Ngày 1/8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức cuộc họp quan trọng của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngành Ngân hàng. Mục đích của cuộc họp là sơ kết kết quả hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2025 và đề ra nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Tại cuộc họp, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành Ngân hàng. Công tác này đã được Ban cán sự Đảng và Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đặc biệt quan tâm và chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm. Thống đốc đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Ngân hàng và Quyết định số 1799/QĐ-NHNN ngày 15/4/2025 về kế hoạch thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực và tội phạm của ngành Ngân hàng. Những văn bản này đã tạo cơ sở quan trọng cho các đơn vị trong ngành triển khai thực hiện.

Trong thời gian tới, đặc biệt là khi tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV vào đầu năm 2026, Đảng ủy, Ban lãnh đạo NHNN và Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, cần tập trung vào hoàn thiện thể chế về tổ chức và hoạt động của các đơn vị sau khi sắp xếp, tinh gọn. Đồng thời, tăng cường kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ và trong các cơ quan, đơn vị của ngành Ngân hàng.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng sẽ đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, tăng cường công khai, minh bạch, kiểm soát tài sản, thu nhập và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Việc triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ cũng sẽ được tiếp tục đẩy mạnh.

Cuối cùng, cần tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, tội phạm. Ngành Ngân hàng cũng sẽ tích cực xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng thuộc lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Việc phân biệt giữa các khái niệm ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ tham nhũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình xử lý và giải quyết các vụ việc liên quan đến tham nhũng. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa hiểu rõ về các khái niệm này, dẫn đến những hệ lụy trong thực tiễn.

Mới đây, một trường hợp nhầm lẫn giữa ‘tố cáo’ và ‘phản ánh’ đã xảy ra tại tỉnh Đắk Nông. Ông N.V.T, trú tại huyện Đắk R’lấp, đã gửi đơn đến cơ quan chức năng với nội dung cho rằng một cán bộ địa chính xã có dấu hiệu nhận tiền bồi dưỡng khi làm thủ tục tách thửa đất. Tuy nhiên, qua xác minh ban đầu, nội dung ông T trình bày chỉ là phản ánh về thái độ, cách ứng xử của cán bộ khi tiếp dân, không có căn cứ rõ ràng về hành vi vụ lợi hay trục lợi.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, trong thời gian qua, mặc dù đã có quy định tương đối rõ ràng, nhưng trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa phân biệt được khái niệm khi thực hiện ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Việc không phân biệt rõ giữa các khái niệm này dẫn đến nhiều hệ lụy trong thực tiễn, như đơn thư bị gửi sai thẩm quyền, nội dung không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý thông tin.

Theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, không có giải thích từ ngữ cũng như không phân biệt sự khác nhau giữa ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật hiện hành về giải thích đối với ‘phản ánh’, ‘tố cáo’, ‘báo cáo’ cho thấy có nhiều yếu tố khác biệt.

Tố cáo được hiểu là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kì cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Phản ánh là việc công dân cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, công tác quản lý trong các lĩnh vực đời sống xã hội thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đó.

Báo cáo là một loại văn bản hành chính của cơ quan, tổ chức, cá nhân để thể hiện tình hình, kết quả thực hiện công việc nhằm giúp cho cơ quan, người có thẩm quyền có thông tin phục vụ việc phân tích, đánh giá, điều hành và ban hành các quyết định quản lý phù hợp.

Có thể hiểu ‘tố cáo tham nhũng’ là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. ‘Phản ánh tham nhũng’ là việc cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến hành vi tham nhũng. ‘Báo cáo tham nhũng’ là trình bày sự việc, tình hình hoặc ý kiến của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang khi phát hiện hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi mình công tác.

Việc đầu tư và bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp đóng một vai trò quan trọng không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và bền vững. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các doanh nghiệp tại Việt Nam đang phát triển với quy mô ngày càng lớn và cơ cấu tổ chức ngày càng phức tạp.

TS. Phạm Tuấn Anh, Phó Trưởng Khoa Nghiệp vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Khoa Nghiệp vụ 2), Trường Cán bộ Thanh tra, cho biết nhu cầu bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp là rất lớn và cấp thiết. Qua khảo sát từ các doanh nghiệp và học viên làm công tác thanh tra, kết quả cho thấy 89% đánh giá là rất cần thiết và 11% là cần thiết. Đặc biệt, việc bồi dưỡng về phòng, chống tham nhũng giúp nâng cao nhận thức về tác hại của tham nhũng và tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp.

Theo TS. Phạm Tuấn Anh, việc nghiên cứu xây dựng chương trình bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ doanh nghiệp, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp sẽ giúp cho việc mở rộng chương trình, đối tượng bồi dưỡng của nhà trường, đồng thời đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội. Ông cũng đề xuất các chương trình bồi dưỡng cần được thiết kế phù hợp với từng đối tượng và đặc thù của doanh nghiệp để mang lại hiệu quả cao nhất.

Ông Nguyễn Văn Lương, Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra, đánh giá cao những nội dung đề tài “Xây dựng khung chương trình bồi dưỡng kỹ năng thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp” mà Ban Chủ nhiệm đề tài xây dựng. Ông cho rằng nội dung đề tài đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ và giải quyết đơn, phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp. Ông cũng đề nghị Ban Chủ nhiệm đề tài chỉnh sửa, nhanh chóng hoàn thiện để đưa vào chương trình giảng dạy của nhà trường.

Việc xây dựng và triển khai các chương trình bồi dưỡng này không chỉ giúp nâng cao kỹ năng và nhận thức cho các doanh nghiệp về tầm quan trọng của thanh tra, kiểm tra nội bộ và phòng, chống tham nhũng mà còn đóng góp vào việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững tại Việt Nam. Qua đó, các doanh nghiệp có thể chủ động xây dựng các cơ chế, quy trình và hệ thống kiểm soát nội bộ để ngăn ngừa và phát hiện tham nhũng trong nội bộ.