Hiện tượng AI ‘ngầm’ hay còn gọi là shadow AI đang ngày càng lan rộng trong các doanh nghiệp toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG, thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, hơn một nửa (54%) trong số họ cho biết sẽ sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có hỗ trợ chính thức từ công ty.

Nhóm tuổi Gen Z và Millennials đang dẫn đầu xu hướng ‘vượt rào’ này, với 62% chấp nhận tự dùng AI bên ngoài hệ sinh Thái doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác. Điều này đặt ra những thách thức lớn cho các tổ chức, đặc biệt là về quản lý rủi ro và tuân thủ quy định.

Các ngành như ngân hàng và viễn thông đặc biệt dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức. Theo thống kê, việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này.

Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đã tạo ra khung pháp lý chặt chẽ. Đặc biệt, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này.

Để giải quyết thách thức này, các tổ chức cần chuyển từ tư duy ‘cấm đoán’ sang ‘quản lý thông minh’ để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng bao gồm xây dựng khung chính sách ‘mở nhưng có lan can’, triển khai hạ tầng AI nội bộ tiện lợi và xây dựng văn hóa minh bạch và đào tạo liên tục. Bên cạnh đó, công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI cũng cần được nâng cấp để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt.

Một chiến lược triển khai hiệu quả cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai. Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở.

Doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm. Bằng cách áp dụng các giải pháp toàn diện và chiến lược triển khai hiệu quả, các doanh nghiệp có thể kiểm soát rủi ro và tận dụng được tiềm năng của công nghệ AI.

Công ty Cổ phần FPT (HoSE: FPT) vừa công bố báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm, ghi nhận doanh thu đạt 32.683 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận trước thuế của công ty đạt 6.166 tỷ đồng, tăng 19%, trong khi lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ đạt 4.432 tỷ đồng, tăng 21%. Chỉ số lãi cơ bản trên mỗi cổ phiếu (EPS) đạt 3.007 đồng, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

So với kế hoạch kinh doanh cả năm 2025, FPT đã hoàn thành 43% mục tiêu doanh thu và 46% mục tiêu lợi nhuận trước thuế. Điều này cho thấy công ty đang trên đà đạt được các mục tiêu đề ra. Mảng công nghệ tiếp tục là lĩnh vực dẫn đầu với 61% doanh thu và 46% lợi nhuận trước thuế toàn tập đoàn, đạt doanh thu 20.128 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ.

Đáng chú ý, mảng dịch vụ công nghệ thông tin tại thị trường nước ngoài tăng trưởng 14%, trong đó thị trường Nhật Bản tăng tới 28%. Sự tăng trưởng này được xem là động lực chính nhờ nhu cầu chuyển đổi số mạnh mẽ của các doanh nghiệp. Ngoài ra, FPT cũng giành được 12 hợp đồng lớn với quy mô từ 10 triệu USD trở lên, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước.

Mảng dịch vụ viễn thông của FPT đạt doanh thu 9.030 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Đóng góp vào lợi nhuận trước thuế của công ty, mảng dịch vụ viễn thông đạt 2.017 tỷ đồng, tăng gần 19%. Với những kết quả tích cực này, FPT đang duy trì vị trí vững chắc trong lĩnh vực công nghệ và viễn thông tại Việt Nam và trên thế giới.

Triển vọng trong thời gian tới, FPT dự kiến sẽ tiếp tục tận dụng cơ hội từ nhu cầu chuyển đổi số của các doanh nghiệp, cũng như tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ mới. Với năng lực và kinh nghiệm hiện có, FPT tự tin sẽ hoàn thành kế hoạch kinh doanh đề ra cho năm 2025 và duy trì tăng trưởng bền vững trong tương lai.