Thực phẩm tự nhiên – Thanhnienvietnam.net

Món ngon từ rừng: Mâm cơm gia đình Tày với thực phẩm tự nhiên và gia vị bản địa

Linh — Sun, 14 Sep 2025 22:05:41 +0000

Ẩm thực Tây Bắc luôn được biết đến với sự đa dạng và phong phú, không chỉ với các món ăn được chế biến từ nguồn thực phẩm tự cung tự cấp mà còn có những đặc sản dân dã được thu hái, gom nhặt từ rừng hay ven sông, ven suối. Mới đây, một loạt mâm cơm Tây Bắc đã gây sốt mạng sau khi được Hải Yến, một cô gái người Tày sống ở xã Châu Quế, tỉnh Lào Cai, giới thiệu.

Moọc – món ăn chế biến từ cá suối và rau gia vị, gói trong lá ngõa (lá vả) rồi đem hấp lên

Mâm cơm thường ngày của gia đình Hải Yến không chỉ bày biện các loại thực phẩm tự cung tự cấp như lợn, gà, cá mà còn có các loại rau sạch được thu hái từ tự nhiên như cà dại, rau dớn, măng. Hải Yến cho biết, ẩm thực bản làng mình có nhiều món đặc biệt, như các món rau rừng, măng rừng, cá suối, thịt nướng, gà nướng, cá nướng, bánh chưng, nem thính, thịt chua…

Đặc biệt, mỗi bữa cơm đều không thể thiếu bát chẳm chéo – thứ gia vị chấm được giã tay từ muối rang, ớt thóc bản địa, tỏi, mắc khén, rau thơm… Hải Yến nói rằng, đó đều là những món ăn dân dã, mộc mạc, mang đậm phong vị núi rừng Tây Bắc. Sự kết hợp của các nguyên liệu tự nhiên và cách chế biến độc đáo đã tạo nên hương vị đặc trưng của ẩm thực Tây Bắc.

Mỗi mùa, mâm cơm thường ngày của bà con Tây Bắc lại có những món ngon khác nhau. Ví dụ, sau tết Nguyên đán là mùa măng vầu, măng sặt ngọt, có thể xào tỏi, luộc hay nướng trên bếp củi đều ngon. Từ tháng 4, măng rừng bắt đầu chồi lên mặt đất, vị đắng nhẹ, có thể sáng tạo thành các món lạ miệng như luộc chấm mẻ, xào lá lốt hoặc cuốn trứng kiến, cuốn thịt gà…

Sang thu, bản làng bước vào mùa cốm. Trong mâm cơm, mâm cỗ dịp này của người địa phương thường có xôi cốm, vịt thả suối luộc, canh măng… Còn khi mùa đông tới, không thể không nhắc đến món thịt chua hoặc đồ gác bếp như lợn/trâu gác bếp, lạp xưởng.

Vào ngày Tết, mâm cỗ của người Tày thường không thể thiếu một số món như nem thính, thịt chua, gà đồi, các món nướng, rau rừng, xôi nếp, bánh chưng gù, lợn mẹt… Dịp này, nhiều gia đình trong bản còn có tục “đụng lợn”. Người Tày ưa vị đậm, thiên về cay và thơm – nhưng là cái cay dễ chịu của ớt rừng phơi khô hoặc nướng cho bớt vị hăng, cái thơm nồng của mắc khén, thảo quả, chứ không hề gắt hay nồng.

Đặc biệt, họ có thói quen gói thức ăn trong lá (lá chuối, lá dong, lá vả/ngõa) rồi đem nướng, hấp hoặc đồ xôi. Người Tày còn có quan niệm “người nấu là người giữ hồn bếp”. Bởi vậy, người nấu cỗ, nấu các bữa cơm quan trọng thường là đàn ông. Trong nhà, bố của Hải Yến cũng là người nấu ăn chủ yếu.

Ông ít khi cần công thức nhưng lại hiểu rõ về nguyên liệu. Mỗi món ăn, đặc sản truyền thống đều có bí quyết chế biến riêng – điều khó diễn tả bằng lời mà được truyền qua đôi tay, qua năm tháng, từ đó tạo nên sự độc đáo trong từng gian bếp của người Tày.

Anh chàng giảm 10kg chỉ nhờ từ bỏ thực phẩm siêu chế biến

Linh — Fri, 29 Aug 2025 14:54:10 +0000

Một người đàn ông đến từ Anh Quốc đã trải qua một sự thay đổi đáng kinh ngạc về sức khỏe và thể chất sau khi loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Steffan Rhys, một phóng viên người Anh, đã quyết định cắt bỏ hoàn toàn đường và thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn của mình từ tháng 1 năm 2024. Lúc đó, anh cảm thấy cơ thể mình bị ì ạch, mệt mỏi và chướng bụng sau kỳ nghỉ lễ.

Thực phẩm siêu chế biến, được định nghĩa là những loại thực phẩm chứa thành phần không xuất hiện trong căn bếp gia đình hoặc đã trải qua quy trình xử lý công nghiệp phức tạp, đã trở thành mục tiêu loại bỏ của Steffan. Theo bác sĩ người Anh Chris Van Tulleken, nếu một sản phẩm được bọc trong nhựa hay nilon và có ít nhất một thành phần lạ với căn bếp thông thường, đó là thực phẩm siêu chế biến.

Sau 18 tháng áp dụng chế độ ăn không UPF (thực phẩm siêu chế biến), Steffan Rhys đã nhận thấy 4 thay đổi lớn. Thứ nhất, anh đã giảm khoảng 10kg, một kết quả đáng kể sau khi cắt bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống của mình. Điều này không ngạc nhiên vì thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều calo, giàu đường, muối hoặc chất béo không lành mạnh nhưng lại nghèo dinh dưỡng.

Thứ hai, việc tập luyện đã trở nên dễ dàng hơn đối với Steffan Rhys. Trong suốt 18 tháng qua, anh không hề tăng tần suất tập luyện, nhưng anh nhận thấy cơ thể mình thích nghi với vận động tốt hơn rõ rệt. Anh đã đạt ba kỷ lục cá nhân ở cự ly half-marathon và hai lần phá kỷ lục 10 km của chính mình.

Thứ ba, Steffan Rhys đã khám phá ra nhiều hương vị mới lạ và bắt đầu gắn bó với những thực phẩm trước kia gần như không đụng tới như đậu gà, đậu bơ, đậu lăng, các loại hạt và sữa chua Hy Lạp. Sự đa dạng trong chế độ ăn uống đã giúp anh khám phá ra những hương vị mới và tốt cho sức khỏe.

Thứ tư, anh hiểu rõ những gì mình đang ăn và đã thay đổi hoàn toàn cách nhìn nhận thực phẩm. Anh không muốn tiếp tục chi tiền cho các tập đoàn thực phẩm lớn với cách tiếp cận mang tính thao túng.

Bữa ăn điển hình trong ngày của Steffan Rhys rất đơn giản và giàu dinh dưỡng. Bữa sáng của anh gồm sữa chua Hy Lạp kèm các loại hạt và trái cây tươi. Bữa trưa thường gồm đậu lăng nấu với nhiều loại rau và một phần sốt tự làm từ đậu gà hoặc đậu bơ. Bữa tối ưu tiên các loại cá trắng như cá tuyết, cá basa, hoặc cá hồi, ăn kèm đậu bơ hoặc đậu gà trộn với hành tây, lá bạc hà và nước cốt chanh.

Việc loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hàng ngày đã giúp Steffan Rhys có một cuộc sống khỏe mạnh hơn và yêu thích hơn hương vị tự nhiên của thực phẩm.

Ăn uống theo 6 nguyên tắc này giúp sống thọ, ngừa bệnh tật

Linh — Wed, 20 Aug 2025 03:05:59 +0000

Chế độ ăn kiêng MediterAsian – bí quyết để sống thọ và khỏe mạnh

Nấm là một trong những thực phẩm rất bổ dưỡng (Ảnh minh họa: Britannica).

Một trong những chuyên gia hàng đầu về thực phẩm và sức khỏe, tiến sĩ William Li, mới đây đã chia sẻ về chế độ ăn kiêng hiệu quả mà ông đã áp dụng trong nhiều năm qua. Với kinh nghiệm 20 năm nghiên cứu về mối quan hệ giữa chế độ ăn uống và sức khỏe, tiến sĩ Li đã đưa ra 6 nguyên tắc ăn uống chính của chế độ MediterAsian. Đây là một sự kết hợp độc đáo giữa ẩm thực Địa Trung Hải và châu Á, tập trung vào các thực phẩm tự nhiên, lấy cảm hứng từ các khu vực được gọi là vùng xanh – nơi mà người dân sống thọ hơn và khỏe mạnh hơn.

6 nguyên tắc ăn uống chính của chế độ MediterAsian

1. Tăng cường ăn trái cây

Theo tiến sĩ Li, trái cây là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng giúp giảm mỡ, cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Một số loại trái cây giàu dinh dưỡng mà ông khuyên dùng bao gồm táo, lê, bưởi và bơ. Táo là nguồn cung cấp chất xơ và vitamin tuyệt vời, giúp giảm mỡ trong cơ thể và cải thiện sức khỏe đường ruột. Lê chứa nhiều chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột. Bưởi chứa flavonoid và vitamin C, giúp chống lại bệnh tật và viêm nhiễm. Bơ chứa chất béo không bão hòa đơn lành mạnh, giúp giảm nồng độ cholesterol LDL xấu trong máu.

2. Rau – nguồn dinh dưỡng dồi dào

Rau là thực phẩm không thể thiếu trong chế độ ăn kiêng MediterAsian. Súp lơ xanh, đậu nành, cà rốt và nấm là những loại rau giàu dinh dưỡng, giúp bảo vệ tế bào gốc, cải thiện sức khỏe đường ruột và trao đổi chất. Súp lơ xanh chứa nhiều sulforaphane, giúp bảo vệ tế bào gốc và cải thiện sức khỏe đường ruột. Đậu nành chứa nhiều protein và chất xơ, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Cà rốt chứa nhiều chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột. Nấm chứa chất xơ hòa tan, giúp kích thích cơ chế phòng vệ và phát triển các mạch máu mới.

3. Cây họ đậu – nguồn protein và chất xơ

Đậu trắng và đậu lăng là những loại đậu giàu dinh dưỡng, giúp giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch và cung cấp protein hợp lý. Đậu trắng chứa nhiều chất xơ và protein, giúp giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch. Đậu lăng chứa nhiều chất xơ và protein, giúp cung cấp năng lượng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

4. Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe đường ruột

Một số thực phẩm như giấm táo, đậu tương lên men và dầu ô liu có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ mắc bệnh. Giấm táo chứa axit axetic, giúp giảm mỡ trong cơ thể và cải thiện độ nhạy insulin. Đậu tương lên men chứa các hoạt chất sinh học, giúp chống lại tế bào mỡ. Dầu ô liu nguyên chất chứa polyphenol, giúp kích hoạt khả năng bảo vệ sức khỏe.

5. Hải sản – nguồn dinh dưỡng biển

Cá hồi, trứng cá và cá mòi là những loại hải sản giàu dinh dưỡng, giúp giảm viêm nhiễm và cải thiện quá trình trao đổi chất. Cá hồi chứa nhiều omega-3, giúp giảm viêm nhiễm và cải thiện quá trình trao đổi chất. Trứng cá chứa nhiều omega-3, giúp giảm viêm nhiễm và cải thiện sức khỏe tim mạch. Cá mòi chứa các hoạt chất sinh học, giúp cải thiện quá trình trao đổi chất và giảm cholesterol trong máu.

6. Uống trà để tăng cường sức khỏe

Trà Matcha và trà ô long là những loại trà giúp cải thiện quá trình trao đổi chất và giảm nguy cơ mắc bệnh. Trà Matcha chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp chống lại tác động trao đổi chất của chế độ ăn nhiều chất béo. Trà ô long chứa các hoạt chất sinh học, giúp cải thiện quá trình trao đổi chất tổng thể.

Kết hợp 6 nguyên tắc ăn uống này, chế độ ăn kiêng MediterAsian của tiến sĩ William Li có thể giúp bạn tăng cường sức khỏe miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh và sống thọ hơn.