Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: “Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.”

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những “lỗ hổng” trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.

Một học sinh vừa tốt nghiệp từ Học viện STEM thuộc Trường Kỹ thuật quận Passaic (PCTI) ở Wayne, New Jersey (Mỹ), đã tạo nên một kỳ tích đáng kinh ngạc khi trúng tuyển vào 10 trong số 25 trường đại học hàng đầu của Mỹ. Danh sách này bao gồm những cái tên uy tín như Harvard, Yale, Princeton, Columbia và Đại học Pennsylvania. Salman Chowdhury, người sẽ tốt nghiệp vào năm 2024, đã quyết định nhập học tại Đại học Harvard vào mùa thu năm nay với nguyện vọng theo ngành Toán ứng dụng.

Không chỉ dừng lại ở đó, Chowdhury còn nhận được học bổng toàn phần dựa trên thành tích (merit-based full ride) từ Đại học Washington ở St. Louis với danh hiệu Langsdorf Scholar, cùng với cuộc gọi mời trực tiếp từ Trưởng khoa Kỹ thuật của trường. Đại học Columbia cũng trao cho cậu danh hiệu Likely Scholar thông qua chương trình C.P. Davis Scholar.

Salman Chowdhury sinh năm 2006 tại Dubai, trong một gia đình người gốc Bangladesh. Gia đình cậu chuyển đến New Jersey vào năm 2009 sau khi trúng visa định cư Mỹ theo hình thức xổ số toàn cầu. Những năm đầu tại Mỹ, cha của Chowdhury thường xuyên phải đi lại giữa Dubai và Mỹ để tiếp tục công việc kinh doanh của gia đình, trong khi mẹ cậu làm việc tại cửa hàng đồng giá và nhà ăn trường học.

Thành công của Chowdhury không đến từ việc sử dụng các dịch vụ cố vấn đại học đắt đỏ, mà bắt nguồn từ những thói quen và nền tảng được bố mẹ tạo dựng từ sớm. Cậu cho biết có ba điều bố mẹ chú trọng khi nuôi dạy con:

Thứ nhất, luôn ưu tiên giấc ngủ, dinh dưỡng và sức khỏe. Bố mẹ cậu tin rằng ngủ đủ và ăn uống lành mạnh có tác động trực tiếp đến kết quả học tập.

Thứ hai, khuyến khích con tìm kiếm và khám phá cơ hội. Bố mẹ Chowdhury luôn dạy rằng thành công không chỉ đến từ tài năng hay chăm chỉ, mà còn là khả năng tìm thấy những cơ hội để phát triển sở thích cá nhân.

Thứ ba, nuôi dạy cậu với đạo đức và mục tiêu sống rõ ràng. Bố mẹ cậu dạy rằng thành công không chỉ nằm ở điểm số mà còn là nhân cách.

Với những giá trị và thói quen được vun đắp từ nhỏ, Chowdhury đã đạt được thành tích đáng kinh ngạc và đang chuẩn bị bước vào một trong những trường đại học hàng đầu của Mỹ. Thành tích của cậu là minh chứng cho việc với sự quyết tâm, kiên trì và định hướng đúng đắn, bất kỳ ai cũng có thể đạt được thành công.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Quảng Ninh đã và đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững. Các hoạt động này không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc mà còn lan tỏa tinh thần sáng tạo và hành động văn minh trong thời đại số.

Từ năm 2022 đến nay, Hội LHPN Quảng Ninh đã chủ động xây dựng chương trình hành động và triển khai hiệu quả nhiều mô hình, hoạt động thiết thực. Các cấp hội phụ nữ trong tỉnh đã tăng cường tuyên truyền sâu rộng nội dung Nghị quyết 17-NQ/TU, gắn với các phong trào thi đua như ‘Xây dựng hình ảnh phụ nữ thời đại mới’, ‘Gia đình 5 không, 3 sạch’, ‘Gia đình hạnh phúc’… Qua đó, các đặc trưng con người Quảng Ninh và 6 giá trị đặc trưng của tỉnh đã được lan tỏa rộng khắp tới đông đảo cán bộ, hội viên phụ nữ toàn tỉnh.

Hội LHPN Quảng Ninh đã thành lập 23 CLB gìn giữ văn hóa truyền thống tại các xã, phường như Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Đầm Hà, Uông Bí, Quảng Yên… Các sinh hoạt này vừa là nơi hội tụ văn hóa cộng đồng, vừa là ‘lớp học truyền thống’ dành cho thế hệ trẻ tại mỗi vùng quê. Bên cạnh đó, gần 2.000 mô hình, CLB văn hóa, văn nghệ – thể dục, thể thao cộng đồng đã được duy trì thường xuyên, tạo nên không gian rèn luyện sức khỏe và gắn kết phụ nữ toàn tỉnh. Các dịp 8/3, 20/10, hay những ngày lễ lớn, các cấp hội cũng tổ chức nhiều chương trình mang đậm bản sắc, như: Tuần lễ áo dài, ngày hội trang phục các dân tộc thiểu số…

Hội LHPN Quảng Ninh cũng đặc biệt chú trọng bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sống cho hội viên, nhất là với phụ nữ dân tộc thiểu số. Nhiều hội thảo, chương trình tập huấn về tổ chức cuộc sống gia đình, phòng chống tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kỹ năng làm cha mẹ… đã được tổ chức rộng khắp. Hiện, 16 mô hình ‘Chăm sóc, giáo dục trẻ thơ toàn diện’ đã được thành lập tại vùng miền núi, dân tộc thiểu số. Ngoài ra, nhiều mô hình giáo dục gia đình tiếp tục được nhân rộng, như: ‘Nuôi dạy con tốt’, ‘Ông bà gương mẫu – Con cháu thảo hiền’; tư vấn, giáo dục tiền hôn nhân, kỹ năng sống cho trẻ em gái, phòng chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em…

Các chương trình: ‘Mẹ đỡ đầu’, ‘Đồng hành cùng phụ nữ biên cương’… tiếp tục phát huy hiệu quả rõ nét. Riêng chương trình ‘Mẹ đỡ đầu’ từ năm 2022 đến nay đã hỗ trợ, đỡ đầu cho 720 trẻ mồ côi có hoàn cảnh khó khăn với tổng kinh phí vận động hơn 5 tỷ đồng. Không dừng lại ở việc gìn giữ, phụ nữ Quảng Ninh còn tiên phong trong lan tỏa giá trị văn hóa bằng nhiều cách làm sáng tạo, thích ứng với thời đại công nghệ số. Với hơn 1.000 nhóm zalo, fanpage và các nền tảng mạng xã hội của Hội Phụ nữ các cấp, hàng nghìn thông tin tích cực, câu chuyện đẹp, hình ảnh người tốt – việc tốt được lan truyền hằng ngày, trở thành kênh tuyên truyền hiệu quả, thân thiện, gần gũi với cộng đồng.

Các cuộc thi: ‘Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo phát huy tài nguyên bản địa’, ‘Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh’… khơi dậy tinh thần đổi mới, giúp nhiều sản phẩm OCOP của các cơ sở sản xuất do phụ nữ làm chủ mở rộng thị trường tiêu thụ. Hiện nay, tổng dư nợ ủy thác Ngân hàng CSXH do Hội Phụ nữ quản lý đạt hơn 2.480 tỷ đồng, cao nhất trong các tổ chức chính trị – xã hội, hỗ trợ trên 35.500 hộ phụ nữ phát triển kinh tế bền vững.

Hội Phụ nữ các cấp còn đẩy mạnh phong trào thi đua ‘Xây dựng hình ảnh người phụ nữ Quảng Ninh thời đại mới có tri thức, đạo đức, sức khỏe, năng động, sáng tạo, văn minh, thân thiện’ gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Hội viên phụ nữ thực hiện tốt hương ước, quy ước, nếp sống văn minh nơi công sở và địa phương nơi cư trú; tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam: ‘Tự tin – Tự trọng – Trung hậu – Đảm đang’.

Trong thời gian tới, Hội LHPN Quảng Ninh sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục các tồn tại, hạn chế; quán triệt và triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, nhất là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn về nhân sự, kinh phí và địa bàn rộng sau sáp nhập, các đơn vị đoàn xã, phường ở khu vực phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên vẫn nỗ lực tổ chức hoạt động hè cho thiếu nhi thật ý nghĩa, an toàn và bổ ích. Với tinh thần ‘đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên’, các đoàn viên thanh niên đã chủ động vượt khó, tận dụng mọi nguồn lực để duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động hè cho thiếu nhi.

Tại phường Đức Xuân, sau khi sáp nhập, có hơn 2.000 thiếu nhi về sinh hoạt tại địa phương. Đoàn Thanh niên phường đã tổ chức tập huấn cho các bí thư chi đoàn và xây dựng mô hình ‘sinh hoạt cụm dân cư’ với các ‘đội hình lưu động tổ chức sinh hoạt hè’. Chương trình sinh hoạt hè được triển khai tại một điểm mỗi tuần, tập trung vào các nội dung như trò chơi dân gian, vẽ tranh, dạy kỹ năng sống, tuyên truyền phòng, chống đuối nước, xâm hại trẻ em… Không chỉ là vui chơi, các hoạt động này còn giúp các em rèn luyện kỹ năng, nâng cao hiểu biết pháp luật và gắn kết cộng đồng dân cư sau sáp nhập. Đoàn phường đã tổ chức được 34 buổi sinh hoạt hè. Cùng với việc tổ chức vui chơi, Đoàn phường còn chú trọng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích, an toàn giao thông và kỹ năng ứng phó với thiên tai.

Bên cạnh đó, Đoàn thanh niên các xã, phường cũng chủ động kết nối với các đội hình tình nguyện ‘Mùa hè xanh’ từ các trường đại học, cao đẳng để tổ chức ‘Chiến dịch tình nguyện mùa hè xanh 2025’ tại xã Cẩm Giàng. Các sinh viên tình nguyện đã hỗ trợ tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như lớp dạy tiếng Anh, kỹ năng sống, múa hát; khám sức khỏe, khám mắt cho hơn 600 người dân trong xã; giúp gia đình bị ảnh hưởng bởi lũ lụt thu hoạch lúa, xây dựng công trình thắp sáng đường quê; thăm, tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng…

Những sân chơi hè cũng giúp phụ huynh yên tâm hơn trong khoảng thời gian con không phải đến trường. Vượt qua khó khăn về nhân sự, kinh phí, địa bàn rộng sau sáp nhập, nhiều xã, phường đã duy trì và nâng cấp các mô hình sinh hoạt hè đặc trưng, như: ‘Bãi tắm an toàn’, ‘Hè an toàn – Bé vui khỏe’, ‘Sân chơi dân vũ’… Đặc biệt, các hoạt động mang yếu tố văn hóa dân tộc như dạy múa bát, hát Then, đàn Tính… cũng được duy trì, giúp các em hiểu và yêu hơn bản sắc quê hương.

Những buổi sinh hoạt hè được duy trì sau sáp nhập không chỉ là nỗ lực trong công tác đoàn, mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự quan tâm toàn diện của chính quyền, tổ chức xã hội đối với thế hệ tương lai. Dù còn nhiều khó khăn về nhân lực, điều kiện tổ chức, nhưng với tinh thần xung kích, linh hoạt và trách nhiệm, Đoàn xã, phường phía Bắc Thái Nguyên đang khẳng định sức trẻ, sự linh hoạt, bền bỉ của tổ chức Đoàn trong giai đoạn chuyển mình sau sáp nhập trong việc gìn giữ những mùa hè đầy tiếng cười cho trẻ em…