[Caption align=”aligncenter” width=”650″]
[/caption]
Sự thành công của công nghệ đường sắt cao tốc Trung Quốc bắt nguồn từ chiến lược tiếp thu và đổi mới công nghệ. Trung Quốc đã học hỏi công nghệ đường sắt cao tốc từ các quốc gia khác như Nhật Bản, Đức, Pháp, và Canada như thế nào? Quá trình này đã giúp Trung Quốc trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực đường sắt cao tốc.
Hơn 20 năm trước, Trung Quốc bắt đầu lên kế hoạch xây dựng một hệ thống đường sắt cao tốc quy mô lớn. Vào năm 2003, lãnh đạo Bộ Đường sắt Trung Quốc thể hiện quyết tâm thúc đẩy các dự án đường sắt cao tốc và nhận được sự hậu thuẫn từ trung ương. Sau đó, Trung Quốc ban hành chính sách rõ ràng về phát triển đường sắt cao tốc, với định hướng “Áp dụng công nghệ tiên tiến, cùng thiết kế và sản xuất với doanh nghiệp trong nước, đồng thời xây dựng thương hiệu độc lập”.
Trung Quốc cũng đặt ra yêu cầu bắt buộc trong các hợp đồng ký với đối tác nước ngoài, đó là phải cam kết chuyển giao công nghệ. Các bộ phận như toa tàu, đường ray, hệ thống phanh và mạng điều khiển phải được điều chỉnh phù hợp với tiêu chuẩn Trung Quốc. Quá trình sản xuất và lắp ráp phải thực hiện thông qua các liên doanh trong nước.
Vào tháng 6/2004, Bộ Đường sắt Trung Quốc tổ chức đấu thầu công khai cho tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên, với tốc độ thiết kế trên 200 km/h. Chỉ có bốn công ty trên thế giới đủ năng lực đáp ứng yêu cầu: Siemens (Đức), Kawasaki Heavy Industries (Nhật Bản), Bombardier (Canada) và Alstom (PháP). Trung Quốc quyết định tích hợp công nghệ từ cả bốn quốc gia, thay vì chọn một đối tác duy nhất.
Sau đó, Bộ Đường sắt Trung Quốc mua lại công nghệ đường sắt cao tốc từ bốn quốc gia trên, với mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hóa lên đến 75%. Đồng thời, Trung Quốc cũng tiến hành đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trong nước để tiếp nhận và nắm vững công nghệ sau khi quá trình chuyển giao hoàn tất.
Đến năm 2011, Trung Quốc đã bước đầu thành công trong việc tự nghiên cứu và phát triển công nghệ đường sắt cao tốc của riêng mình. Kể từ đó đến nay, Trung Quốc không chỉ làm chủ hoàn toàn công nghệ mà còn vươn lên trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực đường sắt cao tốc.
Vậy điều gì khiến công nghệ đường sắt cao tốc Trung Quốc khó học lại? Một chuyên gia đường sắt Mỹ nhận định rằng công nghệ này liên quan đến hàng loạt lĩnh vực như kỹ thuật xây dựng, chế tạo thiết bị và quản lý vận hành. Hệ thống còn phải thích nghi với điều kiện địa lý và khí hậu đa dạng.
Tương tự, một chuyên gia đường sắt Ấn Độ cũng cho rằng công nghệ đường sắt cao tốc của Trung Quốc không chỉ gói gọn trong đoàn tàu, mà còn bao gồm toàn bộ hệ thống hạ tầng hỗ trợ như đường ray, tín hiệu, hệ thống điện và thông tin liên lạc.
Công nghệ xây dựng đường sắt cao tốc của Trung Quốc đã đạt đến mức độ tinh vi, với việc sử dụng robot và hệ thống thông minh để xây dựng và quản lý các công trình đường sắt cao tốc. Việc triển khai robot xây dựng đường sắt điện khí hóa trên cao ở quy mô lớn là một cột mốc quan trọng trong ngành công nghiệp.
Các tuyến đường sắt cao tốc của Trung Quốc được tích hợp nhiều công nghệ thông minh khác nhau, bao gồm điện toán đám mây, Internet vạn vật, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, hệ thống thông tin địa lý GIS, mô hình thông tin số, hệ thống vệ tinh dẫn đường Bắc Đẩu.