Thị trường thẻ tín dụng Việt Nam đang trải qua một cuộc đua mới để chinh phục thế hệ khách hàng trẻ – Gen Z. Các ngân hàng đang nỗ lực biến thẻ tín dụng thành những phụ kiện công nghệ đa năng và cá tính, nhằm thu hút thế hệ khách hàng này. Tuy nhiên, đằng sau cuộc đua hào nhoáng này là những thách thức và rủi ro tiềm ẩn mà cả ngân hàng và người dùng cần phải lưu ý.

Thế hệ Z, những người sinh từ khoảng năm 1997 đến 2012, đang dần trở thành lực lượng lao động và tiêu dùng chính. Họ lớn lên trong thời đại bùng nổ của internet và mạng xã hội, điều này định hình nên một ‘khẩu vị’ hoàn toàn khác biệt đối với các dịch vụ tài chính. Các ngân hàng cần hiểu được tâm lý này để mở cánh cửa vào ví tiền của họ.

Một trong những yếu tố quan trọng là chủ nghĩa cá nhân và nhu cầu thể hiện bản sắc. Gen Z xem mọi thứ họ sở hữu đều là một phần của tuyên ngôn cá nhân. Do đó, các ngân hàng đã bắt đầu cuộc đua ‘cá nhân hóa’ thẻ tín dụng. TPBank là một trong những người tiên phong khi cho phép khách hàng lựa chọn thiết kế thẻ theo sở thích. VIB đã đẩy cuộc chơi này lên một tầm cao mới với thẻ AI, cho phép người dùng tự tạo ra một hình ảnh chibi độc nhất của chính mình.

Ngoài ra, Gen Z còn có kỳ vọng về một trải nghiệm số liền mạch và tức thời. Họ mong muốn mọi thứ phải được giải quyết ngay trên chiếc smartphone của mình. Các ngân hàng như Cake by VPBank, TNEX đã rất thành công khi xây dựng mô hình ngân hàng số không có chi nhánh, nơi việc mở thẻ và tài khoản chỉ mất vài phút.

Cuối cùng, sự hấp dẫn của ‘game hóa’ (gamification) và hệ sinh thái tích hợp cũng là một yếu tố quan trọng. Gen Z quen thuộc với cơ chế nhận thưởng tức thì trong game và mạng xã hội. Việc áp dụng logic này vào sản phẩm tài chính tạo ra một sự gắn kết mạnh mẽ. Thẻ tín dụng đồng thương hiệu VPBank Shopee là một ví dụ xuất sắc, tích hợp thẳng vào hệ sinh thái mà Gen Z sử dụng hàng ngày.

Tuy nhiên, việc biến thẻ tín dụng thành một ‘phụ kiện công nghệ’ hấp dẫn cũng mang lại những thách thức và rủi ro không nhỏ. Đối với ngân hàng, đây là một cuộc ‘chạy đua vũ trang’ công nghệ vô cùng tốn kém. Việc tập trung quá nhiều vào các tính năng ‘bề mặt’ có thể khiến ngân hàng sao nhãng các yếu tố cốt lõi như quản trị rủi ro tín dụng.

Quan trọng hơn, rủi ro đối với chính người dùng Gen Z là rất lớn. Khi một công cụ nợ được ‘game hóa’ và khoác lên mình vẻ ngoài của một món đồ chơi, ranh giới giữa chi tiêu và giải trí có thể bị xóa nhòa. Sự tiện lợi của việc thanh toán một chạm, kết hợp với các cơ chế thưởng tức thì, có thể dễ dàng dẫn đến hành vi chi tiêu bốc đồng.

Để giảm thiểu những rủi ro này, việc giáo dục tài chính là rất quan trọng. Các ngân hàng cần trang bị cho người dùng Gen Z kiến thức để sử dụng thẻ tín dụng một cách khôn ngoan và có trách nhiệm. Đây cũng là một bài toán khó cần phải được các ngân hàng số tại Việt Nam nghiên cứu kỹ lưỡng và bài bản trước khi đi vào triển khai chính thức.

Trong bối cảnh lĩnh vực tài chính cá nhân đang chứng kiến nhiều cải tiến vượt bậc, giải thưởng Better Choice Awards đang được tổ chức để ghi nhận và khuyến khích các sáng kiến tài chính hướng tới người dùng cá nhân. Hạng mục Consumer Finance Awards sẽ là sân chơi uy tín, nơi các tổ chức và sản phẩm tài chính xuất sắc cạnh tranh lành mạnh, đồng thời lan tỏa những giải pháp tài chính thông minh giúp nâng cao trải nghiệm và chất lượng cuộc sống cho người dân.

Thẻ tín dụng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi có thu nhập trung bình khá trở lên. Tuy nhiên, việc sử dụng thẻ tín dụng một cách không đúng cách có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, bao gồm việc phải chịu lãi suất cao và thậm chí rơi vào tình trạng nợ xấu. Nợ xấu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vay vốn trong tương lai của người dùng.

Việc phân loại nợ được quy định rõ ràng tại Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, trong đó nợ được chia thành 5 nhóm, bao gồm: nợ đủ tiêu chuẩn, nợ cần chú ý, nợ dưới tiêu chuẩn, nợ nghi ngờ và nợ có khả năng mất vốn. Nợ xấu được định nghĩa là nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5, bao gồm các khoản nợ quá hạn từ 30 đến dưới 180 ngày hoặc quá hạn trên 180 ngày. Tất cả thông tin về nợ xấu được lưu trữ trên hệ thống của Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC). Các tổ chức tín dụng có quyền truy cập vào hệ thống này để tra cứu lịch sử tín dụng của khách hàng. Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến nợ xấu là việc không thanh toán đầy đủ gốc và lãi khi đến hạn.

Nếu không thanh toán đầy đủ, người dùng sẽ bị áp dụng các khoản phí phạt và lãi suất cao. Tổng chi phí phải trả sẽ ngày càng tăng nếu người dùng không có kế hoạch trả nợ hợp lý. Việc bị xếp vào nhóm nợ xấu không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến điểm tín dụng trên hệ thống CIC mà còn làm giảm đáng kể khả năng vay vốn sau này. Thông tin lịch sử nợ xấu được lưu trữ trong một khoảng thời gian nhất định. Cụ thể, lịch sử nợ nhóm 2 sẽ xuất hiện trong vòng 12 tháng. Lịch sử nợ xấu về dư nợ cho vay được lưu trữ trong vòng 5 năm gần nhất. Đối với nợ xấu từ thẻ tín dụng, thông tin sẽ được lưu trữ và hiển thị trong vòng 3 năm gần nhất.

Không có tổ chức hoặc cá nhân nào có thể xóa được thông tin nợ xấu trước thời hạn trên hệ thống CIC. Do đó, khách hàng cần thanh toán khoản nợ cả gốc và lãi và cảnh giác trước những lời mời chào xóa nợ xấu CIC. Để kiểm tra tình trạng nợ xấu trên CIC, khách hàng có thể tự mình hoặc liên hệ trực tiếp đến ngân hàng để kiểm tra tình trạng nợ của mình. Nếu sau khi kiểm tra tình trạng nợ xấu CIC cho kết quả sai sót, khách hàng có thể gửi yêu cầu khiếu nại đến CIC hoặc tổ chức tín dụng để kiểm tra, điều chỉnh lại thông tin.

Khi sử dụng thẻ tín dụng, khách hàng cần lưu ý một số điều sau. Khoản thanh toán tối thiểu thường vào khoảng 3-6% tổng dư nợ, tùy theo chính sách từng ngân hàng. Nếu chỉ trả số tiền tối thiểu, phần dư nợ chưa thanh toán sẽ bị tính lãi suất rất cao, thường dao động từ 20-40%/năm. Do vậy, việc chỉ thanh toán tối thiểu thẻ tín dụng không phải là giải pháp tài chính tối ưu. Nếu liên tục chỉ thanh toán tối thiểu mà không có kế hoạch trả nợ hợp lý, người vay có thể rơi vào nhóm nợ xấu khi không còn khả năng thanh toán. Vì vậy, khách hàng cần sử dụng thẻ tín dụng một cách thông minh và có kế hoạch tài chính hợp lý để tránh những hậu quả nghiêm trọng.

Nguyễn Trường Long, cựu sinh viên khóa 63 ngành Kinh tế của Khoa Kinh tế và Quản lý, Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA), đã trở thành một biểu tượng truyền cảm hứng cho các thế hệ sinh viên sau này. Quãng thời gian 4 năm học tập và trưởng thành tại VNUA đã định hình nên câu chuyện về sự nỗ lực bền bỉ và phát triển của một sinh viên tỉnh lẻ trở thành chuyên viên chính trong lĩnh vực kinh tế.

Long chia sẻ về hành trình của mình, bắt đầu từ những ngày đầu đầy bỡ ngỡ sau khi tốt nghiệp. Anh từng cảm thấy băn khoăn về tương lai và khả năng cạnh tranh của mình trong môi trường làm việc đầy thách thức. Tuy nhiên, với kiến thức nền tảng vững chắc được học tại VNUA và một niềm tin còn mong manh, Long đã quyết định dấn thân vào thị trường lao động.

Với sự nhanh nhạy và khả năng học hỏi nhanh chóng, Long đã đạt được những thành công đáng kể. Chỉ sau 6 tháng làm việc, anh đã được bổ nhiệm lên vị trí Chuyên viên chính. Anh đã chứng minh năng lực của mình bằng cách phụ trách danh sách khách hàng ngày càng lớn và nắm bắt tốt nhịp thị trường, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp.

Ở tuổi 24, Long đã đạt được một cột mốc quan trọng khi mua căn nhà đầu tiên tại Hà Nội. Hai năm sau, ở tuổi 25, anh tiếp tục sở hữu căn nhà thứ hai. Những thành quả này không phải là may mắn, mà là kết quả của nền tảng tư duy vững vàng và sự nỗ lực không ngừng của anh.

Long nhấn mạnh rằng, việc học ở đâu không quan trọng, quan trọng là bạn có gì trong đầu và khả năng tiếp thu của bạn đến đâu. Chính các môn đại cương như Kế toán, Marketing, Quản trị… đã giúp anh không bỡ ngỡ khi bước vào môi trường ngân hàng chuyên nghiệp.

Hiện tại, Long đang làm việc cùng những người từng tốt nghiệp từ các trường chuyên về lĩnh vực kinh tế và tài chính hàng đầu Việt Nam. Anh đã 4 lần nằm trong top 3 toàn vùng và có lần lọt top 3 toàn hệ thống VPBank về phát hành thẻ tín dụng thành công.

Long không tự hào vì xuất thân, mà tự tin vì năng lực. Anh chọn trở thành người khai phá một lối đi riêng, để chính mình làm sáng tên trường, sáng ngành học. Anh cảm ơn VNUA và các thầy cô của Khoa Kinh tế và Quản lý vì đã cho anh một hành trình đáng nhớ và đầy rực rỡ.

Long cũng gửi lời nhắn đến các sĩ tử, rằng hãy dũng cảm lựa chọn, dám bắt đầu, và nỗ lực mỗi ngày để tạo nên giá trị cho hành trình của mình. Với tinh thần không ngừng phấn đấu và khát khao thành công, Long hy vọng sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ sinh viên VNUA trong tương lai.