Thách thức trong hỗ trợ học nghề cho lao động thất nghiệp
Chính sách hỗ trợ học nghề cho lao động thất nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức và chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Bên cạnh tiền trợ cấp được cho là thấp, chính sách đào tạo nghề miễn phí cho lao động thất nghiệp hầu như không đem lại hiệu quả.
Anh Nguyễn Minh Thông, 42 tuổi, là một ví dụ. Anh là tài xế cho một doanh nghiệp FDI nhưng vừa mất việc do công ty chuyển sang thuê đơn vị ngoài. Trong thời gian chờ việc mới, anh đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp. Với mức lương đóng bảo hiểm 11 triệu đồng, tương ứng thu nhập thực tế, mỗi tháng anh nhận được 6,6 triệu đồng.
Anh Nguyễn Minh Thông chờ làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp
Theo quy định của Luật Việc làm 2013, người lao động mất việc sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức lương bình quân của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ và được hỗ trợ học nghề. Thời gian học tối đa 6 tháng, với mức hỗ trợ không quá 1,5 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên, sau khi xem kỹ danh mục đào tạo, anh Thông nói chỉ có khóa học lái xe bằng B2 là phù hợp, trong khi bản thân đã có bằng. Các nghề còn lại như cắt tóc, làm móng, may mặc, trang điểm, nấu ăn… theo anh “chỉ hợp với nữ”.
Trường hợp như anh Thông không phải cá biệt. Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trong 3 tháng đầu năm nay, cả nước có hơn 118.000 người nhận trợ cấp thất nghiệp nhưng chỉ 3.081 người đăng ký học nghề, chiếm 2,6%.
Ông Trần Dũng Hà, Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội TP HCM, cho rằng chính sách hỗ trợ học nghề hiện nay còn nhiều bất cập, khiến người lao động không mặn mà. Một trong những nguyên nhân là hầu hết khóa đào tạo đều ở trình độ sơ cấp, tức chỉ dạy kiến thức cơ bản.
Người lao động nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp
Ông Hà đề xuất mức hỗ trợ nên căn cứ theo học phí, điều kiện địa phương và có thể ràng buộc bằng cam kết. Nếu học viên không hoàn thành khóa học, có thể phải hoàn trả chi phí.
Để tăng hiệu quả, ông Hà cho rằng cần sửa đổi quy định theo hướng linh hoạt, đơn giản thủ tục để khuyến khích doanh nghiệp giữ chân và nâng cao năng lực cho lao động từ sớm.
Chuyên gia Clemente Pignatti khuyến nghị Luật Việc làm cần sửa đổi theo hướng tăng phạm vi bao phủ và đa dạng các chương trình đào tạo nghề, phù hợp xu hướng chuyển dịch của thị trường lao động.