Trong những ngày cuối tháng 7 vừa qua, Việt Nam đã chứng kiến một loạt vụ tai nạn đuối nước gây ra những mất mát lớn cho nhiều gia đình và cộng đồng tại Hà Nội và Nghệ An. Tại Hà Nội, hai bé trai, là anh em ruột, một cháu 9 tuổi và một cháu 6 tuổi, đã tử vong bi thảm sau khi rơi xuống giếng làng gần nhà. Trong cùng thời điểm, tại Nghệ An, 3 nữ sinh lớp 7 và 9 cũng đã tử vong khi tắm tại hồ Vực Mấu. Những vụ việc này một lần nữa đặt vấn đề về sự an toàn của trẻ em trong môi trường nước lên hàng đầu.

Theo thống kê của Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), từ năm 2021 đến nay, trung bình mỗi năm có khoảng 1.900 trẻ em tử vong do đuối nước. Đáng chú ý, tỷ lệ tử vong do đuối nước ở trẻ em tại Việt Nam cao gấp 8 lần so với các nước có thu nhập cao. Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em phần lớn là do thiếu kỹ năng bơi và kỹ năng xử lý tình huống khi rơi xuống nước. Hơn nữa, tại nhiều khu vực, đặc biệt là ở nông thôn, vẫn còn nhiều giếng làng, ao hồ không được rào chắn hoặc lắp đặt biển cảnh báo nguy hiểm.

Để ngăn chặn những tai nạn đuối nước thương tâm tái diễn, việc trang bị kỹ năng bơi và kỹ năng sinh tồn cho trẻ em là vô cùng quan trọng. Đồng thời, cộng đồng và gia đình cần nâng cao cảnh giác, giám sát chặt chẽ trẻ em khi ở gần khu vực nước. Một vấn đề khác là việc cứu người chưa đúng cách. Nhiều người chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng sơ cứu đuối nước theo đúng kỹ thuật và quy trình. Do đó, việc đưa kỹ năng bơi, kỹ năng phòng tránh và cứu đuối nước vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa, tiết học kỹ năng sống trong trường học là cần thiết.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, đừng chờ đến lúc hoảng loạn mới học kỹ năng sinh tồn. Chủ động phòng ngừa, trang bị kỹ năng từ sớm là điều quan trọng nhất để bảo đảm an toàn cho trẻ em và cả người lớn. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu số vụ tai nạn đuối nước mà còn giúp tạo ra một môi trường an toàn hơn cho tất cả mọi người. Để biết thêm thông tin về cách phòng tránh đuối nước và kỹ năng sinh tồn, vui lòng truy cập trang web của Bộ Y tế hoặc liên hệ với các chuyên gia y tế để được tư vấn.

Ngày 25/7, tại Hà Nội, Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước. Dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cứu sống người dân khỏi đuối nước, nhưng tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm như kỳ vọng. Đuối nước vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam, đặc biệt trong độ tuổi từ 5 đến 14.

Mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong công tác phòng, chống đuối nước, song tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm nhanh như mong đợi. Theo WHO, thống kê năm 2021 cho thấy trên toàn cầu có khoảng 300.000 trường hợp tử vong do đuối nước, 57% là trẻ em và thanh thiếu niên, và 92% số ca xảy ra tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Tại Việt Nam, trong cùng năm, ghi nhận 4.019 ca tử vong do đuối nước, trong đó 40% là trẻ em dưới 14 tuổi, khiến đuối nước trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi này. Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước năm nay tại Việt Nam là: ‘Cùng hành động để không còn trẻ em bị đuối nước’ – nhấn mạnh vai trò phối hợp liên ngành và hành động của toàn xã hội để giảm thiểu nguy cơ tử vong do đuối nước ở trẻ em.

Tiến sĩ Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em – Bộ Y tế, cho biết: ‘Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong phòng, chống đuối nước trẻ em, song vẫn còn nhiều thách thức. Bộ Y tế đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị ưu tiên nguồn lực, thực hiện các giải pháp hữu hiệu, tăng cường truyền thông, thúc đẩy hợp tác đa ngành và mở rộng các mô hình hiệu quả phòng, chống đuối nước cho trẻ em.’

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, chia sẻ: ‘Mỗi ca tử vong do đuối nước là một mất mát không thể chấp nhận. Bất kỳ ai cũng có thể bị đuối nước – nhưng không nên để ai phải thiệt mạng vì một nguyên nhân có thể ngăn chặn.’ WHO đang tích cực hỗ trợ các quốc gia trong việc phòng, chống đuối nước và giảm thiểu các trường hợp tử vong do đuối nước.

Bà Đoàn Thu Huyền, Đại diện tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em Không thuốc lá tại Việt Nam, phát biểu: ‘Đuối nước có thể xảy ra chỉ trong khoảnh khắc, nhưng với nhận thức đúng và hành động kịp thời, chúng ta có thể thay đổi kết cục.’ Để phòng, chống đuối nước, các cấp chính quyền và toàn xã hội cần tăng cường hành động nhằm bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ tử vong do đuối nước.

Một số giải pháp hiệu quả được khuyến nghị bao gồm lắp đặt rào chắn tại các khu vực có nguy cơ đuối nước, bố trí nhân viên cứu hộ tại bể bơi, bãi biển công cộng, tổ chức tập huấn kỹ năng cứu hộ và sơ cứu cho cộng đồng. Việc phối hợp liên ngành và sự tham gia của toàn xã hội là rất quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ tử vong do đuối nước ở trẻ em. Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy trên trang web của WHO.

Sáng ngày 29/7, tang lễ của anh T.D.H., nạn nhân trong vụ đuối nước tại bãi tắm Hòn Gai vào tối ngày 26/7, đã được diễn ra trong không khí tang thương. Bà Phạm Thị Lan, mẹ của anh H., cùng người thân đã tiễn đưa con trai về nơi an nghỉ cuối cùng.

Tại khu phố, tiếng khóc nghẹn của người dân vang lên mỗi khi nhìn vào di ảnh của anh H. trên bàn thờ, bên cạnh là đứa con thơ của anh, mắc bệnh thần kinh và đang lặng lẽ chịu tang cùng ông nội. Người dân địa phương mô tả anh H. là người hiền lành, chịu thương chịu khó, và từ lâu đã một mình chăm sóc con trai. Dù bản thân anh cũng mắc bệnh và sức khỏe yếu, không có công việc ổn định, nhưng anh luôn sẵn sàng giúp đỡ hàng xóm khi cần.

Bà Phạm Thị Lan chia sẻ, anh H. là con trai duy nhất của bà, nhưng từ nhỏ đã biểu hiện bệnh động kinh. Sau khi lập gia đình, vợ chồng anh H. có một con trai, nhưng không may cháu bị khuyết tật bẩm sinh và cũng có biểu hiện của bệnh động kinh. Vợ chồng anh H. đã ly hôn nhiều năm trước, và con trai ở với bố và bà nội. Vợ anh H. vẫn gửi tiền chu cấp để nuôi con, nhưng sau đó cô cũng bị chẩn đoán mắc ung thư tuyến tụy và đang điều trị tại Hà Nội.

Bản thân anh H. từng bị ngã vào năm 2024, khiến sức khỏe suy kiệt. Từ đó, anh đi khắp nơi xin việc làm nhưng không nơi nào nhận. Đại diện Phòng Văn hóa Xã hội phường Hà Lầm, tỉnh Quảng Ninh, cho biết gia đình anh H. sống chan hòa với hàng xóm, chưa có điều tiếng gì. Bản thân anh H. là một công dân tốt, gương mẫu trong việc thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư.

Trước đó, vào ngày 28/7, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Quảng Ninh, đã tìm thấy thi thể của anh T.D.H. sau khi anh mất tích khi tắm biển tại Hòn Gai vào chiều ngày 26/7.

Đuối nước – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi tại Việt Nam, đã và đang cướp đi mạng sống của gần 2.000 trẻ em mỗi năm. Mặc dù tỷ lệ này đang có xu hướng giảm, Việt Nam vẫn thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ đuối nước trẻ em cao nhất khu vực Tây Thái Bình Dương.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi tại Việt Nam. Năm 2021, toàn cầu đã ghi nhận khoảng 300.000 ca tử vong do đuối nước, phần lớn là trẻ em và thanh thiếu niên tại các nước thu nhập thấp và trung bình.

Ở Việt Nam, số liệu thống kê của Bộ Y tế cho thấy mỗi năm có gần 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước, chiếm khoảng 50% số ca tử vong do tai nạn thương tích. Dù tỷ lệ này có xu hướng giảm, nhưng vẫn còn cao so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý, 76,6% ca tử vong xảy ra tại cộng đồng, 22,4% tại gia đình, và chỉ 1% trong khuôn viên trường học.

Nhân Ngày Thế giới Phòng, chống đuối nước (25-7), Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), WHO và Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá (CTFK) đã phát động chiến dịch truyền thông toàn quốc với chủ đề ‘Cùng hành động để không còn trẻ em bị đuối nước’. Chiến dịch này kêu gọi các cấp chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội cùng chung tay phòng, chống tai nạn đuối nước ở trẻ em, thông qua việc tăng cường giáo dục kỹ năng an toàn nước, mở rộng dạy bơi trong trường học và cộng đồng, truyền thông nâng cao nhận thức, đẩy mạnh phối hợp liên ngành và huy động nguồn lực đầu tư.

Ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em, cho biết: ‘Mỗi ca tử vong là một bi kịch có thể phòng tránh. Chúng tôi kêu gọi cha mẹ, nhà trường và cộng đồng cùng hành động, nhất là ở vùng nông thôn, nơi có nhiều ao, hồ, sông, suối’.

Tại Hà Nội, trong ba năm gần đây, mỗi năm vẫn ghi nhận 15-20 ca trẻ em đuối nước, chủ yếu vào dịp hè, tại các khu vực không có rào chắn như ao hồ, sông ngòi, kênh mương.

Theo bà Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, cần mở rộng quy mô các chương trình can thiệp hiệu quả nhằm giảm thiểu nguy cơ và xây dựng môi trường sống an toàn hơn cho trẻ em. Một trong những mô hình hiệu quả là Chương trình phòng, chống đuối nước tại 12 tỉnh có tỷ lệ tử vong cao, do Cục Bà mẹ và Trẻ em phối hợp cùng CTFK thực hiện, với sự tài trợ của Quỹ từ thiện Bloomberg. Sau 7 năm triển khai, chương trình đã dạy bơi an toàn cho hơn 52.000 trẻ, trang bị kỹ năng an toàn nước cho hơn 52.200 em và đào tạo hơn 1.000 giảng viên bơi có chứng chỉ.

Nghiên cứu của Trường Đại học Y tế Công cộng cho thấy tại các tỉnh triển khai chương trình, tỷ lệ tử vong do đuối nước giảm trung bình 16%. Điều này cho thấy rằng, với những nỗ lực và giải pháp cụ thể, chúng ta có thể giảm thiểu số ca tử vong do đuối nước ở trẻ em.

Để tiếp tục giảm thiểu số ca tử vong do đuối nước, các cấp chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội cần tiếp tục chung tay hành động, tăng cường giáo dục kỹ năng an toàn nước, mở rộng dạy bơi trong trường học và cộng đồng, truyền thông nâng cao nhận thức, đẩy mạnh phối hợp liên ngành và huy động nguồn lực đầu tư.