Thị trường lao động Việt Nam đang trải qua giai đoạn đầy thách thức khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã và đang tác động mạnh mẽ đến tâm lý và tinh thần làm việc của người lao động. Báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h chỉ ra rằng việc cắt giảm nhân sự đã ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề đa dạng, bao gồm sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ. Kết quả là nỗi lo bị sa thải đã gia tăng đáng kể, gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp cũng như hành vi tìm việc của người lao động.
Đáng chú ý, nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cắt giảm nhân sự. Các lĩnh vực bị ảnh hưởng tập trung ở lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính. Mặt khác, một số vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin có xu hướng được duy trì ổn định. Điều này phản ánh sự chuyển dịch trong nhu cầu tuyển dụng và các ưu tiên của doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay.
Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm của những người lao động bị cắt giảm đang gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê, 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Ngoài ra, những người lao động ở lại sau đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, nhưng bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại. Gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực trong công việc, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể.
Trước những thách thức này, doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã thực hiện việc tinh gọn bộ máy, trong khi 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng phổ biến gắn với tăng trưởng và vận hành, bao gồm kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề…
Lao động Việt Nam thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trong bối cảnh khó khăn. Nếu 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế, cho thấy sự kiên cường và khả năng thích nghi của người lao động Việt Nam.
Vieclam24h khuyến nghị rằng doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi cắt giảm nhân sự. Điều quan trọng là phải minh bạch và thẳng thắn với người lao động, lắng nghe ý kiến của họ và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng để phù hợp với kỳ vọng của người lao động. Về phía người lao động, họ cần duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thay đổi, đồng thời đầu tư phát triển kỹ năng liên tục để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Một thách thức khác mà doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt là khó khăn khi tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo khảo sát của Anphabe, 46% doanh nghiệp thừa nhận họ gặp khó khăn trong việc tuyển được người lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Điều này cho thấy khoảng cách ngày càng gia tăng giữa nhu cầu thị trường và kỹ năng của người lao động, một vấn đề cần được giải quyết để đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường lao động.