Trong suốt 25 năm miệt mài sưu tầm, anh Nguyễn Quốc Dũng (48 tuổi, TP Đà Lạt, Lâm Đồng) đã tích lũy được một bộ sưu tập đồ sộ với hơn 30.000 hiện vật, cổ vật quý giá. Những hiện vật này không chỉ phản ánh đời sống vật chất mà còn là minh chứng sống động cho văn hóa, tín ngưỡng và truyền thống của các dân tộc bản địa Tây Nguyên.
Đam mê và tâm huyết
Anh Nguyễn Quốc Dũng luôn khiêm nhường về những đóng góp của mình, nhưng khi nhắc đến di sản văn hóa Tây Nguyên, đôi mắt anh lại sáng rực, đầy niềm tự hào và tâm huyết. Anh khẳng định, sưu tầm đồ cổ phải có đạo chơi. Rời ghế nhà trường, anh Dũng đã trải qua nhiều nghề như chạy xe ôm, làm rẫy, thiết kế,… để mưu sinh.
Đầu năm 2001, anh Dũng bắt đầu sự nghiệp sưu tầm cổ vật với những món du nhập đơn giản như đồng hồ, máy ảnh, radio,… “Hành trình sưu tập đồ cổ của tôi bắt đầu từ đó”, anh Dũng nói.
Anh Nguyễn Quốc Dũng trao tặng cổ vật cho Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ
Kho tàng hiện vật quý giá
Trong căn nhà nhỏ của anh Dũng tại phường 3 (TP Đà Lạt), cồng chiêng, trống da trâu cùng nhiều dụng cụ lao động, săn bắn, hái lượm của đồng bào các dân tộc như K’Ho, Churu, Chăm, Ê Đê, Bana, Gia Rai,… qua các thời kỳ đều góp mặt. “Các hiện vật, cổ vật mà tôi sưu tầm không chỉ phản ánh đời sống vật chất mà còn là minh chứng sống động cho văn hóa tín ngưỡng và truyền thống của từng dân tộc bản địa”, anh Dũng chia sẻ.
Anh Dũng bộc bạch, nhìn các món cổ vật sưu tầm, trong anh thức dậy hình ảnh của những thế hệ tiền nhân. “Những vết trầy xước, vết đen dường như kể lại một câu chuyện dài về cuộc sống của người xưa”, anh Dũng nhấn mạnh.
Ché “mẹ bồng con” và chuỗi đeo cổ văn hóa Sa Huỳnh
Một chiếc ché có nhiều tầng hoa văn được anh cẩn thận xếp gọn vào góc tường, thu hút ánh nhìn. Ché này có tên “mẹ bồng con”, người Êđê gọi là “yăng mă con”. Cổ vật này được anh sưu tầm vào năm 2010 của một gia đình người Êđê ở huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk.
Ché “mẹ bồng con”
Chuỗi đeo cổ chất liệu thuỷ tinh văn hoá Sa Huỳnh
Hiến tặng để lưu giữ
Không chỉ đam mê sưu tầm di sản văn hóa, những năm gần đây, anh Dũng còn hiến tặng hơn 500 hiện vật quý cho bảo tàng, nhà trưng bày trên cả nước. Anh tặng hiện vật người Chăm cho Trung tâm Văn hóa Chăm tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận; cổ vật đồng bào K’Ho, Churu cho Bảo tàng Lâm Đồng.
“Nếu chỉ giữ cho riêng mình, cổ vật không có cơ hội được nhiều người chiêm ngưỡng. Tôi hiến tặng những hiện vật này không chỉ để chúng được bảo tồn mà còn để chúng ngày càng phát huy giá trị”, anh Dũng tâm sự.
Bên cạnh sưu tầm, anh Dũng còn mang các hiện vật đến nhiều sự kiện lớn như lễ hội Kate của người Chăm ở Ninh Thuận; lễ hội Cồng chiêng của Tây Nguyên. Với anh, đó là cách để thế hệ sau hiểu rõ hơn về giá trị của di sản văn hóa.