trở nên lành mạnh cũng như tránh lãng phí tài nguyên.

Thứ hai, sửa đổi/cắt giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân nên được thực hiện trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng và đối mặt với nguy cơ các quốc gia như Mỹ áp đặt thuế quan cao. Theo các nhà nghiên cứu, mức giảm trừ gia cảnh chậm được điều chỉnh, không theo kịp lạm phát và chi phí sinh hoạt thực tế, cũng như bậc thuế quá sát nhau khiến nhiều người dân, đặc biệt là tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp phải chịu thuế ở mức cao ngay cả khi thu nhập chỉ vừa đủ để trang trải cuộc sống.

Chính vì vậy, nếu điều chỉnh giảm sắc thuế này sẽ giúp tăng thu nhập khả dụng cho người dân, từ đó khuyến khích người dân tăng chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ trong nước và bù đắp một phần sụt giảm từ hoạt động xuất khẩu.

Thứ ba, Việt Nam nên áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp xuất khẩu. Nhóm nghiên cứu NEU đánh giá đây là một công cụ hiệu quả để phát triển công nghiệp phụ trợ và tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế trước các biến động thương mại toàn cầu.

Thông qua việc chủ động nguồn cung trong nước, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sẽ giảm thiểu được rủi ro bị ảnh hưởng từ các chính sách thương mại quốc tế bất lợi, đảm bảo tính ổn định và bền vững cho hoạt động xuất khẩu.

Năm chủ đề được các chuyên gia NEU kiến nghị lên Chính phủ bao gồm: (i) Đổi mới mô hình tăng trưởng kết hợp cải cách thể chế nhằm tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế; (ii) Hoàn thiện tư duy và cách thức nhìn nhận khu vực kinh tế tư nhân; (iii) Cải thiện chất lượng đầu tư công hướng tới mục tiêu tăng trưởng trung hạn; (iv) Tăng cường phát triển nền kinh tế số và kinh tế xanh và (v) Phát triển các vùng kinh tế động lực nhằm tạo đà cho tăng trưởng kinh tế.

Cũng tại bản kiến nghị, nhóm nghiên cứu NEU nhận định, từ năm 2011 đến nay, so với các khu vực kinh tế khác, khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam còn tồn tại 3 hạn chế bao gồm: (i) có hiệu quả kinh doanh thấp nhất; (ii) có trình độ khoa học công nghệ thấp nhất và (iii) thu nhập của người lao động thấp nhất.

Đối mặt với thực trạng khu vực kinh tế tư nhân đang có biểu hiện ‘chững lại’ về mặt tốc độ, nhóm nghiên cứu đề xuất Chính phủ cần hoàn thiện chính sách thuế bình đẳng cho các doanh nghiệp tư nhân so với các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI.

Thứ nhất, cần thực hiện nhanh chóng áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Theo các nhà khoa học NEU, mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ biến ở Việt Nam hiện nay là 20%. Tuy nhiên, thông qua các chính sách ưu đãi, khu vực FDI được hưởng mức thuế suất trung bình vào khoảng 12%, đồng nghĩa chênh lệch khoảng 2,7% so với thuế tối thiểu toàn cầu.

Thứ hai, phải giải quyết hợp lý vấn đề liên quan đến chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Theo đó, cần ngăn chặn hiện tượng các doanh nghiệp FDI hoạt động kinh doanh có lãi tại Việt Nam nhưng tìm cách chuyển thành chi phí nguyên nhiên vật liệu, thiết bị, tài sản trí tuệ, dịch vụ nhập khẩu với giá khá cao. Trong đó, người xuất khẩu chính là công ty mẹ ở nước ngoài để có được khoản thu lời lớn.

Cuối cùng, xóa bỏ tình trạng trốn thuế của các doanh nghiệp FDI thông qua chính sách chuyển giá bất hợp lý. Nhóm nghiên cứu NEU cho rằng cơ quan chức năng cần nghiên cứu áp dụng các biện pháp phòng chống trốn và tránh thuế đang áp dụng tại các nước tiên tiến để giải quyết vấn đề trên.

Từ năm 2011 đến nay, lợi nhuận trước thuế bình quân của một doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 0,52% của doanh nghiệp nhà nước và gần 3,1% của doanh nghiệp FDI, đồng thời năng suất lao động chỉ bằng 34% năng suất lao động của khu vực doanh nghiệp nhà nước và khoảng 69% năng suất lao động của khu vực FDI.

Bên cạnh đó, theo số liệu từ Cục Thống kê (2023), nếu xét các doanh nghiệp chế biến chế tạo khu vực tư nhân hiện nay, tỷ lệ sử dụng công nghệ lần lượt là 12%, 23% và 56% (cao, trung bình và thấp). Ngoài ra, thu nhập bình quân của người lao động doanh nghiệp tư nhân chỉ bằng 57,1% doanh nghiệp nhà nước, 78,4% doanh nghiệp FDI.