Bộ Tài chính đang tiến hành lấy ý kiến về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân. Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra hai phương án điều chỉnh để Quốc hội xem xét và thông qua.

Phương án thứ nhất đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Từ năm 2020 đến năm 2025, chỉ số CPI dự kiến tăng 21,24%. Dựa trên cơ sở này, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế có thể tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng. Tương tự, mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc cũng có thể tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng.

Phương án thứ hai đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người. Dựa trên số liệu thống kê của Cục Thống kê, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế có thể tăng từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu đồng/tháng. Đối với người phụ thuộc, mức giảm trừ gia cảnh có thể tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dự kiến sẽ dẫn đến giảm thu ngân sách nhà nước. Cụ thể, phương án thứ nhất có thể giảm 12.000 tỉ đồng, trong khi phương án thứ hai có thể giảm 21.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, một phần số giảm thu này có thể được bù đắp từ số tăng thu của các sắc thuế tiêu dùng khác do thu nhập khả dụng của người nộp thuế tăng.

Nếu Nghị quyết được thông qua tại Phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 10 tới, mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Điều này cho thấy sự quan tâm của cơ quan chức năng trong việc xem xét và điều chỉnh các chính sách thuế để phù hợp với tình hình kinh tế và đời sống của người dân.

Hiện tại, mức giảm trừ gia cảnh được quy định tại Khoản 1, Điều 5 của Luật Thuế thu nhập cá nhân số 14/2008/QH12 và Nghị quyết số 954/2020/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Để cập nhật thông tin mới nhất về đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, người dân có thể theo dõi trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính.

Đánh thuế thu nhập cá nhân không chỉ là một biện pháp để Nhà nước thu được nguồn thu ngân sách mà còn đòi hỏi sự khéo léo trong việc thiết kế, truyền thông và triển khai chính sách. Mục tiêu của chính sách thuế thu nhập cá nhân là đảm bảo công bằng và hiệu quả kinh tế, điều này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách. Tuy nhiên, đề xuất mới đây về giao dịch bất động sản trong Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân cho thấy dường như sự khéo léo này chưa được thể hiện đầy đủ.

Một trong những yếu tố quan trọng trong thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân là thuế suất biên, tức là mức thuế được áp dụng cho phần thu nhập tăng thêm của cá nhân. Nếu thuế suất biên quá cao, điều này có thể dẫn đến giảm lợi ích của người lao động khi họ làm thêm giờ hoặc tăng thu nhập, từ đó gây ra giảm cung lao động chất lượng cao và năng suất lao động của toàn xã hội. Để minh họa, nếu một cá nhân đang nhận mức lương 50 triệu đồng mỗi tháng và có thể tăng lên 60 triệu đồng mỗi tháng nhờ làm thêm, nhưng phần thu nhập tăng thêm này bị đánh thuế 30%, thì lợi ích thực nhận của họ sẽ giảm đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến cá nhân mà còn gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Khi đối mặt với mức thuế cao, cá nhân thường tìm cách để giảm thiểu gánh nặng thuế. Có ba cách phổ biến mà họ thường sử dụng. Thứ nhất, họ có thể chuyển đổi thu nhập thành các hình thức không chịu thuế như quà tặng, phúc lợi ngoài lương. Thứ hai, họ có thể báo cáo thu nhập thấp hơn thực tế. Và thứ ba, một số trường hợp thậm chí chuyển sang làm việc trong khu vực phi chính thức để tránh bị truy thu thuế. Những hành vi này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn làm suy yếu sự công bằng và lòng tin vào hệ thống thuế.

Để đảm bảo hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội, chính sách thuế thu nhập cá nhân cần được thiết kế sao cho thuế suất biên không quá cao, đặc biệt là ở nhóm thu nhập trung cao – là nhóm có tiềm năng tạo ra giá trị lớn cho nền kinh tế. Số bậc thuế cần đủ để phân hóa các nhóm thu nhập nhằm đảm bảo công bằng, nhưng không nên quá nhiều để tránh phức tạp trong tính toán và khai báo. Ngoài ra, khoảng cách giữa các bậc thuế cần được thiết kế hợp lý, tránh tình trạng giãn bậc quá rộng khiến nhiều người có thu nhập khác nhau rơi vào cùng một mức thuế.

Tóm lại, việc thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và “nghệ thuật đánh thuế” để đảm bảo hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội. Nếu được xây dựng hợp lý, Luật Thuế Thu nhập cá nhân mới không chỉ giúp Nhà nước huy động nguồn thu một cách bền vững, mà còn góp phần tạo ra một môi trường lao động, đầu tư, và học tập lành mạnh, giúp nền kinh tế phát triển hiệu quả, cân bằng và có chiều sâu.

Tham khảo thêm thông tin về chính sách thuế tại Việt Nam để hiểu rõ hơn về cách thức xây dựng và thực thi chính sách thuế thu nhập cá nhân.

Đề xuất thay đổi cách thu thuế trên giao dịch bán chứng khoán từ 0,1% trên mọi giao dịch sang thu 20% trên lợi nhuận ròng thực nhận đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư. Tuy nhiên, việc hướng tới một cơ chế thuế mới là một bước tiến cần thiết cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cách tính thuế hiện hành có ưu điểm là đơn giản, dễ dàng thực hiện, nhưng nó cũng dẫn đến những nghịch lý. Chẳng hạn, nhà đầu tư bán cắt lỗ vẫn phải nộp thuế, điều này đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của thuế thu nhập, vốn chỉ đánh thuế khi có lợi tức. Điều này đặt ra yêu cầu cần có sự điều chỉnh để đảm bảo sự công bằng và phản ánh đúng bản chất của hoạt động đầu tư, vốn dĩ đầy rủi ro.

Việc chuyển đổi sang đánh thuế trên lợi nhuận thực tế được xem là một sự sửa chữa cần thiết. Qua đó, không chỉ giúp hệ thống thuế trở nên công bằng hơn mà còn khuyến khích đầu tư vào thị trường chứng khoán. Đây là một yếu tố quan trọng giúp thị trường phát triển bền vững. Tuy nhiên, mức thuế suất 20% dự kiến đang là một điểm nóng trong cuộc tranh luận. Mức thuế này có thể cao đối với một số nhà đầu tư, đặc biệt là những người có lợi nhuận thấp.

Khi so sánh với các mức thuế của các loại hình đầu tư khác, cần xem xét tính cạnh tranh trong khu vực. Thị trường chứng khoán Việt Nam càng trở nên hấp dẫn với nhà đầu tư cá nhân, thì cũng càng hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài, từ đó tăng sức cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới. Do đó, để thực hiện chính sách này một cách hiệu quả, cần có một lộ trình áp dụng từ từ, hoặc một biểu thuế lũy tiến linh hoạt hơn.

Ngoài ra, cần có cuộc đối thoại sâu rộng và thực chất với các thành viên thị trường để lắng nghe ý kiến và lo ngại từ phía cộng đồng đầu tư. Sự tham gia và đồng thuận của các bên liên quan là chìa khóa giúp tạo ra một chính sách thuế hiệu quả, hỗ trợ cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế thu nhập cá nhân hiện đang là vấn đề được nhiều người quan tâm. Mới đây, Bộ Tài chính đã đưa ra hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, cơ quan chức năng nên đưa ra cơ chế điều chỉnh tự động hàng năm, dựa trên mức lương tối thiểu vùng và tình hình kinh tế – xã hội thực tế tại mỗi khu vực.

Hiện tại, mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc chỉ là 4,4 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, thu nhập của nhiều người chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cơ bản, cộng thêm các khoản thuế phải nộp, khiến họ cảm thấy khó khăn. Nếu mức giảm trừ gia cảnh được tăng lên, họ sẽ có thể giảm bớt phần nào gánh nặng tài chính và tập trung hơn vào công việc.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, chi phí sinh hoạt đã tăng đáng kể trong 5 năm qua, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng. Sự chênh lệch giữa chi phí sinh hoạt ở đô thị và nông thôn ngày càng rõ rệt, với các khoản chi thiết yếu như nhà ở, giáo dục, y tế và năng lượng tăng mạnh.

PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng – Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết trong bối cảnh thu nhập và chi phí sinh hoạt thay đổi nhanh. Tuy nhiên, mức đề xuất 13,3-15,5 triệu đồng vẫn chưa phản ánh đầy đủ thực tế thu nhập và chi phí sinh hoạt.

Ông Nghị còn cho biết thêm, Việt Nam là quốc gia có mức thu nhập trung bình nên chưa thể mở rộng thuế thu nhập cá nhân ra toàn dân, mà cần tập trung đánh thuế vào nhóm có thu nhập trung bình khá trở lên. Do đó, việc xác định mức giảm trừ không chỉ dựa vào thu nhập bình quân đầu người hay chi phí sinh hoạt, mà cần tính đến một yếu tố quan trọng là mức thu nhập phổ biến nhất mà số đông người làm công ăn lương hiện nay đang có.

TS Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi, đánh giá mức giảm trừ hiện hành đã lỗi thời. Chi phí thực tế về giáo dục, y tế, nhà ở, năng lượng… ở đô thị đều tăng mạnh hơn CPI và mức 13,3-15,5 triệu đồng chưa theo kịp tốc độ tăng này.

Ông Huy nhấn mạnh cần gắn việc điều chỉnh mức giảm trừ với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và thu nhập trung vị quốc gia, đồng thời cho phép điều chỉnh tự động hằng năm, thay vì chờ sửa luật.

Bộ Tài chính cho rằng mức giảm trừ gia cảnh cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một thời gian nhất định.

TS Nguyễn Ngọc Tú đề xuất nên tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 18 triệu đồng/tháng và áp dụng ngay từ năm 2025, thay vì chờ đến năm 2026 như dự thảo.

Đại diện Bộ Tài chính cũng cho biết, cơ quan này sẽ nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội và thu nhập của người dân. https://cdn01.dienbaptree.com, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển.

Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), với một số đề xuất đáng chú ý liên quan đến thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản. Theo đó, dự thảo đề xuất áp dụng thuế suất 20% đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú.

Cụ thể, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng. Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.

Trong trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản, thuế thu nhập cá nhân sẽ được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất. Mức thuế suất sẽ phụ thuộc vào thời gian nắm giữ bất động sản.

Dự thảo đề xuất mức thuế suất 10% nếu thời gian nắm giữ dưới 2 năm, 6% nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, 4% nếu thời gian nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, và 2% nếu thời gian nắm giữ từ 10 năm trở lên hoặc bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế.

Bộ Tài chính cho biết, thời gian nắm giữ bất động sản sẽ được tính từ khi cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản. Đối với bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế, việc chuyển nhượng sẽ áp dụng thuế suất 2%, không tính theo thời gian nắm giữ.

Bộ Tài chính đang phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai các bước tiếp theo trong kỳ họp, tại dự thảo Luật và trình Chính phủ quy định chi tiết nội dung này. Việc điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả trong chính sách thuế, đồng thời khuyến khích việc đầu tư lâu dài vào bất động sản.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng đề xuất này vẫn đang trong quá trình thảo luận và chưa được chính thức thông qua. Do đó, người dân và doanh nghiệp cần theo dõi sát sao các thông tin và cập nhật từ Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng có liên quan.