Đồng Tháp là một tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nằm dọc theo hai bờ sông Tiền, với một mặt tiếp giáp biển Đông. Tỉnh Đồng Tháp có địa hình đa dạng với vùng ngọt và kiểm soát lũ đầu nguồn, vùng Đồng Tháp Mười và vùng dự án Bảo Định phía bắc sông Tiền, vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông tỉnh. Đặc biệt, vùng Đồng Tháp Mười và vùng ngọt hóa Gò Công có điều kiện thiên nhiên và đất đai đặc thù, nhiễm phèn và nhiễm mặn, thường bị ảnh hưởng bởi hạn mặn trong mùa khô, gây khó khăn cho sản xuất.

Để thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ thiên tai, địa phương đã chú trọng phát huy tiềm năng và thế mạnh của cây rau màu trong tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Việc này không chỉ giúp nông dân tăng thêm thu nhập mà còn ổn định sản xuất và đời sống. Nhiều mô hình mới đã xuất hiện, nhờ hiệu quả kinh tế khi chuyển đổi sản xuất, rau màu đang trở thành một trong những cây trồng chủ lực, mang lại lợi nhuận vượt trội so với trồng lúa độc canh.

Các xã Tân Phước1, Tân Phước2, Tân Phước3, Hưng Thạnh là những địa phương tiên phong phát triển cây màu ở vùng nhiễm phèn Đồng Tháp Mười. Toàn vùng đã chuyển đổi trên 1.100ha đất canh tác sang trồng rau màu lương thực và thực phẩm. Đặc biệt, các xã duy trì vùng trồng dưa hấu khoảng 300 ha, cho sản lượng mỗi năm gần 6.800 tấn và vùng trồng khoai mỡ chuyên canh trên 500 ha, cho sản lượng mỗi năm gần 10.000 tấn củ.

Khoai mỡ Đồng Tháp Mười đã khẳng định được thương hiệu và được thị trường các tỉnh phía Nam ưa chuộng. Qua chuyển đổi sản xuất, nhiều mô hình mới và cách làm hiệu quả đã xuất hiện. Điển hình như chị Mai Thanh Châu, nông dân xã Tân Phước2, đã chuyển 4ha đất trồng lúa sang mô hình trồng sen kết hợp nuôi thủy sản nước ngọt trên ruộng lúa. Chị Châu cho biết sen cho thu hoạch ngó gần như quanh năm, thích hợp với thổ nhưỡng vùng Đồng Tháp Mười. Với giá ngó sen bình quân 30.000 đồng/kg, mỗi năm chị bán thu 300 triệu đồng.

Còn tính chung các nguồn lợi từ ngó sen, thủy sản trong mô hình, mỗi năm chị thu khoảng 750 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi ròng trên 550 triệu đồng. Nông dân Nguyễn Thành Hiển, vào lập nghiệp tại xã Hưng Thạnh, chọn mô hình đa dạng hóa cây trồng trên nền đất lúa, chủ lực là lúa, dứa, khoai mỡ. Hiện, ông canh tác 3ha dứa, 5ha khoai mỡ, 1ha lúa năng suất cao. Trung bình mỗi năm, sau khi trừ chi phí, còn lợi nhuận ròng trên 1,1 tỷ đồng.

Nhằm liên kết sản xuất và giải quyết đầu ra cho rau màu thương phẩm, tỉnh đã thành lập hàng chục hợp tác xã chuyên canh rau, thu hút hàng nghìn thành viên các vùng chuyên canh rau. Các hợp tác xã tăng cường chuyển giao khoa học kỹ thuật nông nghiệp cho bà con nông dân, nhân rộng mô hình trồng rau màu theo tiêu chí VietGAP hoặc trồng rau an toàn nhằm bảo vệ sức khỏe và môi trường cũng như tăng sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa trên thị trường.

Nhiều năm nay, thông qua liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, các hợp tác xã rau an toàn vùng ngọt hóa Gò Công tỉnh Đồng Tháp đã tăng cường ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với các siêu thị, các chợ đầu mối trong ngoài tỉnh như: Metro, Mega Market, Công ty cổ phần thương mại Bách hóa Xanh, … với sản lượng tiêu thụ ổn định từ 20 tấn đến 25 tấn rau an toàn/ngày.

Nhờ vậy, nông dân an tâm chuyển đổi sản xuất, mở rộng diện tích rau màu phục vụ nhu cầu thị trường trong ngoài tỉnh quanh năm. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, đến giữa tháng 7/2025, nông dân trong tỉnh trồng được khoảng 44.000 ha rau màu các loại, đạt khoảng 64% chỉ tiêu cả năm và tăng hơn 5,2% so cùng kỳ năm trước.

Sản lượng thu hoạch khoảng 853.000 tấn rau màu các loại, đạt 57,7% chỉ tiêu cả năm và tăng hơn 6,7% so cùng kỳ năm trước; trong đó, hai vùng sản xuất rau màu trọng điểm là Đồng Tháp Mười và vùng ngọt hóa Gò Công đóng góp khoảng 50% diện tích và sản lượng rau màu toàn tỉnh.

Nhờ phát huy tiềm năng và thế mạnh cây màu thích ứng biến đổi khí hậu, nông dân tại đây nâng cao thu nhập, có cuộc sống ổn định và 100% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Ông Trần Văn Dũng, một nông dân tại xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ, đã thực hiện một bước ngoặt ấn tượng trong việc chuyển đổi mô hình sản xuất của mình. Vườn cây ăn trái của ông, vốn được trồng chủ yếu là cam sành và chanh không hạt, từng gặp phải những khó khăn về sâu bệnh và giá cả bấp bênh. Điều này đã khiến thu nhập của gia đình ông chỉ đủ để trang trải cuộc sống hàng ngày.

Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, ông Dũng đã quyết định chuyển đổi vườn cây của mình sang mô hình du lịch sinh thái vườn. Đây là một quyết định táo bạo, nhưng ông Dũng đã không ngần ngại thực hiện. Ông đã biến mảnh vườn của mình trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, không chỉ với những loại cây ăn trái đa dạng mà còn với các hoạt động giải trí như câu cá, bơi xuồng, thưởng thức các loại bánh dân gian và đặc sản đồng quê.

Hiện nay, vườn du lịch sinh thái Tư Dũng đón khoảng 200 du khách đến tham quan mỗi ngày. Với mức thu nhập ước tính khoảng 300-400 triệu đồng mỗi năm, ông Dũng đã có thể tạo ra một nguồn lợi nhuận ổn định và bền vững. Không chỉ vậy, ông Dũng còn tạo việc làm cho khoảng 20 lao động địa phương với thu nhập từ 4-5 triệu đồng/tháng, góp phần vào việc phát triển kinh tế của cộng đồng địa phương.

Thành công của mô hình du lịch sinh thái của ông Dũng là nguồn cảm hứng và động lực để nhiều nông hộ khác năng động chuyển đổi mô hình sản xuất, kinh doanh, làm giàu bền vững từ chính mảnh đất quê hương mình. Việc lan tỏa hình ảnh du lịch miệt vườn của TP Cần Thơ thông qua mô hình này cũng giúp quảng bá rộng rãi vẻ đẹp và tiềm năng của địa phương, thu hút du khách đến khám phá và trải nghiệm.

Ông Dũng chia sẻ, việc chuyển đổi sang mô hình du lịch sinh thái không chỉ giúp ông tăng thu nhập mà còn giúp ông được tiếp xúc với nhiều người, học hỏi thêm nhiều kiến thức và kỹ năng mới. Ông hy vọng rằng, mô hình của mình sẽ được nhân rộng và phát triển, góp phần vào việc xây dựng một nền kinh tế địa phương vững mạnh và bền vững.

Với sự thành công của mình, ông Trần Văn Dũng đã chứng minh rằng, với tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự sáng tạo, bất kỳ ai cũng có thể biến mảnh đất của mình trở thành một điểm đến hấp dẫn và có thể tạo ra thu nhập ổn định, bền vững. Việc ứng dụng mô hình du lịch sinh thái không chỉ giúp ông Dũng mà còn giúp nhiều hộ gia đình khác tại xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ có được cuộc sống tốt hơn.

Ở tổ dân phố Mỹ Bình, phường Mỹ Lâm, tỉnh Tuyên Quang, một mô hình hợp tác xã (HTX) kiểu mới đã được thành lập, mở ra một hướng đi mới cho người nông dân địa phương. Trước đây, việc trồng chè được thực hiện một cách tự phát, manh mún và không có sự liên kết, dẫn đến tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa”. Cuộc sống của người dân vì thế mà gặp nhiều khó khăn và bấp bênh.

Tuy nhiên, từ năm 2019, một quyết sách đột phá đã được đưa ra: thành lập HTX kiểu mới. HTX sản xuất và dịch vụ Hải Đăng ra đời, do anh Nguyễn Hữu Chiến, một người nông dân tiêu biểu, làm giám đốc. Sự ra đời của HTX Hải Đăng đã đánh dấu một cuộc cách mạng trong tư duy sản xuất của người dân Mỹ Bình – chuyển từ sản xuất cá thể, cạnh tranh lẫn nhau sang liên kết hợp tác, chia sẻ lợi ích và cùng nhau phát triển.

HTX Hải Đăng hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện, dân chủ và cùng có lợi. Các xã viên không chỉ là người cung cấp nguyên liệu mà còn là những người chủ thực sự, được tham gia vào quá trình quyết sách và được chia sẻ lợi nhuận một cách công bằng, minh bạch. Cây chè không chỉ là cây trồng chủ lực mà còn là ngành kinh tế then chốt của địa phương. Với sự hỗ trợ từ HTX, người dân đã có thể tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Đến nay, doanh thu trung bình của HTX Hải Đăng đạt hơn 2 tỷ đồng/năm, trung bình mỗi thành viên thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng. Sự thay đổi không chỉ nằm trên những con số doanh thu, mà còn hiện hữu trong từng nếp nhà, từng ánh mắt của người dân Mỹ Bình.

Câu chuyện thành công của HTX Hải Đăng ở Mỹ Lâm không chỉ là một ví dụ đơn lẻ về xóa đói giảm nghèo. Nó mang một ý nghĩa lớn lao hơn, là một bài học kinh nghiệm quý báu về con đường xây dựng nông thôn mới. Đó là bài học về sự cần thiết phải thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ nhỏ lẻ sang tập trung; bài học về sức mạnh của tinh thần đoàn kết và kinh tế tập thể; và bài học về vai trò dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ của cả hệ thống chính trị.

Mô hình này đã chứng minh rằng, khi tiềm năng của đất đai, sức lao động của người dân được kết hợp với tư duy kinh tế hiện đại và sự hỗ trợ đúng lúc, đúng chỗ, thì việc thoát nghèo và vươn lên làm giàu là hoàn toàn khả thi. HTX Hải Đăng đã trở thành một điểm sáng trong phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương, và cũng là một minh chứng cho sự hiệu quả của mô hình kinh tế tập thể trong việc giúp người dân vươn lên làm giàu.

Thông tin về tình hình kinh tế xã hội của tỉnh Tuyên Quang cho thấy, tỉnh đã và đang triển khai nhiều chương trình, dự án để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Việc thành lập HTX Hải Đăng là một trong những nỗ lực của địa phương trong việc hỗ trợ người dân xây dựng mô hình sản xuất tập thể, hiệu quả.

Khánh Hòa đang đẩy mạnh phát triển giống nho mới cho quả có vị ngon hơn và đẹp mắt, kết hợp phát triển du lịch nông nghiệp bằng cách đưa du khách đến tham quan các vườn nho trĩu quả. Mùa hè này, du khách có thể trải nghiệm nghề trồng nho và thưởng thức những quả nho mọng nước tại các vườn nho ở đây, mang lại cảm xúc thú vị.

Tại xã Ninh Phước, ông Tống Minh Hải là một trong những nông dân tiên phong ứng dụng công nghệ cao vào canh tác nho. Với 6 giống nho trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và công nghệ nhà màng, ông Hải đã gặt hái thành công với các giống nho chủ lực như nho hạ đen, nho ngón tay đen và nho mẫu đơn. Ông Hải chia sẻ, những giống nho này dễ đậu bông, cho chùm quả to, trái lớn, mẫu mã quả đẹp nên được du khách ưa chuộng. Tùy theo chất lượng, mỗi loại nho có giá bán dao động từ 70.000 đồng – 300.000 đồng/kg.

Nhờ áp dụng mô hình nông nghiệp công nghệ cao, vườn nho của gia đình ông Hải luôn trĩu quả, mang vẻ đẹp tựa như những nông trại nho ở châu Âu, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và thưởng thức những quả nho tươi ngay tại vườn.

Không chỉ có Ninh Phước, làng nho Thái An với diện tích khoảng 200 ha thuộc xã Vĩnh Hải cũng đang là điểm dừng chân lý tưởng cho du khách. Tại đây, du khách có thể thỏa sức du ngoạn trong những vườn nho bạt ngàn đang vào thời điểm quả chín rộ. Ông Nguyễn Khắc Phòng, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An, cho biết mô hình trồng nho theo công nghệ cao hiện nay được khách du lịch đến tham quan rất thích. Hợp tác xã đang vận động bà con nhân rộng mô hình này để có sản phẩm nho liên tục phục vụ du khách và cung cấp cho thị trường những sản phẩm nho ăn quả tươi tốt nhất.

Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố đang tích cực nghiên cứu và phát triển nhiều giống nho mới, mục tiêu là tạo ra những giống nho có năng suất cao và mẫu mã đẹp, góp phần phục vụ nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng và ngành du lịch.

Với hơn 1.000 ha nho, tỉnh Khánh Hòa là địa phương có diện tích trồng nho lớn nhất cả nước, mỗi năm cung cấp cho thị trường từ 26.000 – 28.000 tấn quả nho tươi. Sự đa dạng các giống nho mới được trồng theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao đang mở ra tiềm năng kinh tế lớn, mang lại thu nhập từ 500 triệu đến 600 triệu đồng/ha/vụ và từ 1 đến 1,2 tỷ đồng/ha/năm.

UBND tỉnh Khánh Hòa đang chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tăng cường phối hợp cùng các địa phương rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch sản xuất nho phù hợp với thực tế về đất đai và khu vực trồng, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học và kỹ thuật vào sản xuất.