Bộ Xây dựng vừa công bố báo cáo thị trường bất động sản quý 2-2025, đề xuất hàng loạt giải pháp nhằm phát triển ổn định thị trường bất động sản, tăng cường phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản tồn đọng, và chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.

Cụ thể, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu và đề xuất ban hành chính sách thuế đối với nhà ở và bất động sản không được sử dụng. Một số giải pháp thuế cụ thể được đề xuất bao gồm: thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh đầu cơ và thổi giá bất động sản.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Bộ Tài chính tiến hành rà soát và phân loại các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án để tổng hợp và báo cáo cho Ban chỉ đạo của Thủ tướng. Mục tiêu là giải quyết các vấn đề khó khăn và vướng mắc của các dự án tồn đọng, trong đó có các dự án bất động sản.

Song song đó, Bộ Xây dựng sẽ tiến hành nghiên cứu và rà soát các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng, đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản. Từ đó, Bộ sẽ đề xuất sửa đổi các quy định để phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bất động sản. Điều này bao gồm việc đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và cắt giảm các thủ tục hành chính.

Về phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng sẽ kiểm tra và giám sát các địa phương trong công tác quy hoạch và tạo quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội tại các khu vực đô thị và khu công nghiệp. Bộ cũng sẽ nghiên cứu xây dựng nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về thành lập Quỹ nhà ở quốc gia.

Bộ Xây dựng cũng sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án thí điểm mô hình trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý. Sau đó, Bộ sẽ báo cáo Chính phủ trình cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định. Ngoài ra, Bộ sẽ hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, đảm bảo cơ sở dữ liệu sạch, hiệu quả và kết nối với các dữ liệu về dân cư.

Đối với vấn đề định giá đất, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiến hành rà soát các quy định Luật Đất đai để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng và trình cấp có thẩm quyền sửa đổi. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và giải quyết các vướng mắc trong định giá tính tiền sử dụng đất, cũng như chấn chỉnh hiện tượng thao túng, thổi giá và nhũng loạn trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.

Bộ Xây dựng cũng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo và phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra hoạt động xác định giá đất, ban hành bảng giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng và đấu giá quyền sử dụng đất.

Giá nhà ở hiện nay liên tục tăng cao do nhiều yếu tố tác động, từ quy định về thuế phí, sự phức tạp của thủ tục pháp lý, đến gánh nặng chi phí tài chính và tâm lý chung của thị trường. Điều này không chỉ gây ra thách thức cho những người muốn sở hữu một căn nhà, mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển bền vững của thị trường bất động sản.

Thị trường bất động sản quý II/2025 tiếp tục chứng kiến giá căn hộ cao, thậm chí có xu hướng tăng tại các thành phố lớn. Theo báo cáo từ Avison Young Việt Nam, mặt bằng giá sơ cấp tại Hà Nội và TP.HCM đều ghi nhận mức tăng đáng kể. Tại Hà Nội, các dự án cao cấp dù dịch chuyển ra xa trung tâm vẫn duy trì mức giá cao, với mức giá tiệm cận khu trung tâm từ 79,9 – 100,5 triệu đồng/m2. Điều này kéo mặt bằng giá sơ cấp trung bình toàn thị trường lên ngưỡng 80,9 – 130,5 triệu đồng/m2.

Tương tự, tại TP.HCM, mặt bằng giá sơ cấp tiếp tục tăng 4 – 6% với dự án mới và 2 – 4% với dự án hiện hữu. Giá bán sơ cấp trung bình của bất động sản khu vực Bình Dương cũ đã tăng đáng kể so với giai đoạn 2018 – 2020 và có xu hướng tăng nhanh. Báo cáo từ Savills cũng cho thấy trong quý II/2025, có 7.000 căn hộ mới được mở bán và 5.200 giao dịch thành công, đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng đầu năm, thị trường đón nhận 14.900 căn hộ mới và 13.100 giao dịch, cho thấy sức hấp thụ của thị trường vẫn khá tốt.

Tuy nhiên, giá sơ cấp trung bình đạt 91 triệu đồng/m2, tăng ấn tượng 16% theo quý và 40% theo năm. Tại Hà Nội, nhiều dự án nằm ở vị trí đắc địa, do các chủ đầu tư uy tín phát triển, khiến giá thành sản phẩm bị đẩy lên cao. Mức giá từ 100 triệu đồng/m2 đã trở nên phổ biến. Trong quý III/2025, dự kiến sẽ có thêm nhiều dự án mới tại những khu vực đẹp được tung ra thị trường, với mức giá chủ yếu từ trên 100 triệu đồng/m2. Vì vậy, trong ngắn hạn, khó có khả năng giảm mặt bằng giá trung bình căn hộ.

Giá nhà vẫn ‘leo thang’ do nhiều yếu tố, trong đó có sự tăng cao của chi phí đầu vào, tâm lý đầu cơ, kỳ vọng tăng giá và tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa nhanh. Viện Nghiên cứu Tài chính – Bất động sản thuộc Dat Xanh Services dự báo đưa ra 3 kịch bản giá nhà trong 6 tháng cuối năm nay. Dù ở bất kỳ kịch bản nào, từ thuận lợi nhất đến khó khăn nhất, xu hướng chung của giá nhà vẫn là tăng. Sự tăng giá liên tục, dù là tín hiệu tốt cho các nhà đầu tư và người sở hữu bất động sản nhưng lại tạo áp lực lớn lên khả năng tiếp cận nhà ở của số đông người dân.

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) lý giải hiện tượng giá nhà cao bắt nguồn từ 4 nguyên nhân chính: nguồn cung chưa đáp ứng được nhu cầu thực, đặc biệt thiếu sản phẩm giá vừa túi tiền; chi phí đầu vào tăng cao, nhất là chi phí đất; tâm lý đầu cơ, kỳ vọng tăng giá vẫn phổ biến; và tăng trưởng kinh tế và đô thị hóa nhanh tiếp tục đẩy nhu cầu lên cao. VARS cảnh báo, thực trạng giá nhà cao đang khiến nhóm thu nhập trung bình và thấp ngày càng khó tiếp cận nhà ở. Về lâu dài, điều này có thể gây mất cân đối trong thị trường và tạo áp lực cho công tác quản lý nhà nước.

Để hạ nhiệt giá nhà và tái cân bằng cơ cấu giá bất động sản trên thị trường, các chuyên gia đồng quan điểm rằng cần cắt giảm thủ tục hành chính, tăng nguồn cung nhà ở, đặc biệt cần có cơ chế ưu đãi thuế phí đặc biệt cho các dự án nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ.

Thị trường đất nền tại Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn biến động, từ sốt nóng đến đóng băng, trong hơn 30 năm qua. Từ năm 1994 đến nay, thị trường đã chứng kiến khoảng 5 đợt sốt đất và đóng băng. Các đợt sốt nóng thường liên quan đến các yếu tố như quy hoạch, sửa đổi Luật, dòng vốn, và hạ tầng. Sau mỗi đợt sốt đất, giá đất nền tại các khu vực ở ba miền Bắc, Trung, và Nam đều lập mặt bằng mới.

Đợt sốt đất từ năm 2017-2018 đã ghi nhận mức tăng giá ấn tượng tại nhiều khu vực. Cụ thể, tại Kiên Giang, Long An, Cần Thơ, Quảng Nam, và Hải Phòng, giá đất nền đã tăng lần lượt 269%, 175%, 161%, 154%, và 148% so với năm 2015. Tới đợt sốt năm 2022, giá đất nền tại các khu vực như Hòa Bình, Thái Nguyên, Tp.HCM, Thừa Thiên Huế, và Quảng Bình đã tăng lần lượt 500%, 281%, 165%, 139%, và 114% trong vòng 2 năm, tính từ năm 2018.

Bước vào năm 2024, thị trường đất nền rơi vào trạng thái đóng băng diện rộng ở nhiều tỉnh thành. Tuy nhiên, vẫn có một số khu vực ghi nhận mức tăng giá. Ví dụ, giá đất nền tại Bình Thuận trong năm 2024 đã tăng 223% so với năm 2022. Tại Hà Nội, Kiên Giang, Hưng Yên, và Bình Dương, mức tăng lần lượt là 34%, 33%, 29%, và 28%.

Khi xét cụ thể về khu vực, thị trường phía Nam đã chứng kiến sốt đất lan rộng ra các tỉnh xung quanh. Phía Bắc tập trung ở các huyện ngoại thành. Một số khu vực như Xuân Lộc (Đồng Nai), Nam Từ Liêm (Hà Nội), và Bắc Từ Liêm (Hà Nội) đã ghi nhận mức tăng giá lần lượt là 79%, 58%, và 55% trong vòng 2 năm.

Dữ liệu thống kê cho thấy, trong top các tỉnh có đất nền tăng giá mạnh nhất 10 năm qua, phần lớn thuộc khu vực phía Bắc. Các khu vực như Hòa Bình, Quảng Ninh, và Thái Nguyên đã có mức tăng từ 6 đến 10 lần, nhờ vào sự phát triển kinh tế tốt và mạnh về công nghiệp. Tính chung 10 năm qua, các dự án đất nền tăng giá tốt nhất nằm ở khu vực Trung bộ và Nam bộ. Các khu vực như Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng), Quận 9 (Tp.HCM), Cam Lâm (Khánh Hoà), và Điện Bàn (Quảng Nam) thuộc top khu vực tăng giá đất nền tốt nhất, với mức tăng từ 11-16 lần.

Yếu tố hạ tầng đã ảnh hưởng mạnh đến các đợt sốt đất nền. Điều này được thể hiện rõ ở các tỉnh được thúc đẩy đầu tư hạ tầng, nơi đất nền tăng giá tương ứng. Bước sang đầu năm 2025, phân khúc đất nền toàn quốc có dấu hiệu phục hồi, tuy nhiên không phân bổ đồng đều giữa các khu vực. Một số nơi sốt nóng cục bộ theo thông tin sáp nhập đã có dấu hiệu hạ nhiệt từ cuối tháng 4/2025 đến nay.

Dù vậy, nhìn tổng thể, thị trường đất nền phía Nam vẫn ổn định mức độ quan tâm ở một số khu vực có thông tin tốt về hạ tầng, quy hoạch. Bên cạnh đó, nguồn cung sơ cấp khan hiếm kì vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu và mặt bằng giá của phân khúc này đi lên. Dự báo cho thấy quý 3/2025 là thời điểm ‘đảo chiều’ khởi sắc của phân khúc đất nền. Đến năm 2026, thanh khoản sẽ ổn định. Tuy nhiên, trong giai đoạn tới, thị trường đất nền sẽ khó sốt nóng như thời điểm trước, và mức độ kì vọng biên lợi nhuận của nhà đầu tư cũng sẽ ổn định theo lộ trình đầu tư hạ tầng hay quy hoạch, khó đột biến.