Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin vừa đưa ra chỉ thị cho Bộ Ngoại giao thông báo với chính phủ Đức rằng Hiệp ước quốc phòng giữa Nga và Đức năm 1996 đã không còn hiệu lực. Hiệp ước này đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng hợp tác quốc phòng giữa hai quốc gia trong gần ba thập kỷ qua. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Nga và Đức đang ngày càng trở nên căng thẳng.
Trước đó, vào tháng 7, Bộ Ngoại giao Nga đã nhận định rằng thỏa thuận này đã mất đi tính phù hợp do chính sách “thù địch công khai” mà Đức đang thực hiện. Điện Kremlin cũng bày tỏ sự bất an ngày càng tăng trước những tuyên bố gần đây của phía Đức. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, đã tuyên bố rằng quân đội nước này sẽ sẵn sàng mạnh tay nếu các biện pháp răn đe không hiệu quả và Nga tiến hành tấn công. Tuy nhiên, Mátxcơva đã nhiều lần bác bỏ những suy đoán rằng Nga có kế hoạch tấn công NATO.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng các quốc gia phương Tây đang lừa dối người dân để làm phình ngân sách quân sự và che đậy những yếu kém về kinh tế. Trong bối cảnh này, chính phủ Đức đã công bố kế hoạch tăng tổng ngân sách quân sự lên 153 tỷ euro vào năm 2029, cao hơn nhiều so với con số 86 tỷ euro trong năm nay. Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier đã kêu gọi thảo luận về việc khôi phục chế độ nghĩa vụ quân sự phổ thông. Thủ tướng Friedrich Merz phát biểu trước quốc hội Đức rằng “các biện pháp ngoại giao đã cạn kiệt”.
Đức là nhà cung cấp vũ khí lớn thứ hai cho Kiev kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào tháng 2/2022, chỉ sau Mỹ. Kiev đã sử dụng xe tăng Leopard do Berlin cung cấp trong cuộc tấn công năm ngoái vào tỉnh Kursk của Nga. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã tuyên bố rằng “sự tham gia trực tiếp của Berlin vào cuộc xung đột giờ đây đã rõ ràng”. Nga liên tục chỉ trích việc cung cấp vũ khí của phương Tây, cho rằng chúng không thay đổi được tiến trình chung của cuộc xung đột mà chỉ làm gia tăng nguy cơ leo thang.
Trong bối cảnh quan hệ song phương đang xuống thấp, việc Nga tuyên bố Hiệp ước quốc phòng với Đức không còn hiệu lực có thể làm trầm trọng thêm tình hình. Nhiều chuyên gia nhận định rằng, với những động thái hiện tại, mối quan hệ giữa Nga và Đức khó có thể cải thiện trong tương lai gần.
Các diễn biến gần đây cho thấy, căng thẳng giữa Nga và Đức có thể còn tiếp diễn. Việc Berlin tăng ngân sách quân sự và kêu gọi thảo luận về chế độ nghĩa vụ quân sự phổ thông cho thấy Đức đang chuẩn bị cho những tình huống xấu trong tương lai. Trong khi đó, Nga tiếp tục bác bỏ kế hoạch tấn công NATO, nhưng vẫn duy trì lập trường cứng rắn đối với các hành động của phương Tây.
Người dân và các quốc gia trên thế giới đang theo dõi chặt chẽ tình hình này, hy vọng rằng các bên sẽ tìm được giải pháp hòa bình để giảm bớt căng thẳng. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy căng thẳng giữa Nga và Đức sẽ sớm giảm bớt.