Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran và các cường quốc châu Âu sẽ diễn ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 25 tháng 7 tới đây. Đây là bước tiếp nối sau khi nhóm E3 gồm Pháp, Đức và Anh đưa ra tối hậu thư liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Trước đó, vào ngày 17 tháng 7, Ngoại trưởng các nước E3 cùng người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu đã có buổi điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi. Đây là lần đầu tiên họ trao đổi sau các cuộc tấn công của Israel và Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran tháng trước. E3 cùng với Trung Quốc và Nga là các bên tham gia vào thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015, trong khi Mỹ, dù là bên ký kết, đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baghaei, xác nhận rằng các cuộc đàm phán sẽ diễn ra ở cấp Thứ trưởng Ngoại giao. Nhóm E3 cảnh báo sẽ tái áp dụng các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran vào cuối tháng 8 nếu các cuộc đàm phán hạt nhân hiện tại không nối lại hoặc không đạt được kết quả cụ thể.

Xung đột giữa Israel và Iran đã cản trở tiến trình đàm phán. Trước đó, Tehran và Washington đã tổ chức 5 vòng đàm phán hạt nhân với sự trung gian của Oman. Một trong những điểm mấu chốt trong các cuộc đàm phán là vấn đề làm giàu uranium của Iran. Các cường quốc phương Tây muốn Iran giảm mức này xuống 0 nhằm giảm thiểu nguy cơ vũ khí hóa, nhưng Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Song song đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp với cố vấn hàng đầu về vấn đề hạt nhân của Iran, Ali Larijani, tại Điện Kremlin. Trong buổi gặp, Larijani đã trình bày đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Putin cũng bày tỏ lập trường của Nga về cách thức ổn định tình hình trong khu vực và tìm kiếm giải pháp chính trị cho chương trình hạt nhân của Iran.

Các bên liên quan đang kỳ vọng vào kết quả tích cực từ các cuộc đàm phán sắp tới. Tuy nhiên, với lịch sử phức tạp của xung đột và các yêu cầu khác nhau từ mỗi bên, việc đạt được một thỏa thuận thống nhất vẫn còn là một thách thức lớn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố sẽ phá hủy bất kỳ cơ sở hạt nhân mới nào của Iran nếu chúng được xây dựng. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang leo diễn.

Trong một bài viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 19/7, Tổng thống Trump cho biết rằng cả 3 cơ sở hạt nhân ở Iran đều đã bị phá hủy hoàn toàn trong các cuộc không kích của Mỹ. Ông cho rằng sẽ mất nhiều năm để khôi phục chúng về trạng thái hoạt động. Tổng thống Trump cũng cảnh báo rằng nếu Iran muốn xây dựng lại các cơ sở hạt nhân, sẽ có lợi hơn nhiều cho họ nếu bắt đầu lại mọi thứ từ đầu ở 3 địa điểm khác nhau trước khi các cơ sở này bị phá hủy.

Cùng ngày, người phát ngôn chính thức của Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại thuộc Quốc hội Iran, Ebrahim Rezaei, tuyên bố rằng nếu áp lực trừng phạt tiếp tục, Tehran có thể rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân và bắt đầu làm giàu uranium vượt mức 60%.

Tương lai của thỏa thuận hạt nhân Iran đang là một câu hỏi lớn. Mỹ và Iran từng tham gia nhiều vòng đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Tehran, nhưng các cuộc thương lượng đã bị đình trệ. Trong khi đó, Tổng thống Trump vẫn để ngỏ khả năng ném bom các cơ sở hạt nhân Iran một lần nữa nếu ông cho rằng đó là hành động cần thiết.

Tại một cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 27/6, Tổng thống Trump cho biết ông không tin rằng Iran có thể “quay trở lại vũ khí hạt nhân trong thời gian tới”, sau các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, ông cũng cho biết ông “không thực sự” lo ngại về các cơ sở hạt nhân bí mật ở Iran.

Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây, Tổng thống Trump tuyên bố rằng Mỹ sẽ tấn công Iran nếu họ xây dựng lại chương trình làm giàu hạt nhân của mình. “Chắc chắn rồi”, ông Trump nói.

Hồi tháng 6, Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, nhấn mạnh Mỹ tiếp tục coi việc làm giàu uranium và phát triển vũ khí hạt nhân của Iran là những “lằn ranh đỏ”. Ông đồng thời bày tỏ hy vọng về một thỏa thuận hòa bình toàn diện với Tehran.

Các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã gây ra những thiệt hại đáng kể. Ông Trump xác nhận rằng 3 cơ sở hạt nhân của Iran đã bị phá hủy hoàn toàn. Tuy nhiên, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ đánh giá rằng đòn tập kích chỉ làm chậm lại chương trình hạt nhân của Iran trong vài tháng.