Quảng Ngãi đã và đang nỗ lực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Trong những năm qua, các cấp lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ. Cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Tháng 7 về, không chỉ là thời điểm để chúng ta tưởng nhớ và tri ân những thế hệ cha anh đã hy sinh tuổi thanh xuân cho nền độc lập và hòa bình của đất nước, mà còn là dịp để các chương trình nghệ thuật được tổ chức nhằm thể hiện lòng biết ơn sâu sắc từ trái tim của các nghệ sĩ. Thông qua các chương trình này, đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’, ‘Đền ơn đáp nghĩa’ được thể hiện một cách rõ ràng và chân thực đối với các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh – những người đã cống hiến và hy sinh cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc.

Trong những năm trước, đã có nhiều chương trình nghệ thuật đáng nhớ được tổ chức như ‘Khúc tráng ca hòa bình’, ‘Khát vọng hòa bình’, ‘Giữ trọn lời thề’, ‘Hoa tháng Bảy’, ‘Tiếng gọi non sông’, ‘Vết chân tròn trên cát’, ‘Bản hùng ca bất diệt’… Những chương trình này đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng công chúng và thể hiện sự tri ân đối với các thế hệ cha anh.

Năm nay, loạt chương trình nghệ thuật tiếp tục được tổ chức trên cả nước. Tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Đường 9, tỉnh Quảng Trị, chương trình ‘Tổ quốc ghi công – Viết tiếp câu chuyện hòa bình’ sẽ được tổ chức. Ngoài ra, còn có các chương trình khác như ‘Giữ trọn lời thề – Bản hùng ca từ nguồn cội’ tại Khu di tích lịch sử Nha Công an Trung ương, xã Minh Thanh, Tuyên Quang; ‘Bản hùng ca bất diệt’ tại phường Tam Kỳ, Đà Nẵng; ‘Lũy đá bất tử’ tại Nhà hát Lớn Hà Nội; cùng các chương trình ‘Còn mãi với thời gian’ tại Bảo tàng Hồ Chí Minh và ‘Côn Đảo – Bản hùng ca bất tử’ tại Sân vận động 30/4, đường Nguyễn Huệ, Đặc khu Côn Đảo, TP Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, các vở kịch và chương trình biểu diễn đặc sắc cũng sẽ được tổ chức trên cả nước. Tại Hà Nội, vở kịch ‘Tôi và chúng ta’ sẽ được biểu diễn tại rạp Công Nhân; ‘Còn mãi với thời gian’ tại Rạp Chuông Vàng; ‘Đi cùng năm tháng – Ký ức Trường Sơn’ tại Rạp xiếc Trung ương. Ngoài ra, nghệ sĩ trẻ Khánh Ly cũng ra mắt MV ‘Còn mãi với non sông’, tri ân những người lính đã ngã xuống ở Thành cổ Quảng Trị.

Thông qua các chương trình nghệ thuật này, chúng ta sẽ được nhắc nhớ về những giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc, qua đó giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần kiên trung không chịu khuất phục trước mọi xâm lăng. Đây cũng là dịp để mỗi người cùng tự nhắc mình phải sống sao cho xứng đáng với sự hy sinh anh dũng của cha anh.

Khi thưởng thức các chương trình nghệ thuật này, khán giả không chỉ được nghe, xem, mà còn được cảm về nốt trầm trong bài ca chiến thắng được các chương trình, vở diễn thể hiện bằng nhiều phương thức cùng góc nhìn đa chiều và sâu sắc. Đó là không ít hy sinh, nỗi đau hậu chiến vẫn lặng lẽ hiển hiện giữa đời thường, nhưng lòng người vẫn luôn sáng, vững một niềm tin vào tương lai.

Tiếng nói tri ân của nghệ thuật không chỉ là sự cổ vũ, động viên, kết nối, mà còn là những thấu hiểu, chia sẻ, mở đường cho tiếng lòng trung nghĩa với Tổ quốc, với nhân dân được cất lên đầy mãnh liệt, tự hào. Qua đó, thể hiện đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’ của dân tộc Việt Nam.

Ngày 24/7, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ đã phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức cuộc gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu năm 2025. Sự kiện này là hoạt động thường niên được tổ chức trong hơn hai thập kỷ qua, trừ một số thời điểm tạm dừng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Chương trình năm nay có sự tham gia của 250 đại biểu tiêu biểu, bao gồm các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến. Họ là những người có công với cách mạng, nhân chứng tiêu biểu, những biểu tượng sống của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của lòng yêu nước và đức hy sinh cao cả cho nền độc lập, tự do của dân tộc.

Phát biểu tại buổi gặp mặt, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã nhấn mạnh rằng, để đất nước có được hòa bình, độc lập, tự do và hạnh phúc như ngày nay, có sự đóng góp to lớn của hơn 9,2 triệu người có công với cách mạng, trong đó có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, gần 140 nghìn Mẹ Việt Nam Anh hùng, hơn 600 nghìn thương binh, bệnh binh. Họ là những người có công với cách mạng, nhân chứng tiêu biểu, những biểu tượng sống của lòng yêu nước.

Trong số 250 đại biểu tham gia cuộc gặp mặt, có 20 đại biểu là người dân tộc thiểu số, 10 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 3 lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa, 30 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến. Đặc biệt, có 167 thương binh, 26 bệnh binh, 9 nhân chứng lịch sử và nhiều đại biểu người có công với cách mạng tiêu biểu khác.

Đại biểu cao tuổi nhất tại buổi gặp mặt là ông Phạm Đồng Châu, 102 tuổi, người đã tham gia cách mạng từ tháng 4/1945. Ông đã có nhiều năm công tác trong ngành đường sắt Hà Nội, Văn phòng Thủ tướng, từng giữ vị trí Vụ trưởng Vụ pháp chế.

Cũng tại chương trình, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được thực hiện với quyết tâm cao nhất. Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được thực hiện với ý nghĩa là một trách nhiệm, bổn phận đạo lý thiêng liêng. Hiện nay, cả nước vẫn còn 200 nghìn liệt sĩ chưa được quy tập, gần 300 nghìn liệt sĩ chưa xác định được thông tin.

Bộ trưởng cũng nêu rõ, trong thời gian tới, sẽ nỗ lực hơn nữa trong tìm kiếm xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Đồng thời, thường xuyên tôn vinh, biểu dương, lan tỏa giá trị cống hiến của người có công trong xã hội, tạo điều kiện để người có công tiếp tục đóng góp cho cộng đồng, trở thành nguồn cảm hứng giáo dục truyền thống yêu nước và lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ.

Báo Nhân Dân và Đài Truyền hình Việt Nam đã có mặt tại buổi gặp mặt để thông tin và ghi lại những hình ảnh về sự kiện này.

Sự kiện này không chỉ là dịp để tôn vinh những người có công với cách mạng mà còn là cơ hội để thế hệ trẻ hôm nay học hỏi và tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước và hy sinh cao cả của những người đã góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày thương binh liệt sĩ, các mẹ Việt Nam anh hùng tại Quảng Trị đã có những khoảnh khắc đầy ý nghĩa khi được các đoàn viên, thanh niên đến thăm và tri ân. Sự kiện này không chỉ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của thế hệ trẻ đối với những hy sinh và cống hiến to lớn của các mẹ và gia đình trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, mà còn là dịp để khơi dậy niềm tự hào dân tộc và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” trong mỗi người.

Sáng ngày 25.7, Tỉnh đoàn Quảng Trị đã phối hợp với Agribank chi nhánh Quảng Trị tổ chức chuyến thăm và tặng quà đến các mẹ Việt Nam anh hùng trên địa bàn tỉnh. Đoàn công tác, do anh Nguyễn Quốc Toản, Phó bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam tỉnh Quảng Trị, làm trưởng đoàn, đã đến thăm và tặng quà các Mẹ Việt Nam anh hùng gồm: Nguyễn Thị Phước (98 tuổi), Trần Thị Chánh (99 tuổi) và Đặng Thị Thỉ (105 tuổi).

Trong buổi gặp mặt, các thành viên của đoàn công tác đã trò chuyện thân mật và hỏi thăm sức khỏe của các mẹ. Đồng thời, họ cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh và cống hiến to lớn mà các mẹ và gia đình đã dành cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Các thành viên trong đoàn chúc sức khỏe và mong các mẹ tiếp tục là tấm gương sáng cho các thế hệ trẻ noi theo, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước và cách mạng của quê hương.

Đặc biệt, tại căn nhà nhỏ của mẹ Đặng Thị Thỉ, các bạn trẻ đã có mặt từ sáng sớm để chuẩn bị mọi thứ. Họ cùng nhau đi chợ, nấu nướng và sửa soạn mâm cơm, quây quần bên mẹ cùng ăn cơm và trò chuyện. Mẹ Thỉ đã xúc động bày tỏ: “Cám ơn các con, các cháu rất nhiều. Hôm nay ở đây đông đủ, nhiều người đến hỏi thăm, mẹ vui lắm! Chúc các con luôn có sức khỏe, tiếp tục cống hiến cho quê hương, đất nước”. Những lời nói chân thành và ấm áp từ người mẹ cao tuổi đã làm cho không khí buổi thăm trở nên vô cùng ý nghĩa.

Hằng năm, Tỉnh đoàn Quảng Trị đều tổ chức hành trình về nguồn, dâng hương hoa tại các địa chỉ đỏ và thăm hỏi, tặng quà các mẹ Việt Nam anh hùng. Hoạt động này không chỉ thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, mà còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong mỗi đoàn viên, thanh niên tỉnh Quảng Trị. Qua đó, thế hệ trẻ ngày càng nhận thức rõ hơn về giá trị của hòa bình và tự do, đồng thời có thêm động lực để tiếp tục cống hiến cho sự phát triển của quê hương và đất nước.

Những hoạt động tri ân và thăm hỏi thường xuyên như thế này đã thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với những người đã có công với đất nước. Hơn hết, đó là cách để chúng ta giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, hướng đến một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ mai sau.