Ngoài ôn kiến thức cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, học sinh lớp 12 còn nâng cao khả năng trúng tuyển ĐH bằng cách đăng ký thi chuẩn hóa quốc tế (SAT, ACT…), chứng chỉ tiếng Anh (IELTS, TOELF, VSTEP…) hoặc đánh giá năng lực. Các môn năng khiếu như vẽ, âm nhạc, sân khấu điện ảnh… cũng được nhiều học sinh dành thời gian luyện tập vì không có trong chương trình học phổ thông.

Tránh học quá sức hoặc quá thoải mái

Trần Gia Linh, học sinh lớp 12 Trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), là một ví dụ như thế. Đặt nguyện vọng vào Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM, Linh phải thi năng khiếu vẽ, song song đó thi IELTS vào cuối tháng 2 và đánh giá năng lực đợt 2 (ngày 28.5 – PV) của ĐH Quốc gia TP.HCM để “có đường lui”. “Em khai bút với đề toán để ôn lại kiến thức, sẵn sàng cho những bài kiểm tra khi đi học lại”, Linh chia sẻ câu chuyện đầu năm.

Xác định các kỳ thi gần nhất là IELTS và đánh giá năng lực, vào những ngày cận tết, nữ sinh dành khoảng 10 giờ mỗi ngày để lần lượt ôn tập và giải đề tham khảo của những kỳ thi này. Còn những ngày tết, vì đi thăm gia đình và vui chơi cùng bạn bè, Linh thường tự học vào buổi tối, chủ yếu xem lại các đơn vị kiến thức cũ hoặc làm đề thi của một kỹ năng IELTS “cho nhẹ nhàng”.

Học trong kỳ nghỉ tết, nữ sinh thừa nhận cảm giác bí bách, khó chịu là điều không thể tránh. Thay vì “cắm đầu học” tại nhà, những ngày này, Linh chọn ra quán cà phê ôn thi để cùng tận hưởng không khí tết với mọi người xung quanh, giúp tâm lý thoải mái. “Em cũng tránh học quá sức hoặc quá thoải mái vì rất dễ gây xao nhãng và không hiệu quả”, Linh nói thêm.

Đồng tình với Linh, Lâm Tiến Hải, học sinh lớp 12 Trường THPT Ernst Thälmann (TP.HCM), cho rằng kỳ nghỉ tết là dịp hiếm để nghỉ ngơi và học sinh cần biến nó thành “bàn đạp” để khởi đầu “chặng đua” ôn thi ĐH thuận lợi. “Nếu nghỉ quá nhiều sẽ mất cảm giác học tập và cần nhiều thời gian hơn để bắt nhịp trở lại, nhưng nếu học quá nhiều sẽ dễ gây stress, mất động lực”, Hải lưu ý.

Hải cũng đang có kế hoạch ôn thi SAT để đăng ký vào chương trình chất lượng cao của Trường ĐH Bách khoa TP.HCM.

Vì lẽ đó, nam sinh đã lên kế hoạch cho 13 ngày nghỉ tết từ lúc còn học trên lớp để không “buông thả” bản thân. Cụ thể, trước ngày giao thừa, Hải chia lịch học theo sơ đồ 3/4/3, tức sáng học 3 giờ, chiều học 4 giờ và tối học 3 giờ. Đến những ngày tết, em không về quê để tranh thủ thời gian di chuyển nhưng giảm một nửa lịch ôn tập để tận hưởng khoảnh khắc đầu năm.

“Vì vừa trải qua kỳ thi cuối kỳ, nhân lúc vẫn còn nhớ bài, em chọn giải đề và học thuộc những câu hỏi thường làm sai để củng cố thêm nữa lượng kiến thức đã học. Từ đó, sẵn sàng tiếp thu bài mới trong học kỳ sau”, nam sinh chọn thi khối C (văn, sử, địa) cho hay.

Lập danh sách việc cần làm

Chọn con đường du học Úc sau khi tốt nghiệp THPT, Lâm Vĩnh Hồng, học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (TP.HCM), nhận định chứng chỉ tiếng Anh IELTS là ưu tiên hàng đầu để làm nổi bật hồ sơ ứng tuyển. Do đó, Hồng chọn ôn tập xuyên tết nhằm không gián đoạn nhịp luyện thi qua những hoạt động như ôn và học thêm từ vựng, đọc bài viết của thí sinh điểm cao, luyện nghe và tập nói tiếng Anh với bạn bè đã thi trước đó.

Hồng chia sẻ thêm rằng mỗi tối, em lập sẵn danh sách việc cần hoàn thành cho hôm sau, gồm những bài tập cần làm hay đơn vị kiến thức cần ôn dựa trên điểm số mong muốn ở từng môn học, và phân bổ thời gian cụ thể cho mỗi mục.

“Nó giúp em không gặp áp lực khi phải học trong tết vì đã có thời gian biểu rõ ràng để làm theo, đồng thời tạo cơ hội để em hoàn thành những mục tiêu nhỏ hằng ngày, qua đó không ngừng thúc đẩy bản thân phát triển”, nam sinh phân tích.

Để việc lên kế hoạch đạt hiệu quả, theo Nguyễn Chí Thịnh, học sinh lớp 12 Trường THPT Lương Thế Vinh (TP.HCM), sự cam kết là yếu tố quan trọng nhất. “Nhiều bạn lập danh sách rất chi tiết nhưng sau đó lại thiếu động lực hoàn thành do nhiều nguyên nhân như bài khó, có việc đột xuất hay chỉ đơn giản là lười học, ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng”, Thịnh lý giải.

Để khắc phục điều này, nam sinh gợi ý người học có thể lên kế hoạch theo nhóm để kèm cặp lẫn nhau như em đang thực hiện. Hãy chia sẻ danh sách việc cần làm cho bạn bè, chụp hình bài làm gửi họ vào mỗi cuối ngày để báo cáo tiến độ và đặt ra những hình phạt như “lì xì” cho nhau nếu không thực hiện đúng hạn để cảnh cáo chính mình, Thịnh đưa ra lời khuyên. “Bạn bè có thể góp ý về học liệu hoặc cùng thảo luận đáp số, hỗ trợ nhau tiến lên”, nam sinh chia sẻ bí quyết.

Thịnh có kế hoạch thi đánh giá năng lực đợt 1 (ngày 26.3) của ĐH Quốc gia TP.HCM và hy vọng trúng tuyển ngành truyền thông của các trường công lập.

Trải qua những ngày nghỉ Tết Quý Mão 2023 cuối cùng, nam học sinh lớp 12 thú nhận em vẫn còn “quen mùi” bánh chưng, thịt kho tàu và các thú vui ngày tết. Xen kẽ với việc chơi xuân, Thịnh bắt đầu đọc trước bài mới sẽ học vào tuần sau và đăng ký học thêm môn còn yếu. “Phương thức tuyển sinh em chọn có xét học bạ nên thành tích trên lớp phải được nhanh chóng cải thiện, không thể chờ đến lúc thi”, Thịnh bộc bạch.

Sáng nay, 27.1 (mùng 6 tháng Giêng) thời tiết ở Hà Tĩnh mưa lạnh, nhiệt độ xuống thấp, nhưng vẫn có rất đông người dân đứng ngồi vạ vật dọc hai bên tuyến đường quốc lộ 1A đón xe rời quê sau tết để ra Bắc vào Nam.

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, dọc hai bên tuyến quốc lộ đoạn qua địa phận H.Thạch Hà và H.Can Lộc (Hà Tĩnh) có từng nhóm người co ro trong mưa lạnh để chờ xe.

Do trời mưa, chị Nguyễn Thị Minh (45 tuổi, ngụ tại xã Tân Lộc, H.Lộc Hà, Hà Tĩnh) cùng một nhóm người dân khác phải đứng trong một cây xăng bên đường ở H.Can Lộc để chờ xe khách đang trên đường đến đón. Chị Minh cho biết đang chờ xe để vào tỉnh Đắk Lắk làm việc, vé xe đã đặt từ hôm 30 Tết.

“Sáng nay tôi phải nhờ người thân chở lên đây để chờ xe đi ngang qua đón, nhưng chờ gần 3 tiếng đồng hồ vẫn chưa thấy xe đến. Thời tiết hôm nay lạnh giá nên việc đứng chờ bên đường cũng rất vất vả”, chị Minh nói.

Theo chị Minh, giá vé tàu xe sau Tết tăng cao hơn, ngày bình thường từ Hà Tĩnh đi Đắk Lắk chỉ 500.000 đồng thì nay nhà xe tăng lên 700.000 đồng.

Đứng cạnh bên, vợ chồng anh Nguyễn Sửu (35 tuổi, ngụ tại xã Hồng Lộc, H.Lộc Hà) cùng 2 con nhỏ cũng đang trú mưa tại đây để chờ bắt xe khách vào tỉnh Đồng Nai làm việc. Do nhiệt độ ngoài trời xuống thấp nên anh Sửu phải lấy thêm áo ấm mặc cho các con.

“Vợ chồng tôi đặt vé xe từ ngày 29 Tết và hôm nay được nhà xe hẹn đứng tại đây để chờ họ đón. Vé xe hiện tại là 1,7 triệu đồng/người, cao gần gấp đôi so với ngày thường nhưng chúng tôi cũng đành chấp nhận do nhu cầu đi lại sau Tết tăng cao”, anh Sửu tâm sự.

Với học sinh bậc tiểu học, chưa gặp những áp lực về việc chuẩn bị kiến thức như học sinh ở bậc THCS, THPT nhưng vẫn cần sự chuẩn bị cho ngày trở lại trường học sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, theo kiểu của trẻ con.

Theo giáo viên Võ Thị Thùy Linh, Trường tiểu học Tân Sơn Nhì (Q.Tân Phú, TP.HCM), học sinh ở lứa tuổi này rất cần sự hỗ trợ của phụ huynh. Cha mẹ có thể nhẹ nhàng và tế nhị khuyến khích trẻ lấy lại động lực học tập bằng những câu chuyện vui, những nhắc nhở nho nhỏ như không nên chơi hoặc ngủ quá nhiều để không bị chây ì… “Nhưng cha mẹ đừng nên lấy việc học ra ‘dọa’ khiến trẻ rơi vào tâm lý chơi chưa đã mà đã phải đi học và cảm thấy nặng nề, chưa đi học mà đã thấy uể oải”, cô Thùy Linh lưu ý.

Đồng tình với quan điểm trên, phụ huynh Trương Nguyễn Hạnh Nguyên, có con gái học tại Trường tiểu học Âu Dương Lân (Q.8, TP.HCM), chia sẻ, những năm trước, chỉ cần hết ngày mùng 2 hoặc mùng 3 là con thường xuyên hỏi “mẹ ơi, sắp đi học lại rồi hả mẹ?” và ánh mắt tỏ rõ sự tiếc nuối vì sắp hết được vui chơi.

Chính vì vậy, sau mỗi lần con gái hỏi, chị Hạnh Nguyên luôn nắm tay con và nhẹ nhàng động viên con rằng đi học sẽ gặp lại cô và các bạn, sẽ đông vui hơn, các bạn có nhiều chuyện kể với con.

“Trước khi đến trường từ một đến 2 ngày, khi ngồi với con, tôi thường giả bộ đưa ra trò đố vui, có khi là bảng cửu chương hoặc câu hỏi lịch sử đơn giản về các danh nhân mà con đã từng học… Qua đó, con sẽ dần có nhịp với kiến thức khi trở lại với việc học”, chị Hạnh Nguyên chia sẻ.

Vui chơi không quên nhiệm vụ học tập

Với thạc sĩ Phạm Lê Thanh, giáo viên Trường THPT Nguyễn Hiền (Q.11, TP.HCM), tết là dịp để học sinh cùng gia đình đi vui chơi, thăm hỏi, chúc tết họ hàng, cùng bạn bè thăm thầy cô cũ… Tuy nhiên, trước tình hình dịch Covid-19 liên tục biến đổi; miễn dịch do tiêm vắc xin giảm dần theo thời gian nên các bậc phụ huynh cần tăng cường chế độ dinh dưỡng, theo dõi và nhắc nhở giờ giấc ăn, ngủ, vui chơi một cách khoa học cho các em, tránh tình trạng để các em thức quá khuya, làm suy giảm sức khỏe.

Đặc biệt, thầy Thanh chia sẻ, phụ huynh học sinh nên nhắc con em mình theo dõi và tiêm vắc xin mũi tăng cường để có thể tăng miễn dịch với các biến chủng mới. Riêng học sinh lớp 12 sắp sửa bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT nên cần lên kế hoạch học tập và tăng tốc ôn tập sau tết để có thể sẵn sàng cho những kỳ thi quan trọng, theo thầy Thanh.

Còn thạc sĩ Phan Thế Hoài, Trường THPT Bình Hưng Hòa (Q.Bình Tân, TP.HCM) thì cho hay, lợi thế của học sinh bậc THCS, THPT là đã có ý thức về việc học tập, nhất là học sinh cuối cấp. Tuy nhiên, các em cũng không thể tránh khỏi tâm lý uể oải, có một chút xao nhãng sau khoảng thời gian nghỉ tết. Vì vậy, trước ngày đi học trở lại sau kỳ nghỉ tết, giáo viên chủ nhiệm nên có những tin nhắn nhắc nhở học sinh “tạm gác lại việc chơi”, giao nhiệm vụ học tập nhẹ nhàng và không quên dùng điểm cộng để động viên, khuyến khích các em.

Bên cạnh đó, ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (Q.10, TP.HCM), lưu ý giáo viên luôn phải là người khởi động trước, tâm thế của người thầy phải đi đầu. Giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn không nên tạo ra áp lực cho học sinh ngay trong ngày học đầu tiên của năm mới.

Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, nhà trường cần tạo cho học sinh một không khí học tập thoải mái, vui vẻ. Không nên vừa bước vào ngày đầu năm mới đã có kiểm tra hay giao bài tập khó cho các em.

Chiều 27.1, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về tình hình tổ chức tết Nguyên đán năm 2023 và các nhiệm vụ trọng tâm sau tết, thúc đẩy công việc ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm mới Quý Mão.

Theo báo cáo của các địa phương, bộ, ngành, tết Nguyên đán vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm với tinh thần “không để ai không có tết”.

Tiền lương bình quân tại doanh nghiệp 8,25 triệu đồng/người

Chính sách xã hội được thực hiện “đúng, đủ, kịp thời”, công tác chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho các tầng lớp nhân dân được quan tâm; đã triển khai kịp thời các chính sách đối với gia đình chính sách, người nghèo, người yếu thế, người lao động có hoàn cảnh khó khăn.

Tính đến 26.1 (mùng 5 tết), ước tính 63 địa phương đã dành khoảng 9.500 tỉ đồng hỗ trợ trên 25 triệu lượt người.

Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 6 quyết định hỗ trợ trên 18.000 tấn gạo cứu đói cho gần 200.000 hộ với trên 1,2 triệu nhân khẩu dịp tết Nguyên đán Quý Mão và giáp hạt năm 2023 cho 17 tỉnh. Đã có 6,5 triệu lượt đoàn viên, người lao động được thụ hưởng các hoạt động chăm lo của tổ chức công đoàn với tổng nguồn kinh phí trên 4.581 tỉ đồng…

Tiền lương bình quân của người lao động tại các doanh nghiệp năm 2022 là 8,25 triệu đồng/tháng, tăng 6% so với năm 2021. Ngoài tiền lương, tiền thưởng dịp tết, tùy theo điều kiện, các doanh nghiệp còn có các hình thức khác hỗ trợ, chăm lo cho người lao động nhân dịp tết.

Hàng hóa dịp tết phong phú, chất lượng bảo đảm, giá cả ổn định, bảo đảm nguồn cung các mặt hàng thiết yếu. Nhìn chung, sức mua tổng thể của cả nước dịp tết 2023 tăng từ 8 – 10% so với tháng thường và tăng tương đương tết năm 2022. Tình hình cung ứng điện, xăng dầu cơ bản ổn định. Ngành ngân hàng bảo đảm phục vụ nhu cầu thanh toán của nhân dân và doanh nghiệp.

Đặc biệt, tình hình giao thông vận tải, trong đó có 2 sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất cơ bản thông suốt, đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân và lưu thông hàng hóa.

So với cùng kỳ tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, tai nạn giao thông dù tăng 8 người bị thương, nhưng giảm 12 vụ (7,3%), giảm 3 người chết (3,3%). Trong dịp nghỉ tết, không xảy ra các vụ việc tai nạn thương tích nghiêm trọng liên quan đến trẻ em.

Các lực lượng kiên quyết xử lý các vi phạm, nhất là vi phạm về nồng độ cồn khi tham gia giao thông, nhờ đó kiểm soát tình trạng uống bia rượu, các vụ tai nạn, đánh nhau, tử vong, thương tật vì bia rượu ngày tết giảm. Đồng thời, kiểm soát việc đốt pháo, phòng chống cháy nổ…

Ngay trong dịp tết, một số cửa khẩu biên giới đất liền đã mở cửa thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu trở lại (Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Cửa khẩu Tân Thanh tỉnh Lạng Sơn)…

Tập trung ngay các nhiệm vụ sau tết

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính biểu dương các cơ quan, địa phương, các lực lượng chức năng đã tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ trong dịp tết, đặc biệt là các cán bộ, chiến sĩ không quản ngại khó khăn, gian khổ, ngày đêm canh giữ, bảo vệ chủ quyền biên giới, hải đảo, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân; các bác sĩ, cán bộ và nhân viên y tế trực cấp cứu, điều trị, chăm sóc người bệnh 24/24 giờ; cán bộ, người lao động trực, làm việc trong dịp tết…

Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương, tổ chức, đơn vị ngay sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán Quý Mão 2023 phải khẩn trương, tập trung vào công việc, không để chậm trễ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, các hoạt động kinh tế – xã hội, nhất là những công việc tồn đọng do nghỉ tết.

Sau cuộc họp, Thủ tướng sẽ ban hành Chỉ thị về những nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung triển khai ngay sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán Quý Mão.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu rà soát lại nguồn tăng thu để tập trung cho tăng lương, dự trữ quốc gia, an ninh quốc phòng, hạ tầng giao thông, hạ tầng y tế, giáo dục, văn hóa…

Đồng thời, tăng cường rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thể chế, quy định để khơi thông các nguồn lực, trong đó, khẩn trương trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu theo tinh thần giảm khâu trung gian, giảm thủ tục hành chính.

Lì xì cho trẻ bằng tiền mỗi dịp tết là một tập tục văn hóa hàm chứa bao điều tốt đẹp, sự may mắn, tình cảm và niềm vui… Mỗi dịp tết, con trẻ thường “gặt hái” được một khoản tiền lì xì có khi lên tới nhiều triệu đồng.

Lâu nay, mọi người thường tranh luận về việc nên quản lý khoản tiền lì xì tết của con trẻ như thế nào.

Một số gia đình cho rằng cha mẹ nên nắm giữ hết tiền lì xì của trẻ. Trong khi đó, một số bậc cha mẹ cho rằng tiền lì xì thuộc sở hữu của con…

Một số bậc phụ huynh còn đề xuất: nếu con còn nhỏ thì cha mẹ quản lý, “cầm hộ” tiền lì xì, còn nếu con đã lớn (từ tuổi thiếu niên trở lên) thì để tự các con nắm giữ và chi tiêu…

Còn trong gia đình tôi, cha mẹ (đều gần 80 tuổi) từ lâu đã định hướng rõ ràng về vấn đề quản lý tiền lì xì của con cháu. Tôi xin chia sẻ cách làm từ bố mẹ tôi để khoản tiền lì xì của trẻ không bị lãng phí, mà ngược lại nó được tích cóp và sinh lời…

Cha mẹ tôi sinh được 3 người con (2 trai, 1 gái). Tôi lấy chồng, sinh được 3 con, thì 2 anh trai tôi cũng sinh mỗi người 3 con.

Lúc cha mẹ còn công tác, có nhiều khách khứa thường tới nhà chúc tết. Tôi còn nhớ, khi còn bé, số tiền lì xì của tôi và anh chị năm nào cũng đều do cha nắm giữ.

Thế nhưng, cha mẹ không tiêu số tiền lì xì mà lập cho mỗi đứa con một sổ tiết kiệm ở ngân hàng.

Khi các anh chị em tôi qua tuổi 18, cha mẹ rút hết số tiền trong sổ tiết kiệm để trao trả cho các con. Tôi còn nhớ năm đó cha mẹ đưa cho tôi gần 20 triệu đồng (thời đó đủ để sắm 4 cây vàng).

Khi đó, cha mẹ định hướng tôi mua một chiếc xe gắn máy để có phương tiện đi học, số tiền còn lại thì dành dụm để chi tiêu khi vào đại học.

Nhìn lại, anh chị em chúng tôi được cha mẹ định hướng gửi tiết kiệm từ nhỏ để không tiêu tiền lãng phí như những người bạn cùng thời.

Thời trẻ của tôi là vậy. Khi các con của tôi và anh chị tôi ra đời thì cha mẹ cũng “định hướng” quản lý tiền lì xì bằng cách lập sổ gửi tiết kiệm.

Cha tôi nói: “Nhà người khác cho con nắm giữ tiền lì xì nhưng gia đình chúng ta phải quản lý, không cho con trẻ tiếp xúc với tiền sớm, tiêu pha bừa bãi, như vậy không chỉ lãng phí mà còn hư hỏng…”.

Vì thế, cha mẹ tôi đều lập cho 9 đứa cháu nội-ngoại, mỗi đứa một sổ tiết kiệm ngay từ lúc chúng ra đời rồi ông bà cất giữ, quản lý cho đến khi các cháu khôn lớn.

Mỗi dịp tết, sau khi gom hết số tiền lì xì của các cháu, cha mẹ tôi đều cho thêm mỗi cháu bất kể nội-ngoại, mỗi đứa 2 triệu đồng, rồi gửi vào sổ tiết kiệm.

“Ông bà còn sống năm nào thì cứ tết là trích từ khoản lương hưu cho thêm các cháu mỗi đứa 2 triệu để gửi kèm với tiền lì xì vào sổ tiết kiệm. Khi nào ông bà mất hết thì sổ đứa cháu nào giao trả cho cha mẹ chúng nó. Sau 18 tuổi, lúc đó quyền quản lý sẽ thuộc về các cháu…”, mẹ tôi nói.

Tôi nghĩ rằng đây là cách hướng con trẻ biết tiết kiệm. Đến tuổi trưởng thành số tiền trong sổ tiết kiệm qua các năm có thể đủ để con cháu mua được chiếc xe gắn máy hoặc chi dùng vào nhiều việc có ích.

Đối với con gái út của tôi dù năm nay mới 7 tuổi nhưng sổ tiết kiệm tiền lì xì đã lên đến hơn 30 triệu đồng. Còn con trai đầu lòng (12 tuổi) và con gái thứ 2 (9 tuổi) của tôi, mỗi đứa dư giả hơn 50 triệu đồng.

Tôi tin rằng, nếu tiết kiệm tiền lì xì đều đặn như vậy thì các con tôi lúc đến tuổi trưởng thành, mỗi đứa sẽ có ít nhất vài trăm triệu đồng.

Khác biệt giữa tết Trung và tết Việt

Đại học Duke Kunshan là ngôi trường tôi đang theo học. Trải qua cả kỳ mùa thu học trực tuyến, mãi đến mùa xuân năm 2023, tôi mới có cơ hội đặt chân đến trường học trực tiếp để gặp bạn bè. Điều tôi rất thích ở trường là có đông đảo sinh viên đến từ những quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau, tạo cơ hội cho bạn bè chúng tôi được trao đổi và học hỏi văn hóa của nhau.

Những ngày cận tết, tôi nhớ không khí tại Việt Nam rất nhiều bởi “hương vị” tết ở Trung Quốc không được rõ ràng như tôi nghĩ. Chẳng hề có những chợ hoa hay cảnh sắc nhộn nhịp vì các con phố đều im lặng, người ra đường cũng thưa thớt. Ở những thành phố lớn như Thượng Hải, dù có đông người hơn, nhưng đến 22 giờ, mọi người cũng thưa dần do nhiệt độ hạ xuống đến 2-3 độ C.

Trung Quốc và Việt Nam đều có những hoạt động tương đồng nhau như lì xì, đi chúc tết. Nhưng đa số gia đình lại không chưng quất hay mai, đào như người Việt mà sẽ treo các câu đối đỏ trước cửa nhà.

Trước tết, tôi và các bạn chung khu ký túc xá cùng nhau cắt dán đồ trang trí thủ công. Tôi đã kể rất nhiều cho các bạn về lý do người Việt không chọn con thỏ vào 12 con giáp mà lại chọn con mèo, sau đó còn mở nhạc trẻ Việt. Bạn bè quốc tế đều biết và thích bài hát See Tình của nữ ca sĩ Hoàng Thùy Linh.

Ngoài ra, tôi còn chỉ ra sự tương đồng giữa một số từ trong tiếng Trung và tiếng Việt, chẳng hạn như chữ “Phúc”. Điều này khiến các bạn rất thích thú và hỏi tôi dạy thêm một số từ tiếng Việt.

Những lần đầu đáng nhớ

Vào mùng 2 tết, Hội sinh viên quốc tế Đại học Duke Kunshan đã tổ chức hoạt động gói há cảo. Hơn 20 bạn sinh viên đã tập hợp lại, làm nhân, trộn bột và học gói cùng với nhau. Trong lúc tham gia, tôi đã được bạn Madeline đến từ Mỹ, có mẹ là người Đài Loan, hướng dẫn cách người Đài gói há cảo. Còn khi cán bột, tôi lại được một bạn nữ người Mông Cổ chỉ cách cán bột nhanh của dân tộc họ.

Lần đầu tiên gói há cảo thủ công, tôi thực sự rất háo hức và học được nhiều điều từ các bạn. Dù thành quả của chúng tôi không được xinh xắn như tưởng tượng nhưng mọi người đều tận hưởng nét đẹp truyền thống ngày tết của người Trung Quốc và giây phút bên nhau.

Những ngày gần hết tết, tôi và 2 sinh viên người Malaysia, Morocco được một bạn học Trung Quốc mời về nhà ăn tết. Đây cũng là lần đầu tôi được ăn tết tại gia đình Trung Quốc. Cảm giác thật thân thuộc như đón tết ở Việt Nam.

Ba mẹ của bạn học người Trung rất tử tế, dù không thạo tiếng Anh nhưng họ luôn cố gắng kể những câu chuyện lịch sử thú vị về Côn Sơn, thành phố tôi đang sống và học tập, rồi nhờ bạn tôi dịch ra tiếng Anh. Trong những món ăn được chiêu đãi, tôi thích nhất là cơm bát bảo (八宝饭), được giải thích là chứa đựng những nguyên liệu chỉ sự sung túc, khoẻ mạnh và những điều tốt lành khác trong năm mới.

Có lẽ tết là khoảng thời gian du học sinh nhớ nhà nhất, nhưng với tôi, tết lại mở ra nhiều cơ hội để gặp gỡ nhiều bạn mới và trải nghiệm những nét văn hoá khác nhau.

Các trường chuẩn bị đón học sinh vui vẻ trở lại trường, khởi động năm mới với nhiều hoạt động hứng khởi.

Chúc tết, hái lộc đầu xuân

Năm nào cũng vậy, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, học sinh Trường tiểu học Nguyễn Thái Sơn (Q.3, TP.HCM) lại háo hức được trở lại trường. Buổi học đầu tiên của năm mới luôn tràn ngập tiếng cười vui vẻ khi luôn có hoạt động chúc tết, hái lộc đầu xuân. Bên cạnh đó, thầy trò mỗi lớp tổ chức trò chơi nho nhỏ và tiệc liên hoan nhẹ với bánh kẹo để mừng tân niên.

Thầy Hoàng Gia Hưng, giáo viên chủ nhiệm lớp 4E, cho biết thầy đã chuẩn bị bao lì xì hình con thú dễ thương từ trước kỳ nghỉ tết. Không chỉ lì xì, thầy còn tổ chức bốc thăm may mắn tại lớp dịp tân niên, với giải thưởng là đồ dùng học tập và đồ chơi.

“Bắt sóng” cảm xúc

Trong ngày đầu tiên trở lại trường sau kỳ nghỉ tết, thạc sĩ Phạm Lê Thanh, giáo viên Trường THPT Nguyễn Hiền (Q.11, TP.HCM) cho rằng giáo viên nên “tâm lý” với tuổi teen, “bắt sóng” cảm xúc của trò, tránh tạo áp lực.

“Giáo viên có thể khởi động ngày đầu xuân bằng những hoạt động trò chuyện, chia sẻ và tâm sự về những ngày tết, bốc bao lì xì may mắn, khuyến khích học sinh làm bài đúng để được thầy cô tặng điểm 10 đầu năm mới. Những lời chúc bình an, nụ cười đầu xuân mới mà thầy trò dành cho nhau sẽ hứa hẹn một học kỳ khởi sắc, vui tươi và đong đầy cảm xúc”, thạc sĩ Thanh chia sẻ.

Theo thầy Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du (Q.10, TP.HCM), giáo viên không nên tạo ra áp lực cho học sinh ngay trong ngày học đầu tiên của năm mới. Thầy cô nên tạo một không khí học tập thoải mái, vui vẻ, chẳng hạn giáo viên chủ nhiệm lì xì, mừng tuổi, chúc tết, động viên học sinh. Trong mỗi bài giảng, thầy cô ôn lại kiến thức mà học sinh đã được học trước đó để các em bắt nhịp, theo kịp nội dung bài học mới.

Thầy Phan Thế Hoài, giáo viên Trường THPT Bình Hưng Hòa (Q.Bình Tân, TP.HCM), cho hay thầy cô có thể cùng học sinh chia sẻ cảm xúc, kỳ vọng vào một năm mới, rồi đi vào bài học một cách nhẹ nhàng. Giáo viên có thể đưa ra các yêu cầu kiến thức một cách đơn giản nhất, kèm theo điểm cộng, tùy theo mức độ hoàn thành, theo thầy Hoài.

Tương tự, giáo viên Đỗ Đức Anh của Trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1, TP.HCM) cho hay: “Tôi thường bắt đầu bằng lời chúc vui, ‘chúc xinh gái, đẹp trai hơn, có được kết quả học tập như ý và có ‘crush’, rồi đến thủ tục lì xì đầu năm. Tôi còn khuyến khích học sinh khai bút đầu xuân bằng các phần thưởng cùng nhau làm thơ lục bát hoặc chia sẻ cảm xúc về điều ấn tượng nhất dịp tết…”.

Gửi thông điệp đến học sinh

Sau nghi thức chào cờ đầu tuần năm mới, thầy Huỳnh Thanh Phú gửi lời chúc tết, lì xì đến học sinh và sinh hoạt chuyên đề “chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” theo lời dạy của đại thi hào Nguyễn Du. Theo thầy Phú, nhà trường gửi thông điệp về chữ “Tâm-Tài”. Hiểu chữ “Tâm” là cốt lõi của tình yêu thương, tinh thần, khí phách con người Việt Nam truyền thừa từ đời này sang đời khác trong đủ mọi tầng lớp.

Từ đó, thầy Phú nhấn mạnh, trong thời đại ngày nay, học sinh phải rèn đức luyện tài. Người có tâm làm việc gì cũng phải suy trước nghĩ sau, làm có lợi cho mọi người, làm vì mọi người, làm để góp phần cho cuộc sống an yên hạnh phúc.

Thực hành hạnh phúc, sự biết ơn và quan tâm nhau

Anh Nguyễn Minh Nam, thạc sĩ giáo dục chuyên ngành tích hợp nghệ thuật tại ĐH Plymouth State (Mỹ)-giáo viên mỹ thuật tại TP.HCM, cho biết ngày đầu năm mới là một dịp thích hợp để học sinh tiếp tục thực hành hạnh phúc, biết ơn và quan tâm nhau. Một ý tưởng thú vị là cả lớp có thể cùng thực hiện một tác phẩm, diễn tả những điều mang lại niềm vui, sự hạnh phúc để trưng bày trong lớp.

“Từ 5 tuổi trở lên, mỗi bé có thể vẽ chữ, vẽ hình tượng trưng cho điều làm bé thấy vui vẻ, hạnh phúc lên giấy nhỏ rồi sau đó cắt ra, cả lớp cùng dán lên tường, giấy hay vải to như poster. Đối với những bé dưới 5 tuổi, các cô có thể cho các em tô màu lên giấy lớn hoặc xé giấy dán tranh. Điều quan trọng là thầy cô để trẻ em, học sinh được chia sẻ và kết nối với nhau”, thạc sĩ Nam gợi ý.

Thầy Minh Nam cũng cho rằng thầy cô nên tạo không gian cho các bé được chia sẻ niềm vui, trải nghiệm trong ngày tết với nhau và tạo sự kết nối trong lớp. Học sinh viết lời chúc lên giấy bìa màu/giấy hoa văn rồi tặng nhau, rồi cùng chơi trò chơi tam sao thất bản. Trong đó, mỗi nhóm học sinh xếp hàng dài. Một bạn sẽ viết tên một hoạt động trong kỳ nghỉ tết, diễn tả bằng hành động (không được nói) để một bạn đầu hàng quan sát. Những bạn còn lại trong đội quay đầu về hướng khác. Bạn quan sát sẽ diễn tả lại đến bạn cuối cùng thì đoán.

“Một hoạt động tôi thường tổ chức tại lớp dịp đầu năm là cùng nhau nói một điều mà mình thấy vui, mừng, tự hào… trong thời gian qua. Hay thầy cô cho học sinh tự làm huy chương bằng giấy, tự ghi lên một điều mình muốn đạt được vào cuối năm này, rồi treo lên một chỗ. Đến cuối năm, thầy cô gỡ những chiếc huy chương đó ra để trao tặng cho học sinh. Đó cũng là một hình thức đặt mục tiêu rất thú vị”, thầy Minh Nam nói.