Ở Quảng Ninh, nhiều người phụ nữ đã và đang mạnh dạn khởi nghiệp bằng tình yêu bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương bền vững. Họ không chỉ tạo ra các giá trị kinh tế mới mà còn tích cực bảo tồn và quảng bá những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Một trong những tấm gương tiêu biểu là chị Sần Móc Lộc, người dân tộc Sán Chỉ, tại xã biên giới Hải Sơn. Chị Lộc đã chọn hướng đi mới là làm du lịch từ hoa sim, một loài hoa đặc trưng của vùng cao. Với chỉ 10.000 đồng, du khách có thể vào vườn tham quan, chụp ảnh và trải nghiệm không gian văn hóa vùng cao. Mô hình du lịch của chị Lộc đã truyền cảm hứng cho bà con xung quanh, cùng trồng các loại cây, tạo thành khu sinh thái liên hoàn để phát triển tour du lịch trải nghiệm. Qua đó, không chỉ tạo ra thu nhập cho bản thân và người dân địa phương, chị Lộc còn góp phần quảng bá vẻ đẹp tự nhiên và văn hóa của vùng đất quê hương.

Không chỉ chị Lộc, chị Trương Thị Thanh Hương, phường Yên Tử, cũng mạnh dạn đầu tư mô hình du lịch cộng đồng, giới thiệu văn hóa người Dao Thanh Y đến với du khách. Chị Hương đã xây dựng nhà hàng Dao Thanh Y Yên Tử, nơi du khách được thưởng thức ẩm thực truyền thống, trải nghiệm tắm thuốc, thêu thổ cẩm, làm bánh, giao lưu hát múa và tìm hiểu các nghi lễ văn hóa người Dao. Qua mô hình này, chị Hương không chỉ giúp du khách trải nghiệm những giá trị văn hóa độc đáo mà còn tạo việc làm và thu nhập cho người dân địa phương.

Tại vùng đất Tiên Yên, chị Lê Thị Bích Hạnh, Chủ tịch CLB Đầu tư và khởi nghiệp Tiên Yên, đã thành lập HTX Chế biến, tiêu thụ nông sản Tiên Yên, vừa thu mua trà cho bà con, vừa chế biến, giới thiệu sản phẩm qua hội chợ OCOP và các nền tảng số. Chị Hạnh cũng xây dựng homestay Pạc Sủi, nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ để nghỉ dưỡng, mà còn được hòa mình vào không gian xanh, tắm thác, uống trà, thưởng thức gà Tiên Yên, bánh gật gù, trò chuyện cùng người bản địa và trải nghiệm văn hóa dân tộc Dao. Thông qua các hoạt động này, chị Hạnh đã góp phần quảng bá sản phẩm đặc trưng và vẻ đẹp văn hóa của Tiên Yên đến với du khách gần xa.

Những người phụ nữ như chị Lộc, chị Hương, chị Hạnh đang góp phần mở ra hướng phát triển kinh tế mới, không chỉ làm du lịch, làm kinh tế, mà còn là những người gìn giữ, lan tỏa văn hóa dân tộc một cách thiết thực và bền vững. Họ đã chứng minh rằng, với sự sáng tạo, dám nghĩ dám làm, các chị em hoàn toàn có thể khởi nghiệp thành công và trở thành những nhân tố tích cực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.

Qua các hoạt động của mình, những người phụ nữ này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho bản thân và cộng đồng mà còn tham gia tích cực vào việc bảo tồn và quảng bá văn hóa dân tộc. Đây là một cách tiếp cận mới, kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa, tạo ra một mô hình phát triển bền vững cho vùng đất quê hương.

Đồng bào Mông ở xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, đã và đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất và tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Sự thay đổi này không chỉ giúp cải thiện đời sống của người dân mà còn góp phần xây dựng nếp sống văn hóa mới, đoàn kết và đồng lòng trong cộng đồng.

Với niềm tin vào Đảng và bộ máy chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển kinh tế và văn hóa. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi hàng hóa và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng đã mang lại những kết quả tích cực. Người dân đã áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đưa các giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế vào gieo trồng.

Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Xã Mường Kim hiện có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San.

Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Qua những nỗ lực không ngừng, người Mông ở xã Mường Kim đã và đang từng bước cải thiện đời sống, phát triển kinh tế và xây dựng nếp sống văn hóa mới. Sự phát triển của địa phương là minh chứng cho sự đoàn kết, đồng lòng và nỗ lực không ngừng của người dân và chính quyền địa phương trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Ở thành phố Cần Thơ, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ đang trở thành điểm sáng trong phong trào bảo tồn văn hóa Khmer Nam Bộ. Những câu lạc bộ này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer mà còn mở ra hướng đi tiềm năng cho phát triển du lịch bền vững tại địa phương.

Trong một buổi sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ và nghề quết cốm dẹp của xã Thuận Hòa, du khách có thể trải nghiệm sự sôi nổi và phong phú của văn hóa Khmer. Với âm thanh của dàn nhạc ngũ âm, trống Chhay-dăm, và giai điệu dân gian Khmer uyển chuyển, tiếng quết cốm dẹp… tạo nên một bức tranh sinh động và hấp dẫn. Nhiều thành viên tham gia các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ bày tỏ rằng tham gia vào các hoạt động này giúp họ hiểu và yêu hơn văn hóa dân tộc mình, tự tin biểu diễn và kết nối với bạn bè gần xa.

Ông Lý Sim, chủ nhiệm một câu lạc bộ, chia sẻ rằng mục tiêu của họ không chỉ là biểu diễn phục vụ lễ hội, du khách gần xa mà còn mong muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ, gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc.

Trước nguy cơ mai một của nhiều loại hình văn hóa truyền thống, Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đã được triển khai. Dự án này đã hỗ trợ thành lập nhiều câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ, trình diễn trang phục truyền thống, nghề quết cốm dẹp của đồng bào Khmer tại xã Phú Tân (cũ, nay là xã Thuận Hòa), thu hút gần 30 thành viên.

Song song với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, ngành chức năng còn kết hợp phát triển du lịch cộng đồng. Các làng nghề như đan đát, cốm dẹp, nhạc ngũ âm được khuyến khích phát triển, vừa phục vụ du khách, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân.

Ông Lưu Thanh Hùng, Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer, cho biết rằng Đoàn hỗ trợ, truyền dạy nghệ thuật cho các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ các xã, phường. Các câu lạc bộ này vừa góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa Khmer, vừa là điểm nhấn thu hút du khách trong hành trình khám phá văn hóa Khmer Nam Bộ.