Triển lãm “Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ” hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội) với sự tham gia của 76 tác phẩm hội họa đa sắc từ các tác giả nhí. Sự kiện này không chỉ tôn vinh vẻ đẹp văn hóa truyền thống qua góc nhìn trẻ thơ mà còn tạo ra một sân chơi sáng tạo, khuyến khích các em nhỏ tự do thể hiện cảm xúc và tài năng của mình.

Họa sĩ Đào Hải Phong, cố vấn nghệ thuật của triển lãm, bày tỏ sự bất ngờ trước sự chững chạc và gu thẩm mỹ trong tranh của các họa sĩ nhí. Điều này cho thấy nhận thức thẩm mỹ rất tốt của các em nhỏ. Sự kiện này là cơ hội để các em nhỏ thể hiện tài năng và phát triển khả năng sáng tạo của mình.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là sự tham gia của Nguyễn Ngọc Nam Khuê, một học sinh đang sinh sống và học tập tại Mỹ. Khuê đã tạo ấn tượng với loạt 12 tác phẩm xoay quanh chủ đề quê hương, gia đình và thiên nhiên. Việc được trưng bày tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã trở thành động lực để em tiếp tục theo đuổi đam mê hội họa.

Trong bối cảnh các sân chơi nghệ thuật dành cho thiếu nhi còn hạn chế và trẻ em ngày càng bị cuốn theo những trò chơi công nghệ và thế giới ảo, triển lãm “Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ” mang ý nghĩa đặc biệt. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật mà còn là một hoạt động giáo dục, giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo và ý thức bảo vệ môi trường.

Một hoạt động đáng chú ý khác là workshop cộng đồng “Vệt màu trên sóng nhựa 2”, nằm trong khuôn khổ triển lãm. Tại đây, các em nhỏ đã được hướng dẫn cách tạo ra các sản phẩm nghệ thuật mang tính ứng dụng từ các vật liệu như chai nhựa, ống hút, túi nilon, nắp chai, thìa nhựa… Qua hoạt động “chung tay – gắn kết – tái tạo”, workshop mong muốn tạo ra một không gian giáo dục nhẹ nhàng, nơi trẻ em không chỉ học vẽ mà còn học làm người sống có trách nhiệm với môi trường.

Triển lãm “Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ” sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 21/7/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Sự kiện này là cơ hội để các em nhỏ thể hiện tài năng và phát triển khả năng sáng tạo của mình, đồng thời khuyến khích ý thức bảo vệ môi trường.

Những năm gần đây, tổ dân phố Đồng Muốn, phường Phúc Thuận đã chứng kiến sự chuyển mình rõ rệt. Sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng đã mang lại sự khởi sắc đáng kể cho đời sống kinh tế của người dân. Tuy nhiên, điều đáng quý ở đây là dù cuộc sống hiện đại đang ngày càng phát triển, người dân Đồng Muốn vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Ngô Xuân Minh, Tổ trưởng tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về cây cầu mới được xây dựng trên con đường dẫn vào tổ. Trước đây, giao thông vào địa phương rất khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cây cầu mới đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và mang lại niềm phấn khởi cho người dân. Sự thay đổi này không chỉ giúp thay đổi diện mạo của tổ dân phố mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tổ dân phố Đồng Muốn có 67 hộ dân, 236 nhân khẩu, phần lớn là người dân tộc Dao. Khoảng chục năm trước, đời sống kinh tế của người dân hết sức khó khăn. Tuy nhiên, với định hướng của chính quyền địa phương, người dân đã tập trung phát triển cây chè, cây lâm nghiệp, chăn nuôi và làm công nhân tại các công ty. Đến nay, Đồng Muốn đã có nhiều ngôi nhà khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ. Chỉ còn 2 hộ nghèo, không còn hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm. 100% trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường, không có học sinh bỏ học giữa cấp.

Ông Hà Đức Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Thuận, cho biết tổ dân phố Đồng Muốn có vị trí rất thuận lợi và quan trọng. Tổ nằm trong quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030. Đây là cơ sở pháp lý và là cơ hội cho tổ dân phố Đồng Muốn phát triển trong thời gian tới. Chính quyền địa phương đang tích cực hỗ trợ người dân trong việc phát triển kinh tế, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Dao.

Tại Nhà văn hóa tổ Đồng Muốn, các cô, các bà đang luyện tập điệu hát truyền thống của dân tộc Dao. Bà Đặng Thị Hòa, một trong những người cao tuổi của tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về việc gìn giữ bản sắc của dân tộc. Người dân Đồng Muốn vẫn duy trì đầy đủ các nếp sinh hoạt, phong tục truyền thống của người Dao, từ trang phục, đám hiếu, đám hỷ, tết nhảy, lễ Cấp sắc… Những giá trị văn hóa này không chỉ giúp người dân gắn kết với quá khứ mà còn góp phần tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Hà Đức Phương khẳng định việc gìn giữ nét văn hóa của đồng bào dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Chính quyền địa phương đã triển khai các cơ chế chính sách, văn bản hướng dẫn để giữ gìn và phát huy nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn. Sự phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng đang thay đổi diện mạo Đồng Muốn, nhưng người dân vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống bền bỉ qua từng thế hệ.

Sự phát triển của Đồng Muốn không chỉ đến từ sự đổi thay của hiện tại mà còn từ những giá trị văn hóa truyền thống đang được bảo tồn bền bỉ qua từng thế hệ. Những con đường bê tông phẳng phiu thay cho đường đất ngày xưa, nhà cửa khang trang hơn, đời sống vật chất đủ đầy hơn. Tuy nhiên, trong từng mái nhà, tiếng Dao vẫn vang lên thân thuộc; những bộ trang phục truyền thống vẫn được phụ nữ gìn giữ và được các chàng trai, cô gái diện vào mỗi dịp lễ, hội; những lễ nghi truyền thống vẫn được tổ chức trang trọng. Tất cả những điều này đã tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất Đồng Muốn, một nơi mà hiện đại và truyền thống hòa quyện vào nhau.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã phối hợp cùng nhóm nghệ sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức khai mạc triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Sự kiện này giới thiệu 25 tác phẩm của các họa sĩ, kiến trúc sư nổi tiếng, bao gồm Bùi Hải Nam, Trường Thịnh, Nguyễn Đức Phương, Phạm Duy Quỳnh và Trần Minh Tuấn. Họ là những người yêu mến văn hóa truyền thống và muốn thể hiện tình cảm đó qua các tác phẩm của mình.

Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, khái niệm ‘Ngũ Hình’ đề cập đến năm dạng hình khối đặc trưng tương ứng với mỗi hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mỗi hình dạng này có những đặc điểm và ý nghĩa riêng. Họa sĩ Trường Thịnh chia sẻ rằng trong bối cảnh biến động của đời sống hiện đại, nghệ thuật tạo hình cũng phản ánh nhiều mối quan tâm phong phú và đa dạng hơn. Tên của nhóm ‘Ngũ Hình’ xác định hướng đi của nhóm, lấy nền tảng cơ bản tạo hình và văn hóa truyền thống làm cảm hứng để phát huy và tiếp biến.

5 họa sĩ là 5 cá tính, phong cách riêng biệt nhưng khi kết hợp lại với nhau sẽ tạo nên sự đa dạng và phong phú cho triển lãm. Các tác phẩm trưng bày tại triển lãm đều lấy cảm hứng từ hiện thực cuộc sống, từ thiên nhiên, thể hiện qua nhiều chất liệu, kỹ thuật vẽ, màu sắc, khiến ‘Ngũ Hình 2’ là một ‘điểm chạm’ cảm xúc với công chúng.

Là kiến trúc sư và rất yêu thiên nhiên, yêu Hà Nội, Trần Minh Tuấn đã lấy hai nguồn cảm hứng lớn này để tạo ra các tác phẩm của mình. Các tác phẩm của anh thể hiện góc nhìn riêng biệt cùng tình cảm chân thành dành cho mảnh đất này. ‘Tôi thể hiện những khoảnh khắc vô cùng đáng yêu của Hà Nội mà tôi bắt gặp mỗi ngày. Hà Nội là một thành phố gắn với sự chuyển động, tôi cảm thấy nhịp sống ấy gần gũi với mình.’

Với tác phẩm dài 7,5m, được sáng tác liên tục trong gần một năm, họa sĩ Bùi Hải Nam muốn chia sẻ với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ những ký ức về các làng nghề truyền thống của Thăng Long – Hà Nội.

Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Nguyễn Liên Hương – Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám cho biết: ‘Ẩn sau những khung tranh là dòng chảy lặng lẽ mà bền bỉ của văn hóa truyền thống. Mỗi họa sĩ mang một phong cách sáng tạo riêng nhưng điểm chung của họ đều rất yêu di sản, yêu văn hóa truyền thống.’

Triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ diễn ra đến hết ngày 13/8/2025 tại Nhà Tiền đường, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám, mang đến cho công chúng một cơ hội để thưởng thức và trải nghiệm nghệ thuật.

Ngành Thiết kế thời trang vừa chứng kiến một sự kiện nổi bật khi các sinh viên trình diễn và bảo vệ đồ án tốt nghiệp của mình. Đây là dịp để các bạn trẻ thể hiện tư duy sáng tạo, kỹ năng thiết kế thời trang và đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trên con đường phát triển sự nghiệp.

Sự kiện năm nay thu hút sự chú ý với 16 bộ sưu tập (BST) thời trang đa dạng và phong phú, thể hiện sự sáng tạo và tinh tế của các nhà thiết kế trẻ. Các BST không chỉ thể hiện phong cách thời trang độc đáo mà còn thể hiện sự chỉn chu trong từng đường cắt may. Nhiều bộ sưu tập trong số này mang đậm tinh thần tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc, thể hiện qua việc lồng ghép các yếu tố bản sắc vào từng đường nét trang phục.

Một trong những BST nổi bật là ‘Ngói Cháy’ của Phạm Kim Ngân, lấy cảm hứng từ nghề làm gạch truyền thống ở Vĩnh Long. Bộ sưu tập này thể hiện hiệu ứng thị giác mạnh mẽ với các gam màu chủ đạo như đỏ gạch, cam đất, xanh rêu. Ngân đã khéo léo kết hợp các kỹ thuật như đắp vải, chần len, đột chỉ, se chỉ để tạo nên những thiết kế độc đáo. Thông tin về sự kiện và các BST đã được chia sẻ rộng rãi trên các phương tiện truyền thông.

Một BST khác là ‘Tứ Vân’ của Nguyễn Huỳnh Ngọc Kiều, lấy cảm hứng từ nghệ thuật khảm xà cừ. Kiều đã thể hiện các công đoạn chính của nghề khảm xà cừ qua từng đường nét trang phục, kết hợp tinh tế với các phom dáng hiện đại và kỹ thuật khắc lên da, cắt lazer, im kim loại, in 3D, in vải. Sự kiện này không chỉ là nơi để các sinh viên thể hiện tài năng mà còn là dịp để họ học hỏi và giao lưu với các chuyên gia trong ngành. Xem thêm thông tin về sự kiện.

Bên cạnh đó, nhiều sinh viên khác cũng cho thấy sự tinh tế trong việc khai thác chất liệu truyền thống và tái hiện lại qua lăng kính thời trang. Các BST như ‘Bóng Nước’, ‘Tứ bình’, lấy cảm hứng từ tranh sơn mài và rồng trong pháp lam thời Nguyễn, thể hiện sự đa dạng và phong phú trong cách tiếp cận chủ đề.

Hội đồng chấm đồ án tốt nghiệp gồm các giảng viên và nhà thiết kế dày dạn kinh nghiệm đã dành nhiều lời khen cho cá tính thẩm mỹ trong từng bộ sưu tập, tính ứng dụng thực tế cao và tinh thần làm việc nghiêm túc của sinh viên. Tuy nhiên, họ cũng góp ý về sự phù hợp giữa ý tưởng và phong cách thiết kế, đa dạng hóa phong cách poster và lựa chọn mẫu chụp ảnh.

Tối cùng ngày, sự kiện ‘Graduate Fashion Show’ đã diễn ra, trở thành điểm nhấn trong hành trình tốt nghiệp của sinh viên ngành Thiết kế thời trang. Sự đa dạng về ý tưởng, chất liệu và kỹ thuật thực hiện của 16 bộ sưu tập đã tạo nên một không gian thời trang đa sắc, thể hiện tư duy sáng tạo và khả năng tiếp cận xu hướng toàn cầu của các nhà thiết kế trẻ.

Từ ngày 1 đến 29 tháng 8, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, bổ ích và ý nghĩa để du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc đang hoạt động hằng ngày, đến từ 11 địa phương khác nhau.

Với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”, chương trình sẽ giới thiệu nhiều hoạt động hấp dẫn, nhằm tái hiện và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam. Du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu và trải nghiệm các hoạt động văn hóa đặc sắc, giúp tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các cộng đồng dân tộc.

Trong khuôn khổ chương trình, sẽ tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, và tình cảm đoàn kết, chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng. Lễ cúng máng nước là một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người Xơ Đăng, thể hiện mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu “Tiếng vọng buôn làng” của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Du khách sẽ có cơ hội lắng nghe những câu hát dân ca giàu cảm xúc, và thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc, thể hiện tài năng và sự sáng tạo của người Xơ Đăng.

Ngoài ra, còn có chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, nhằm tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên. Qua chương trình này, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về sự đa dạng văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên, và cách họ bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của mình.

Cũng trong chương trình, du khách có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như “Giấc mơ cao nguyên”, “Bản làng vui trong tiếng khèn”, “Việt Nam trong tôi”, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc. Những tiết mục văn nghệ này không chỉ thể hiện tài năng của các nghệ nhân, mà còn thể hiện tình yêu và niềm tự hào của họ đối với văn hóa dân tộc.

Du khách cũng có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc. Ẩm thực dân tộc là một phần quan trọng trong văn hóa của mỗi dân tộc, và du khách sẽ có cơ hội khám phá các món ăn truyền thống, được chế biến theo cách riêng của từng dân tộc.

Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống sẽ được tổ chức sôi nổi với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng, tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam. Qua các hoạt động này, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về đời sống tinh thần của các dân tộc, và cách họ bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của mình.

Nhật Bản, một quốc gia với nền văn hóa phong phú và đa dạng, đã được nhìn nhận và diễn giải theo nhiều cách khác nhau bởi những người phương Tây. Sự đa dạng trong cách tiếp cận và hiểu biết về Nhật Bản được thể hiện qua hai tác phẩm nổi tiếng: ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden. Trong khi Roland Barthes mang đến một Nhật Bản vừa xa lạ vừa độc đáo qua con mắt của một nhà ký hiệu học, thì Arthur Golden lại bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha.

Roland Barthes, một tên tuổi lớn trong lịch sử văn học và triết học của thế kỷ 20, đã đến Nhật Bản với tư cách là một nhà ký hiệu học. Ông đã nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa của Nhật Bản theo cách riêng của mình, tạo nên một bức tranh vừa đẹp đẽ vừa độc đáo về đất nước này. Tác phẩm ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của ông là một tập hợp 26 bài viết, mỗi bài viết là một sự mô tả và diễn giải về một khía cạnh khác nhau của văn hóa Nhật Bản. Ông đã xác định rằng ông không cố gắng mô tả lại hay phân tích bất cứ điều gì về Nhật Bản, mà chỉ đơn thuần dịch lại những gì ông cảm thấy, một cách vô cùng cá nhân, vô cùng tự sự của chính ông. Điều này đã giúp ông tránh được những cáo buộc về chiếm dụng văn hóa hay làm lệch lạc về văn hóa.

Ngược lại, Arthur Golden đã viết ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ dựa trên hồi ức của Mineko Iwasaki, một Geisha thực sự. Tuy nhiên, cuốn sách đã bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha, với nhiều người cho rằng ông đã lãng mạn hóa và xuyên tạc về nghề nghiệp này. Ông đã bị buộc tội xuyên tạc và phỉ báng, và đã phải trả một khoản tiền không tiết lộ để giải quyết vụ việc.

Sự khác biệt giữa hai cách tiếp cận này cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt có thể là một thách thức. Tuy nhiên, cũng chính sự khác biệt này đã tạo ra một cơ hội để chúng ta nhìn nhận và hiểu biết về thế giới theo nhiều cách khác nhau. Đi du lịch và khám phá các nền văn hóa khác biệt là một cách để chúng ta kích hoạt khả năng dùng đôi mắt của mình để đọc thế giới bằng thị giác. Khi ta không chỉ ngắm nhìn thế giới mà ta đang đọc nó, ta sẽ dễ dàng chèn vào đó những cảm quan rất riêng mà chỉ một mình ta có.

Nhìn chung, hai tác phẩm này đã cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh. Chúng ta cần phải có khả năng nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa theo cách riêng của mình, mà không làm mất đi bản chất của văn hóa đó. Tóm lại, ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden là hai ví dụ khác nhau về cách tiếp cận và hiểu biết về Nhật Bản. Trong khi Roland Barthes mang đến một Nhật Bản vừa xa lạ vừa độc đáo, thì Arthur Golden lại bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha. Sự khác biệt này cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh.

Đế Chế Ký Hiệu và Hồi Ức Của Một Geisha là hai tác phẩm nổi tiếng đã giúp chúng ta hiểu hơn về văn hóa Nhật Bản và cách tiếp cận của những người phương Tây đối với nền văn hóa này.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Việc này được thực hiện dựa trên Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa. Những trò chơi và hoạt động văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… vẫn được người dân yêu thích và tổ chức trong các dịp lễ, tết. Đặc biệt, các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo.

Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh. Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa.

Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương.

Thầy giáo Nguyễn Quang Thuận ở xã Lộc Hà, Hà Tĩnh, đã chọn cho mình một hướng đi riêng khi gắn bó với nghề khảm sành, khảm sứ – một nghề thủ công truyền thống đang dần mai một. Với hơn 10 năm kinh nghiệm, thầy Thuận đã tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật độc đáo từ mảnh sành, sứ vỡ, góp phần hồi sinh những nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian.

Nghề khảm sành, khảm sứ từng một thời thịnh vượng ở vùng đất Bình An, huyện Lộc Hà cũ, nay là xã Lộc Hà. Tuy nhiên, giờ đây, nó chỉ còn là hoài niệm của những người cao tuổi. Trong khi nhiều người lãng quên những giá trị thủ công truyền thống, thầy Nguyễn Quang Thuận đã bền bỉ gắn bó với nghề khảm sành, sứ. Thầy Thuận đã tự học, tự mày mò từ những cuốn sách cũ, video trên mạng, từ lời kể của các cụ cao niên trong làng để có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Quá trình tạo ra một bức tranh khảm không hề đơn giản. Từ khâu rửa sạch, phân loại, đến việc lên bố cục, lựa chọn màu, phối hình… đều đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và cả linh cảm nghệ thuật. Thời gian hoàn thành mỗi sản phẩm tùy thuộc vào kích thước và các họa tiết của khách hàng yêu cầu. Về kinh phí cũng phụ thuộc vào kích thước các linh vật, dao động từ 5 đến 10 triệu đồng. Các sản phẩm khảm sành, khảm sứ chủ yếu được dùng các nhà thờ, các ngôi đền, mang kiến trúc cổ xưa.

Mỗi mảnh sành, sứ không đơn thuần là vật liệu. Khi ghép chúng thành hình ảnh như rồng, phượng hay các linh vật, thầy Thuận luôn cố gắng để chúng không chỉ hài hòa về màu sắc, hình khối mà còn gợi được cảm xúc, chiều sâu trong tâm thức người xem. Chủ đề mà thầy Thuận theo đuổi chủ yếu xoay quanh văn hóa truyền thống như linh vật, tranh phong cảnh… Đặc biệt, tạo hình rồng – biểu tượng quyền uy luôn là lựa chọn hàng đầu.

Việc lựa chọn những hình ảnh gắn với văn hóa truyền thống không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ riêng mà còn gợi lại ký ức một thời nghề khảm từng hiện diện trong đời sống người dân địa phương. Thầy Thuận hy vọng rằng, thông qua những tác phẩm của mình, có thể giúp mọi người nhớ lại và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống.

Với nỗ lực hồi sinh những nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian của thế hệ hôm nay, thầy Nguyễn Quang Thuận đã góp phần truyền cảm hứng về sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc. Những tác phẩm của thầy không chỉ là những món đồ trang trí mà còn là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của người nghệ nhân.

Thông qua những nỗ lực của mình, thầy Nguyễn Quang Thuận hy vọng rằng, nghề khảm sành, khảm sứ sẽ được mọi người biết đến và trân trọng hơn. Đồng thời, thầy cũng hy vọng rằng, những tác phẩm của mình sẽ góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian của Việt Nam.

Lào Cai vừa có thêm hai di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có “Tri thức dân gian chế biến cá nướng, vịt bầu lam và rượu men lá của người Tày xã Nghĩa Đô”. Đây là loại hình thuộc nhóm ẩm thực đầu tiên của tỉnh được ghi danh.

Xã Nghĩa Đô là nơi cư trú của cộng đồng người Tày tại Lào Cai, với nền văn hóa truyền thống đậm nét từ ẩm thực đến các nghề thủ công. Trước đó, vào tháng 4/2025, nghề đan lát truyền thống của người Tày Nghĩa Đô cũng đã được ghi danh trong danh mục quốc gia, khẳng định thêm giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết ẩm thực ở Nghĩa Đô được đánh giá cao bởi sự độc đáo đến từ nguyên liệu, quy trình, cách thức làm ra món ăn, nguyên tắc khi thưởng thức trên mâm. “Ẩm thực nơi đây là tập hợp của nhiều yếu tố từ thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu để tạo nên hương vị riêng của địa phương”, ông Nghĩa cho biết.

Từ tập quán canh tác nương rẫy và cuộc sống gắn liền với rừng núi cao, đồng bào Tày đã sáng tạo nên một cách nấu ăn rất riêng: sử dụng ống tre, ống nứa thay cho nồi, xoong. Những món ăn đặc trưng như cơm lam, cá suối lam, rau rừng lam… Điểm chung của các món lam là hương vị đậm đà, giữ được độ ẩm và thơm nức mùi tre nứa.

Tại Nghĩa Đô, nhiều món ăn được chế biến từ nguyên liệu sẵn có tại địa phương, trong đó nổi bật là món “vịt bầu lam”. Món ăn này vẫn tuân thủ triết lý âm dương – ngũ hành trong ẩm thực truyền thống: thịt vịt được lọc và chặt (Kim), nấu trong ống tre (Mộc), dùng nước suối hoặc nước có sẵn trong ống tre (Thủy), nấu bằng lửa nhỏ (Hỏa), trên nền đất giữa núi rừng (Thổ).

Không chỉ hấp dẫn bởi nét ẩm thực truyền thống, các nghề thủ công của người Tày ở Nghĩa Đô cũng phản ánh sự tỉ mỉ, khéo léo và óc thẩm mỹ tinh tế. Từ khâu lựa chọn nguyên liệu, vót nan, định hình khung cho đến kỹ thuật nhuộm màu, hong dẻo – tất cả đều đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng cao.

Những di sản văn hóa phi vật thể của Lào Cai đang được chính người dân địa phương gìn giữ, trao truyền qua nhiều thế hệ. Đây cũng chính là nguồn tài nguyên du lịch độc đáo, góp phần tạo nên sức hấp dẫn riêng cho vùng đất này.

Xã Nghĩa Đô đang được biết đến như một điểm sáng trên bản đồ du lịch Lào Cai, là hình mẫu tiêu biểu cho phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống. Năm 2023, Nghĩa Đô đón khoảng 21.000 lượt khách, thu về 12,6 tỷ đồng từ hoạt động du lịch; sang năm 2024, lượng khách tăng lên 25.000 lượt, doanh thu từ du lịch cộng đồng ước đạt 15 tỷ đồng.

Ông Đỗ Văn Lưu, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô cho biết địa phương lấy văn hóa dân tộc Tày là cốt lõi để phát triển dịch vụ du lịch. Thời gian tới, xã tiếp tục vừa bảo tồn vừa phát triển văn hóa và các dịch vụ du lịch bền vững để củng cố thương hiệu của du lịch cộng đồng Nghĩa Đô; đồng thời tạo sinh kế, tăng thu nhập cho người dân.

Với đà tăng trưởng này, Lào Cai đặt mục tiêu trong năm 2025 sẽ đón khoảng 12,3 triệu lượt khách, mang lại doanh thu ước đạt 46.705 tỷ đồng. Tầm nhìn đến năm 2030, địa phương kỳ vọng sẽ thu hút khoảng 16,5 triệu lượt khách, doanh thu đạt gần 74.800 tỷ đồng – từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GRDP của tỉnh.

Để khai thác hiệu quả sức mạnh văn hóa trong phát triển du lịch, biến di sản thành tài sản, cần sự vào cuộc bền bỉ, sáng tạo và chung tay đồng thuận của chính quyền và người dân. Mỗi di sản đều mang trong mình những câu chuyện hấp dẫn thể hiện nét đẹp văn hóa các tộc người. Do đó, bên cạnh việc gìn giữ di sản cần tăng cường công tác quảng bá, để mỗi người cùng hiểu – cùng yêu – cùng bảo tồn những di sản đa dạng trong đời sống hiện nay.