Ngày 1/8, xăng E10 chính thức được bán rộng rãi tại nhiều trạm xăng trên địa bàn TP.HCM. Tuy nhiên, ghi nhận của Tuổi Trẻ Online cho thấy lượng khách hàng tiếp cận loại nhiên liệu mới này vẫn còn rất ít. Phần lớn các khách hàng vẫn còn trong tâm thế thăm dò, tò mò hỏi thông tin về xăng E10.

Nhiều người dân vẫn thận trọng khi tiếp cận loại xăng sinh học này do còn băn khoăn về hiệu năng và ảnh hưởng đến động cơ. Tại một trạm xăng trên đường Phan Đăng Lưu (quận Phú Nhuận), cửa hàng trưởng cho biết trong tuần đầu tiên triển khai chính thức, lượng tiêu thụ xăng E10 trung bình chỉ khoảng 200 lít mỗi ngày, chiếm tỉ lệ rất nhỏ so với tổng lượng xăng bán ra.

Tuy nhiên, một tín hiệu đáng mừng là lượng xăng E10 bán ra đang tăng dần đều, khách hàng cũng ngày càng tích cực hơn với dòng nhiên liệu mới. Anh Nguyễn Đình Phong, một khách hàng tại TP.HCM, cho biết đã nghe về xăng E10 nhưng vẫn chưa dám dùng thử vì còn nhiều băn khoăn. “Tôi có nghe nói E10 là xăng xanh, tốt cho môi trường. Nhưng hiệu năng ra sao, có ảnh hưởng đến động cơ không thì chưa rõ. Xe tôi mới mua nên cũng lấn cấn cân nhắc, lo không phù hợp động cơ”, anh Phong cho hay.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho biết người tiêu dùng cần hiểu đúng đặc tính kỹ thuật của xăng E10 để sử dụng an toàn và hiệu quả. Ông lưu ý ethanol có tính hút ẩm mạnh, dễ hấp thụ nước từ không khí, gây ăn mòn các chi tiết kim loại như bơm nhiên liệu, ống dẫn, xi lanh… “Nghiên cứu trong nước cho thấy nếu sử dụng không đúng cách, tuổi thọ động cơ các dòng xe cũ có thể giảm 20-30%”, ông cảnh báo.

Tuy nhiên, ông Dũng cũng nhấn mạnh phần lớn ô tô sản xuất từ năm 1998 đã sử dụng vật liệu chống ăn mòn, tương thích tốt với xăng sinh học. Thậm chí từ năm 2010, nhiều dòng xe hiện đại còn được thiết kế tối ưu riêng cho loại nhiên liệu này. Đối với xe máy, ông Dũng cho biết phần lớn xe đời mới đều tương thích với xăng E10, nhưng với xe cũ thì người dùng cần chú ý bảo dưỡng định kỳ, và theo dõi kỹ các dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý.

Về vấn đề này, các chuyên gia cũng đưa ra khuyến cáo rằng, người tiêu dùng nên kiểm tra kỹ loại xe của mình trước khi sử dụng xăng E10. Theo danh sách từ ACEA (Hiệp hội Ô tô châu Âu), tất cả ô tô chạy xăng sản xuất từ năm 2000 đều có thể sử dụng E10 an toàn. Tại Việt Nam, các hãng như Toyota, Honda, Ford xác nhận các mẫu xe từ 2011 trở đi hoàn toàn tương thích.

Trong thời gian tới, PVOIL sẽ thí điểm bán xăng sinh học E10 RON95 tại các cửa hàng xăng dầu ở Hà Nội và Hải Phòng, sau đó sẽ mở rộng các điểm bán và thực hiện theo lộ trình sử dụng xăng E10 từ 1/1/2026.

Từ ngày 1.1.2026, toàn bộ lượng xăng trên thị trường sẽ được pha 10% ethanol, chính thức chuyển đổi sang sử dụng xăng E10 trên toàn quốc. Trước đó, TPHCM sẽ là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện thí điểm kinh doanh xăng E10 từ ngày 1.8.2025. Thông tin này đã gây ra nhiều thắc mắc среди những người đi xe máy về việc liệu xe máy cũ của họ có thể sử dụng xăng E10 hay không?

Về khả năng tương thích của phương tiện, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, các xe có động cơ sản xuất trước năm 1993 có thể không phù hợp với xăng sinh học. Tuy nhiên, những xe sản xuất sau thời điểm này về cơ bản có thể sử dụng được E5, E10.

“Xăng E5, E10 có chỉ số octan cao hơn A92, A95, giúp tăng hiệu suất đốt cháy, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm đáng kể các khí độc hại như CO, CO₂, HC, SO₂; tăng lượng oxy, nâng công suất động cơ”, ông Thọ phân tích. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng xăng E10 vẫn chứa 90% xăng khoáng. Vì vậy, nó chỉ góp phần giảm phát thải, nâng hiệu suất sử dụng năng lượng, chứ chưa thể thay thế được các phương tiện sử dụng năng lượng điện trong bối cảnh chuyển dịch xanh hiện nay.

Hầu hết các xe đời mới khoảng 10 năm trở lại đây đều có hướng dẫn sử dụng được xăng E10 mà không ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng và hiệu suất của xe. Tuy vậy, tùy từng xe mà có những quy định khác nhau, vì vậy chủ xe vẫn cần nghiên cứu kỹ nội dung này trong sách hướng dẫn sử dụng. Trong đó, nếu sách hướng dẫn sử dụng không có thông tin về xăng sinh học hoặc có nhưng lại dành cho thị trường khác, người dùng nên chủ động liên lạc với cố vấn dịch vụ của đại lý chính hãng để nhận được tư vấn, cũng như những cam kết về mặt bảo hành, bảo dưỡng khi sử dụng xăng sinh học.

Hiện tại, cả nước có 6 nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu, nhưng chỉ 2 nhà máy tại Đồng Nai và Quảng Nam đang vận hành ổn định. Nếu cả 6 nhà máy đồng loạt tái khởi động và khai thác đúng công suất, tổng năng lực sản xuất nội địa có thể đạt hơn 500.000 m³/năm – phần nào giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.

Công ty CP Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung – đơn vị thành viên của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đang triển khai kế hoạch tái vận hành Nhà máy Ethanol Dung Quất. Theo ông Phạm Văn Vượng – Giám đốc nhà máy, lộ trình được chia làm 4 giai đoạn: chuẩn bị kỹ thuật (7-8.2025), khởi động (9.2025), vận hành thử (10.2025) và sản xuất thương mại (11.2025). Song song, hệ thống thu hồi khí CO₂ tại nhà máy cũng được nâng công suất lên 40-50 tấn/ngày nhằm tận dụng hiệu quả khí phát sinh trong quá trình sản xuất ethanol và giảm phát thải nhà kính.

Trên thực tế, từ năm 2015, BSR đã pha chế thành công xăng E5 RON92, tạo nền tảng kỹ thuật và kinh nghiệm cho quá trình chuyển đổi lên E10. Tại Việt Nam hiện có 214 kho xăng dầu. Các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PVOIL, Sài Gòn Petro cùng hai nhà máy lọc dầu Bình Sơn và Nghi Sơn đều đã sẵn sàng cho việc phối trộn và phân phối xăng E10 qua hai phương thức: phối trộn tại bể chứa và phối trộn trong đường ống.

Tại TPHCM, Petrolimex sẽ thực hiện phối trộn E10 tại kho xăng Nhà Bè – nơi đã trang bị bồn lưu trữ ethanol chuyên dụng. Song song với triển khai E10, Petrolimex đang nghiên cứu giải pháp năng lượng mới như hydrogen và nhiên liệu tái tạo thế hệ tiếp theo.

Ông Trần Ngọc Năm – thành viên Hội đồng quản trị, Phó tổng giám đốc Petrolimex – cho biết, việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho cồn nhiên liệu, cùng với sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu. Vì vậy, Petrolimex đề xuất Bộ Công thương sớm có chỉ đạo cụ thể về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật. Đồng thời, kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật trong TCVN hiện hành cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế và tương thích với tiêu chuẩn kỹ thuật trong khu vực.