Thị trường bất động sản hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức khi giá nhà liên tục tăng cao. Để giảm giá nhà và giúp thị trường minh bạch, các chuyên gia cho rằng cần có biện pháp dài hơi, bền vững thay vì chỉ tăng thuế chuyển nhượng. Nguyên nhân gốc rễ của vấn đề nằm ở nguồn cung không đáp ứng đủ nhu cầu, do đó cần tăng nguồn cung để giải quyết vấn đề.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VARS), cho rằng việc sửa đổi chính sách thuế là cần thiết nhưng cần sử dụng thuế như một công cụ điều tiết thị trường. Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân cần được tiến hành thận trọng, dựa trên cơ sở nghiên cứu toàn diện và đánh giá tác động đầy đủ. Ông Đính cũng nhấn mạnh rằng thị trường bất động sản Việt Nam vừa trải qua thời gian khó khăn kéo dài và chỉ mới bước vào chu kỳ hồi phục. Do đó, mọi thay đổi chính sách liên quan cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh tạo thêm áp lực và gây tác động tiêu cực đến quá trình phục hồi và phát triển của thị trường.

Về phương pháp tính thuế, ông Đính đề xuất áp dụng thuế suất giảm trừ cho các bất động sản nắm giữ trong thời gian dài. Cụ thể, ông đề xuất mức thuế 10% đối với bất động sản có thời gian nắm giữ dưới 1 năm, 6% đối với thời gian nắm giữ từ 1 đến dưới 2 năm, 4% đối với thời gian nắm giữ từ 2 đến dưới 5 năm và 2% đối với thời gian nắm giữ từ 5 năm trở lên. Điều này sẽ giúp khuyến khích việc giữ bất động sản trong thời gian dài, giảm thiểu việc đầu cơ và tăng tính thanh khoản cho thị trường.

Bên cạnh đó, luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Luật Minh bạch, cho rằng để thị trường bất động sản minh bạch và hiệu quả, cần có nhiều giải pháp đồng bộ được thực hiện cùng lúc. Ông Tuấn Anh đề xuất cần tháo gỡ rào cản đối với các chủ đầu tư bất động sản và đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Điều này sẽ giúp tăng tốc độ phát triển của thị trường và giảm thiểu chi phí cho các chủ đầu tư.

Ông Tuấn Anh cũng cho rằng cơ quan quản lý cần linh hoạt hơn trong các chính sách quản lý đô thị, mở rộng các khu đô thị vệ tinh và di dời trường học, cơ sở sản xuất ra khu vực vùng ven. Việc này sẽ tạo ra một mặt bằng chung mang tính chất đồng đều hơn và giúp giảm giá trị bất động sản trung tâm. Từ đó, thị trường bất động sản sẽ trở nên đa dạng và đáp ứng được nhu cầu của nhiều phân khúc khách hàng.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến trước khi trình Chính phủ và Quốc hội. Bộ này đề xuất áp dụng thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng bất động sản của cá nhân bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng. Việc này sẽ giúp tăng thu ngân sách nhà nước và điều tiết thị trường bất động sản. Tuy nhiên, cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo rằng chính sách thuế không gây ra tác động tiêu cực đến thị trường.

Cuối cùng, để thị trường bất động sản phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các bên liên quan. Việc này sẽ giúp tạo ra một thị trường minh bạch, hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Xem thêm thông tin về thị trường bất động sản Việt Nam và các chính sách liên quan.

TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, bày tỏ quan ngại về đề xuất đánh thuế cao trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản (BĐS) theo từng lần chuyển nhượng trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) của Bộ Tài chính. Ông cho rằng đề xuất này có thể gây ra cú sốc lớn cho thị trường BĐS đang chớm hồi phục và có nguy cơ khiến thị trường trở nên đình trệ.

Theo ông Nghĩa, việc đánh thuế cao như đề xuất sẽ làm thị trường BĐS bị ảnh hưởng nghiêm trọng, giao dịch bị đình trệ, nhà đầu tư dè dặt và thị trường mất đi sự linh hoạt cần thiết. Ông dẫn chứng từ các nước phát triển như Singapore, Đức, Mỹ… rằng đánh thuế cao có thể giúp giảm đầu cơ và kéo giá nhà về mức hợp lý. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng điều này không khả thi với Việt Nam vì thị trường BĐS ở đây vẫn chủ yếu phục vụ nhu cầu để ở. Đa phần người mua nhà không phải đầu cơ, mà là tích lũy cả đời. Nhiều người bán nhà vì lý do bất khả kháng như lấy tiền trả nợ, ly hôn, chuyển công tác…, không thể đánh đồng với giới đầu tư chuyên nghiệp để rồi áp mức thuế 20% trên lợi nhuận.

Ông Nghĩa cũng chỉ ra rằng giá BĐS toàn cầu luôn có xu hướng tăng, và tại Việt Nam, trong bối cảnh nguồn cung khan hiếm như hiện nay, thuế sẽ còn làm giá nhà tăng lên cao hơn mức tăng giá của thị trường. Người bán sẽ cộng khoản thuế này vào giá bán và người mua – đa phần là dân thu nhập trung bình – sẽ phải gánh chịu.

Nếu thị trường BĐS bị đình trệ, mục tiêu an sinh xã hội, nâng cao đời sống người dân sẽ không đạt được. Năm 2024, Hà Nội thu hơn 48.590 tỷ đồng từ nhà đất, chiếm gần 10% tổng thu ngân sách địa phương. Nếu thị trường đóng băng vì thuế cao, thì khoản thu này cũng sẽ tụt dốc không phanh.

Ông Nghĩa cũng nhấn mạnh rằng BĐS là “đầu kéo” của nền kinh tế. Nếu thị trường này suy giảm, hiệu ứng domino sẽ xảy ra: ngân sách sụt thu, doanh nghiệp cắt giảm sản xuất, ngân hàng ôm nợ xấu, tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng…

Về giải pháp, ông Nghĩa cho rằng muốn giá nhà hạ nhiệt, giải pháp không nằm ở việc đánh thuế, mà phải từ gốc: tăng cung, tháo gỡ rào cản pháp lý. Mức thuế chuyển nhượng 2% không tính theo thời gian nắm giữ là cách làm phù hợp với một thị trường BĐS còn ở giai đoạn phát triển sơ khai như Việt Nam.

Bộ Tài chính đang đề xuất áp dụng hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc tính thuế, đồng thời tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động này.

Phương pháp đầu tiên được áp dụng khi người bán có thể xác định rõ giá mua và các chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng. Trong trường hợp này, cơ quan thuế sẽ áp dụng thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế, được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan.

Phương pháp thứ hai được áp dụng khi không xác định được giá mua và các khoản chi phí liên quan. Lúc này, thuế TNCN sẽ được tính trực tiếp trên giá chuyển nhượng, dựa trên biểu thuế suất lũy tiến theo thời gian nắm giữ tài sản. Ví dụ, nếu bất động sản được chuyển nhượng sau thời gian nắm giữ dưới 2 năm, mức thuế suất đề xuất là 10%. Nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, mức thuế là 6%. Trường hợp nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, mức thuế áp dụng là 4%.

Đặc biệt, đối với các trường hợp bất động sản có nguồn gốc từ thừa kế, thời gian nắm giữ sẽ không được tính để áp dụng biểu thuế lũy tiến. Khi cá nhân nhận thừa kế và thực hiện chuyển nhượng tài sản, thuế TNCN vẫn được tính theo thuế suất 2%, tương tự quy định hiện hành.

Thời gian nắm giữ được xác định kể từ thời điểm cá nhân có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với bất động sản cho đến lúc chuyển nhượng. Điểm mốc được tính từ thời điểm luật thuế mới có hiệu lực thi hành.

Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản dựa trên thu nhập thực tế phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Điều này cũng tương đương với cách đánh thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay.

Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả phương pháp này, cần có hệ thống dữ liệu đầy đủ về lịch sử giao dịch bất động sản nhằm xác định chính xác giá vốn, kèm theo các điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh chi phí được khấu trừ. Đồng thời, việc thực hiện phải đồng bộ với chính sách liên quan đến đất đai, nhà ở và dựa trên nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh trong việc quản lý đăng ký và chuyển nhượng bất động sản.

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), với một số đề xuất đáng chú ý liên quan đến thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, dự thảo đề xuất áp dụng thuế suất 20% đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú.

Cụ thể, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng. Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.

Trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản, thuế thu nhập cá nhân sẽ được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất. Mức thuế suất sẽ phụ thuộc vào thời gian nắm giữ bất động sản.

Dự thảo đề xuất mức thuế suất 10% nếu thời gian nắm giữ dưới 2 năm, 6% nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, 4% nếu thời gian nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, và 2% nếu thời gian nắm giữ từ 10 năm trở lên hoặc bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế.

Bộ Tài chính cho biết, thời gian nắm giữ bất động sản sẽ được tính từ khi cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản. Đối với bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế, việc chuyển nhượng sẽ áp dụng thuế suất 2%, không tính theo thời gian nắm giữ.

Bộ Tài chính đang phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai các bước tiếp theo trong kỳ họp, tại dự thảo Luật và trình Chính phủ quy định chi tiết nội dung này. Việc điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả trong chính sách thuế, đồng thời khuyến khích việc đầu tư lâu dài vào bất động sản.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng đề xuất này vẫn đang trong quá trình thảo luận và chưa được chính thức thông qua. Do đó, người dân và doanh nghiệp cần theo dõi sát sao các thông tin và cập nhật từ Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng có liên quan.