Ngày 27.1, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã gửi thư khen Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 6 huyện: Thanh Oai, Đan Phượng, Sóc Sơn, Mê Linh, Thường Tín, Hoài Đức về kết quả tích cực trong công tác GPMB dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng thủ đô.

Trong thư, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh cho biết dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng thủ đô Hà Nội có ý nghĩa quan trọng, tạo ra trục giao thông thúc đẩy phát triển liên kết ngành, liên kết vùng và lợi thế kết nối đa chiều của các đô thị. Dự án này cũng góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước theo nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII của Đảng bộ TP.Hà Nội.

Trong khi đó, công tác thu hồi đất, GPMB và tái định cư của dự án chiếm tỷ trọng chi phí lớn trong tổng mức đầu tư, với những dự báo khó khăn, phức tạp, gồm: cơ chế chính sách; trình tự, thủ tục bồi thường mồ mả, bồi thường các công trình đặc thù như nhà cổ, nhà gỗ, công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; xét duyệt tái định cư…

Đặc biệt, công tác thu hồi đất, GPMB và tái định cư được xác định là khâu “trọng điểm của trọng điểm, then chốt của then chốt” nên cần được triển khai sớm; yêu cầu tiến độ hoàn thành phải khẩn trương, thần tốc để kịp thời bàn giao mặt bằng phục vụ việc triển khai thi công xây dựng dự án.

Quán triệt tinh thần đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 6 huyện: Thanh Oai, Đan Phượng, Sóc Sơn, Mê Linh, Thường Tín, Hoài Đức đã thể hiện sự đồng lòng quyết tâm, triển khai nghiêm túc các nhiệm vụ được giao và đã đạt được một số kết quả tích cực trong công tác GPMB.

Thay mặt lãnh đạo TP.Hà Nội, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 6 huyện; đồng thời, tin tưởng trong thời gian tới các địa phương sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, nỗ lực đẩy nhanh tiến độ công tác giải phóng mặt bằng hơn nữa để bảo đảm đạt và vượt mức kế hoạch đề ra.

Sáng 28.1, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cùng nhiều thành viên Chính phủ và lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đã kiểm tra, thăm hỏi công nhân đang thi công cao tốc bắc – nam đoạn qua tỉnh Thanh Hóa; và thăm hỏi các hộ dân tái định cư xã Đông Minh (H.Đông Sơn, Thanh Hóa) đã nhường đất cho thi công cao tốc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác kiểm tra, thăm hỏi và tặng quà cho công nhân đang thi công tại hầm Thung Thi (H.Hà Trung, Thanh Hóa); cầu Vĩnh An (xã Vĩnh An, H.Vĩnh Lộc, Thanh Hóa); và nút giao Đông Xuân (nút giao QL45 với cao tốc bắc – nam đoạn qua xã Đông Minh).

Tại hầm Thung Thi, nhìn lại quá trình từ khi khởi công cho đến nay, Thủ tướng chỉ ra các bài học kinh nghiệm, như phải có đầy đủ cơ sở dữ liệu để hạn chế phát sinh sự cố; khi phát sinh vấn đề thì các bên phải phối hợp chặt chẽ để xử lý kịp thời trên nguyên tắc hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro; thay thế nhà thầu nếu không đủ khả năng, không đáp ứng yêu cầu.

Kiểm tra công trường thi công cầu Vĩnh An (xã Vĩnh An, H.Vĩnh Lộc, Thanh Hóa), Thủ tướng chỉ rõ hạng mục này đang chậm tiến độ so với kế hoạch. Do đó, Thủ tướng yêu cầu nhà thầu tranh thủ thời tiết thuận lợi thi công “3 ca, 4 kíp”, bảo đảm an toàn, tiến độ, chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, vệ sinh môi trường, không đội giá; không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.

Tiếp đó, Thủ tướng thăm công nhân đang thi công tại nút giao Đông Xuân và thăm, tặng quà bà con nhân dân thôn 4 (xã Đông Minh, H.Đông Sơn), đã nhường đất cho dự án cao tốc bắc – nam.

Khi đến thăm nhiều nhà dân ở khu tái định cư xã Đông Minh, Thủ tướng vui mừng vì thấy hạ tầng, nhà cửa người dân xây dựng khang trang, sạch đẹp.

Tại Nhà văn hóa khu tái định cư xã Đông Minh, nói chuyện với hơn 90 hộ dân ở đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính ân cần thăm hỏi đời sống người dân khi chuyển đến nơi ở mới có được tốt hơn, đẹp hơn nơi ở cũ như mục tiêu của Đảng, Nhà nước đề ra hay không.

Trả lời Thủ tướng, nhiều người dân vui mừng cho biết cuộc sống thay đổi tích cực hơn nhiều so với nơi ở cũ. Đường sá, điện, nước, an ninh trật tự, môi trường văn hóa đều cao hơn nơi ở cũ.

Sau khi nghe ý kiến người dân, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước chỉ mong cho đời sống nhân dân ngày một no ấm. Đảng và Nhà nước không có mục tiêu nào ngoài mục tiêu giữ vững độc lập chủ quyền, đảm bảo tự do, ấm no hạnh phúc của nhân dân. Thấy bà con, cô bác nhà cửa khang trang, vào đây cứ như là phố phường, nông thôn mà như phố phường thế này thì tốt quá”.

Từ thực tiễn khu tái định cư Đông Minh khang trang, sạch đẹp, cuộc sống nhân dân nâng cao hơn trước, Thủ tướng yêu cầu các cấp chính quyền tỉnh Thanh Hóa lấy mô hình khu tái định cư này làm mô hình điểm để nhân rộng cho các khu tái định cư khác.

“Chính quyền từ tỉnh đến huyện, xã cần nhân rộng mô hình này ra, để tạo ra một diện mạo mới ở nông thôn. Ở đây là rất tốt rồi, 3 cái trường mầm non, tiểu học, trung học đều đạt chuẩn là rất tốt rồi. Hôm nay đến đây thật sự không khí rất là vui vẻ, bà con, anh chị em ăn mặc đẹp, lời nói vui vẻ, da dẻ hồng hào. Đảng, Nhà nước làm được gì tốt hơn cho nhân dân thì sẽ làm tiếp. Cũng mong mỗi công dân thực hiện, làm theo Hiến pháp để góp phần xây dựng quê hương đất nước”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Theo lịch trình, Thủ tướng và đoàn công tác sẽ tiếp tục chuyến kiểm tra, thăm và làm việc với công nhân, nhà thầu thi công cao tốc bắc – nam đoạn qua tỉnh Nghệ An. Sau đó, Thủ tướng có cuộc họp với các bộ, ngành, địa phương kiểm điểm tình hình thực hiện các dự án cao tốc bắc – nam từ tỉnh Thanh Hóa đến Hà Tĩnh.

Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, dự án thành phần 1A dài 8,22 km có tổng vốn đầu tư gần 7.000 tỉ đồng. Đây là một cấu phần của đường Vành đai 3 TP.HCM. Dự án có điểm đầu từ cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây vượt sông Đồng Nai kết nối vào điểm cuối là tỉnh lộ 25B.

Dự án này có hai gói thầu, trong đó gói thầu xây dựng cầu Nhơn Trạch và đường dẫn dài 2,6 km đã khởi công vào tháng 9.2022; còn gói thầu xây dựng đường dẫn phía TP.HCM và phía Đồng Nai hiện đang triển khai thủ tục lựa chọn nhà thầu, dự kiến ký hợp đồng trong tháng 2.2023.

Về giải phóng mặt bằng, hiện tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành công tác đền bù 7,5 ha/49,1 ha và bàn giao 1.350/6.300m tổng chiều dài tuyến. TP.HCM đã hoàn thành công tác đền bù 34,19 ha/35,72 ha, bàn giao 1.920/1.920m tổng chiều dài tuyến. Tiến độ bàn giao mặt bằng của TP.HCM đạt nhanh kỷ lục từ trước đến nay đối với các dự án công trình giao thông đi qua khu vực đô thị.

Báo cáo của UBND TP cho biết, TP.HCM và 3 tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Long An đã hoàn thành công tác phê duyệt và bàn giao ranh giải phóng mặt bằng phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Đối với các dự án thành phần xây dựng, UBND TP và UBND tỉnh Long An đã phê duyệt cơ bản đáp ứng theo tiến độ yêu cầu của Chính phủ, hiện đang triển khai các công tác ở bước thiết kế kỹ thuật.

Các dự án thành phần xây dựng của tỉnh Đồng Nai, Bình Dương chưa phê duyệt, chậm so với kế hoạch do báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa được Bộ Tài nguyên và môi trường phê duyệt.

Theo UBND TP.HCM, để đảm bảo bàn giao ít nhất 70% diện tích mặt bằng vào tháng 6.2023, công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là yếu tố rất quan trọng.

Khảo sát cho thấy, diện tích đất nông nghiệp thuộc phạm vi dự án chiếm hơn 90%, nếu làm theo cách thông thường (bồi thường đất nông nghiệp và đất ở cùng một lúc) sẽ chậm bàn giao 100% mặt bằng để triển khai dự án.

Do đó, UBND TP đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và môi trường TP trao đổi thống nhất thực hiện việc thu hồi đất nông nghiệp trước (sau 90 ngày) và vận động người dân có đất ở chấp thuận cho thu hồi đất, nhận tiền bồi thường và nhận nền tái định cư mà không chờ hết thời hạn 180 ngày như quy định tại điều 67 luật Đất đai 2013.

Đầu tháng 1.2023, TP.Thủ Đức và các huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh đã đồng loạt ban hành thông báo thu hồi đất cho 1.669 trường hợp và tập trung triển khai đến từng hộ dân có nhà, đất bị ảnh hưởng trong dự án.

Đây là cách làm mới, có thể tiết kiệm được 90 ngày so với kế hoạch đề ra. Hiện TP.HCM đã chuẩn bị khu tái định cư tại chỗ để bố trí cho các hộ dân bị giải tỏa trắng giúp người dân an cư, sớm ổn định cuộc sống.

Cụ thể, tại TP Thủ Đức địa điểm tái định cư ở khu tái định cư phường Long Bình – Long Thạnh Mỹ; huyện Củ Chi có địa điểm tái định cư tại xã Tân Thạnh Tây với diện tích khoảng 13.600 m2.

Ở huyện Hóc Môn có địa điểm tái định cư tại xã Xuân Thới Đông, diện tích hơn 9.100 m2. Còn ở huyện Bình Chánh: địa điểm tái định cư tại khu dân cư Khu công nghiệp An Hạ, xã Phạm Văn Hai.

Đối với những trường hợp không đủ điều kiện bố trí tái định cư, TP.HCM sẽ xây dựng chính sách và chuẩn bị đầy đủ quỹ căn hộ chung cư để bán cho hộ dân, đảm bảo tất cả người dân phải có chỗ ở ổn định.

Đối với những trường hợp quá khó khăn, không đủ tiền trả một lần khi mua căn hộ cũng sẽ được xem xét giải quyết cho trả chậm, trả góp trong thời hạn 15 năm.

UBND TP kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm xem xét phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường các dự án thành phần xây dựng trên địa bàn các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương và Long An.

Về nguồn vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án, phía chủ đầu tư thông tin hiện đang khan hiếm do đồng loạt triển khai nhiều dự án, đặc biệt là cát đắp nền.

Vì thế, phía thành phố kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tỉnh có mỏ vật liệu quan tâm, hỗ trợ, ưu tiên vật liệu cho dự án đường Vành đai 3.

“Việc triển khai thực hiện các hồ sơ thủ tục để khai thác mỏ gặp rất nhiều khó khăn do vướng mắc trong quy định của Luật Khoáng sản, Luật Đầu tư, Luật Đất đai. Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, hướng dẫn triển khai thực hiện các hồ sơ thủ tục để khai thác mỏ vật liệu xây dựng chủ động nguồn vật liệu đất đắp cho dự án” – báo cáo của UBND TP nêu rõ.