Khác biệt giữa tết Trung và tết Việt

Đại học Duke Kunshan là ngôi trường tôi đang theo học. Trải qua cả kỳ mùa thu học trực tuyến, mãi đến mùa xuân năm 2023, tôi mới có cơ hội đặt chân đến trường học trực tiếp để gặp bạn bè. Điều tôi rất thích ở trường là có đông đảo sinh viên đến từ những quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau, tạo cơ hội cho bạn bè chúng tôi được trao đổi và học hỏi văn hóa của nhau.

Những ngày cận tết, tôi nhớ không khí tại Việt Nam rất nhiều bởi “hương vị” tết ở Trung Quốc không được rõ ràng như tôi nghĩ. Chẳng hề có những chợ hoa hay cảnh sắc nhộn nhịp vì các con phố đều im lặng, người ra đường cũng thưa thớt. Ở những thành phố lớn như Thượng Hải, dù có đông người hơn, nhưng đến 22 giờ, mọi người cũng thưa dần do nhiệt độ hạ xuống đến 2-3 độ C.

Trung Quốc và Việt Nam đều có những hoạt động tương đồng nhau như lì xì, đi chúc tết. Nhưng đa số gia đình lại không chưng quất hay mai, đào như người Việt mà sẽ treo các câu đối đỏ trước cửa nhà.

Trước tết, tôi và các bạn chung khu ký túc xá cùng nhau cắt dán đồ trang trí thủ công. Tôi đã kể rất nhiều cho các bạn về lý do người Việt không chọn con thỏ vào 12 con giáp mà lại chọn con mèo, sau đó còn mở nhạc trẻ Việt. Bạn bè quốc tế đều biết và thích bài hát See Tình của nữ ca sĩ Hoàng Thùy Linh.

Ngoài ra, tôi còn chỉ ra sự tương đồng giữa một số từ trong tiếng Trung và tiếng Việt, chẳng hạn như chữ “Phúc”. Điều này khiến các bạn rất thích thú và hỏi tôi dạy thêm một số từ tiếng Việt.

Những lần đầu đáng nhớ

Vào mùng 2 tết, Hội sinh viên quốc tế Đại học Duke Kunshan đã tổ chức hoạt động gói há cảo. Hơn 20 bạn sinh viên đã tập hợp lại, làm nhân, trộn bột và học gói cùng với nhau. Trong lúc tham gia, tôi đã được bạn Madeline đến từ Mỹ, có mẹ là người Đài Loan, hướng dẫn cách người Đài gói há cảo. Còn khi cán bột, tôi lại được một bạn nữ người Mông Cổ chỉ cách cán bột nhanh của dân tộc họ.

Lần đầu tiên gói há cảo thủ công, tôi thực sự rất háo hức và học được nhiều điều từ các bạn. Dù thành quả của chúng tôi không được xinh xắn như tưởng tượng nhưng mọi người đều tận hưởng nét đẹp truyền thống ngày tết của người Trung Quốc và giây phút bên nhau.

Những ngày gần hết tết, tôi và 2 sinh viên người Malaysia, Morocco được một bạn học Trung Quốc mời về nhà ăn tết. Đây cũng là lần đầu tôi được ăn tết tại gia đình Trung Quốc. Cảm giác thật thân thuộc như đón tết ở Việt Nam.

Ba mẹ của bạn học người Trung rất tử tế, dù không thạo tiếng Anh nhưng họ luôn cố gắng kể những câu chuyện lịch sử thú vị về Côn Sơn, thành phố tôi đang sống và học tập, rồi nhờ bạn tôi dịch ra tiếng Anh. Trong những món ăn được chiêu đãi, tôi thích nhất là cơm bát bảo (八宝饭), được giải thích là chứa đựng những nguyên liệu chỉ sự sung túc, khoẻ mạnh và những điều tốt lành khác trong năm mới.

Có lẽ tết là khoảng thời gian du học sinh nhớ nhà nhất, nhưng với tôi, tết lại mở ra nhiều cơ hội để gặp gỡ nhiều bạn mới và trải nghiệm những nét văn hoá khác nhau.

Mong con gặp nhiều may mắn

Những ngày Tết Nguyên đán, mạng xã hội chia sẻ đoạn clip người mẹ trao cho con trai số tiền lì xì lớn cùng lời chúc: “Bước sang năm mới, con làm ăn lớn, làm ông chủ rồi. Mẹ lì xì con số tiền 55.000 USD, 600 triệu đồng, 10 cây vàng và một bao lì xì để con làm ăn. Chúc con công việc kinh doanh hanh thông, vạn sự như ý”.

Nhận món quà lì xì từ mẹ, người con trai đáp lại: “Chúc mẹ sức khỏe dồi dào, sống lâu trăm tuổi. Chúc gia đình năm mới gặt hái nhiều thành công, trong nhà lúc nào cũng tràn đầy hạnh phúc”.

Đoạn clip thu hút nhiều sự quan tâm trên mạng xã hội với hàng trăm nghìn lượt xem và bình luận. Nhiều người gửi lời chúc mừng năm mới đến gia đình và người mẹ trong đoạn clip.

Tài khoản Ngọc Ánh bình luận: “Bà chắc phải nỗ lực nhiều mới có tài sản như vậy. Chúc bà luôn mạnh khoẻ”. Bạn Thanh Thảo viết: “Mẹ của ai cũng vậy, nếu có điều kiện sẽ cho con hết. Mẹ luôn mong các con có cuộc sống đủ đầy”.

Chia sẻ với Thanh Niên, ông Lương Khắc Tâm (45 tuổi, ở TP.HCM, người con trai trong clip) cho biết, ngay khoảnh khắc giao thừa mẹ đã lì xì cho anh. Dù chưa ra ngân hàng đổi ra tiền Việt nhưng số tiền ước tính khoảng 2,5 tỉ đồng.

Mẹ anh là bà Nguyễn Kim Hương (73 tuổi). Mọi người thường gọi mẹ là bà Ba.

“Mẹ lì xì lấy hên cho tôi, mong mọi chuyện được hanh thông trong năm mới. Đó chưa phải là số tiền lì xì lớn nhất mẹ dành cho tôi. Năm ngoái mẹ còn lì xì cả trăm cây vàng lận. Năm nay tôi có tài khoản mạng xã hội TikTok nên đăng lên kỷ niệm, không ngờ nhận được nhiều lượt xem từ mọi người”, ông cho biết.

Ông Tâm là con một. Ba ông mất sớm, một mình mẹ bươn chải kinh doanh, nuôi dạy ông ăn học. Cũng theo ông Tâm, bà Ba là người sáng lập ra chuỗi kinh doanh bida từ mấy chục năm nay. Hiện, sức khoẻ mẹ ông vẫn tốt, bà rất minh mẫn. Bà là người trực tiếp điều hành việc kinh doanh của gia đình, là người tính lương, thưởng cho khoảng 300 nhân viên của công ty.

“Mẹ đang ở với tôi, năm nào mẹ cũng lì xì cho tôi số tiền lớn. Với tôi, mẹ là người đơn giản, siêng năng làm việc. Mẹ chỉ có một mình tôi nên luôn muốn những điều may mắn, tốt đẹp nhất đến với tôi”, ông Tâm nói.

Lan tỏa động lực kinh doanh

Năm mới, ông Tâm luôn mong mẹ luôn mạnh khỏe, bình an. Ông tâm sự, bản thân không chia sẻ đoạn clip với mục đích khoe mẽ mà chỉ muốn lưu lại khoảnh khắc đẹp của gia đình. Ông cũng muốn lan tỏa động lực kinh doanh đến mọi người, đặc biệt là những người trẻ. Mùng 4 tết, ông đã cùng mẹ và hai con gái đi du lịch ở Đà Lạt để gia đình có nhiều khoảnh khắc gần gũi, hạnh phúc với nhau.

“Mẹ tôi dù hơn 70 tuổi nhưng vẫn là “trùm cuối” của gia đình. Tôi là con một nên mới được lì xì như vậy. Số tiền lì xì này giúp tôi có thêm nhiều động lực, cố gắng hơn trong việc làm ăn. Tôi cũng mong năm mới quốc thái, dân ăn, công việc kinh doanh của gia đình được thuận lợi”, ông bày tỏ.

Bà Ba nói rằng, việc lì xì trong năm mới là tiền lệ của gia đình. Năm ngoái việc kinh doanh không bằng những năm trước nên số tiền bà lì xì cho con trai cũng ít hơn các năm.

“Sau những ngày đầu năm, cả nhà tôi có chuyến đi Đà Lạt, tôi thấy rất ấm cúng, hạnh phúc. Tôi lì xì vào năm mới mong con cháu luôn được may mắn, mọi việc thuận lợi. Giờ tôi vẫn đứng phía sau hỗ trợ con làm ăn, hai mẹ con cùng làm. Đây chưa phải là số tiền lớn của gia đình nên gia đình tôi sẽ cố gắng hơn nữa để năm sau luôn có tiền lì xì hơn những năm trước”, bà chia sẻ.

Sáng 28.1, nhiều người Việt ở thành phố San Jose đã có dịp hòa trong không khí tưng bừng của lễ hội tết cổ truyền diễn ra tại Pacificwide – một công ty kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản ở Thung lũng Silicon (bang California).

Có mặt tại sự kiện, nhiều người Việt cho biết họ cảm thấy như đang được sống trong bầu không khí nhộn nhịp ấm áp của tết cổ truyền tại Việt Nam.

Càng về trưa, không khí đón tết ở đây càng náo nhiệt với sự tham gia của rất đông người Việt lẫn những vị khách nước ngoài. Tại khu ẩm thực tết, có rất nhiều món ăn quê hương được trưng bày như bánh chưng, bánh hỏi, bánh ướt, bánh bèo, chả lụa, giò thủ…

Tại khu vực của ông đồ, có thể thấy nhiều người kiên nhẫn chờ đến lượt mình xin chữ về treo trong nhà. Đây đó, các hoạt cảnh xuân cũng thu hút đông đảo người Việt và người nước ngoài đến quay phim, chụp ảnh.

Không khí đón xuân tại đây càng thêm náo nhiệt khi tiếng pháo nổ vang lên và đoàn múa lân xuất hiện. Nét hân hoan xen lẫn tò mò hiện rõ trên khuôn mặt các em nhỏ gốc Việt khi được ba mẹ dẫn đến xem lễ hội tết tại đây.

Bé Danny Dang ở San Jose cho biết: “Con rất vui khi được xem lễ hội tết như vậy, rất giống không khí đón tết con thường thấy tại các lễ hội đón xuân ở Việt Nam. Con thấy nhớ Việt Nam quá”.

Chị T.C ở khu West San Jose bày tỏ: “Tết cổ truyền đã đi sâu vào tâm thức của mình nên ở đâu có tổ chức lễ hội tết, mình thường thu xếp thời gian đến dự, vui chơi để được sống lại không khí ngày tết thường thấy ở quê nhà”.

Chia sẻ với người viết, bà Nguyễn Lê Minh Châu – đang làm công tác quản lý tại Pacificwide – cho hay: “Công ty tôi bắt đầu tổ chức lễ hội tết Nguyên đán từ năm 2009, mục đích duy nhất là duy trì văn hóa truyền thống của người Việt tại Mỹ, vì tôi mong muốn các con cháu mình sẽ mãi mãi giữ truyền thống đón tết cổ truyền tại Mỹ”.

Theo bà Minh Châu, bà thật sự không chỉ muốn giữ lại truyền thống ngày tết thôi mà muốn phát huy và phát triển truyền thống tuyệt vời của tết Việt. Bà kể, bây giờ cứ đến ngày tết Việt là các bạn đồng nghiệp đi mua áo dài về mặc, dù họ không phải là người Việt. Họ cũng rất thích ăn thức ăn 3 miền của Việt Nam, thậm chí họ biết chúc tết, biết lì xì mừng tuổi và biết chơi bầu cua…

Bà Minh Châu nói thêm những người đến dự lễ tết cổ truyền Việt Nam còn là khách hàng, gia đình và bạn bè của nhân viên Pacificwide. Họ không chỉ là người Việt, mà còn là người Mỹ, Mexico, Thái Lan, Philippines, Đài Loan và cả người Trung Quốc đại lục.

Một vị khách người Mỹ trong trang phục áo dài kể đây là lần thứ ba ông tham dự lễ hội tết cổ truyền ở Pacificwide, vì rất thích không khí đón tết cổ truyền Việt Nam. Ông cũng vui vẻ thừa nhận rằng ông rất thích mặc áo dài Việt Nam và có 2 chiếc áo dài như vậy, 1 cái màu đỏ và 1 cái màu xanh dương để mặc khi dự lễ hội tết Việt.