Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường, việc chuyển đổi cách tiếp cận sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Từ lâu, phương thức sản xuất nông nghiệp truyền thống ở Việt Nam chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và tập quán sẵn có, thường mang tính tự phát và thiếu sự gắn kết với nhu cầu thị trường. Điều này đã dẫn đến tình trạng sản xuất dư thừa, giảm giá trị sản phẩm và khiến nông dân thường xuyên phải đối mặt với những rủi ro về thu nhập.
Trước những thách thức này, việc thay đổi tư duy sản xuất từ “có gì bán nấy” sang “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” đã trở thành một hướng đi thiết yếu. Điều này không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn góp phần tạo ra giá trị bền vững và khẳng định vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế. Để thực hiện được điều này, cần có sự thay đổi căn bản trong nhận thức và hành động của các bên liên quan, bao gồm cả việc nghiên cứu thị trường, xác định sản phẩm chủ lực và xây dựng quy trình sản xuất chuẩn hóa.
Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ của nhiều yếu tố và các bên liên quan. Điều quan trọng là nâng cao năng lực nghiên cứu và dự báo thị trường, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ cao trong nông nghiệp, cũng như xây dựng chuỗi giá trị liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Qua đó, nông dân có thể sản xuất theo nhu cầu thị trường, giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả kinh tế.
Áp dụng hiệu quả tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” mang lại nhiều lợi ích to lớn. Trước hết, nó giúp tăng giá trị và hiệu quả kinh tế cho người nông dân. Bên cạnh đó, nó còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường quốc tế, phát triển nông nghiệp bền vững và cải thiện đời sống nông dân. Đồng thời, việc xây dựng và nâng cao thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm nông nghiệp cũng trở thành một kết quả quan trọng.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang tư duy mới này cũng gặp phải không ít thách thức. Thay đổi tư duy và thói quen sản xuất của người nông dân là một việc không dễ dàng. Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất đòi hỏi vốn đầu tư lớn, trong khi biến đổi khí hậu và các yếu tố bất ổn khác đang ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp.
Để vượt qua những thách thức này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của Nhà nước trong việc hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân và doanh nghiệp. Sự dẫn dắt của doanh nghiệp và sự chủ động của nông dân trong việc học hỏi, đổi mới tư duy và tham gia vào các mô hình sản xuất liên kết là chìa khóa cho sự thành công. Tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ là một khẩu hiệu mà là một chiến lược sống còn cho nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Bằng cách đặt nhu cầu thị trường làm trọng tâm, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cho người nông dân, Việt Nam có thể tạo ra một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững. Điều này không chỉ góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước mà còn đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.