Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa các ngành công nghiệp trên toàn cầu, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng với nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Theo báo cáo mới đây về nền kinh tế AI 2025 do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản công bố, quy mô thị trường AI của Việt Nam dự kiến đạt khoảng 750 triệu USD vào năm 2024. Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng hàng năm của lĩnh vực này được dự báo đạt 15-18%, cao hơn mức trung bình toàn cầu (~12%).
Lĩnh vực tài chính – ngân hàng (Fintech) đang dẫn đầu trong việc ứng dụng AI tại Việt Nam, tiếp theo là giáo dục trực tuyến, chăm sóc sức khỏe và thương mại điện tử. Sự phát triển mạnh mẽ của AI tại Việt Nam không chỉ mang lại lợi ích trong nước mà còn trên toàn cầu, nhờ vào đội ngũ nhân lực trẻ đang tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng. Tại NIC, có tới hai phần ba số doanh nghiệp khởi nghiệp đang theo đuổi các cơ hội từ AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Hiện tại, Việt Nam có 765 startup AI và ML (học máy), chiếm khoảng một phần tư tổng số startup thuộc các ngành công nghệ tại Việt Nam. Điều này đã giúp Việt Nam đứng thứ hai về số lượng startup AI ở Đông Nam Á, chỉ sau Singapore. Bảng Chỉ số AI Thế giới của WIN mới công bố cho thấy, Việt Nam đã ghi dấu ấn khi xếp hạng thứ 6 trong tổng số 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, đạt 59,2 điểm trên thang điểm 100. Đáng chú ý, Việt Nam hiện xếp thứ 3 thế giới về mức độ tin tưởng vào AI và đứng thứ 5 về mức độ chấp nhận công nghệ này.
Dự báo quy mô nền kinh tế AI của Việt Nam có thể đạt 120-130 tỷ USD vào năm 2040. Để đạt được mục tiêu này, vai trò của cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được coi là một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế này. Do đó, việc xây dựng chính sách hỗ trợ để ươm tạo kỳ lân AI cần hướng tới hỗ trợ các nguồn lực về chuyên gia, xây dựng các chương trình ươm tạo, hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu đủ mạnh, phát triển thị trường, kết nối… giữa các doanh nghiệp, tổ chức và cơ quan chính phủ.
Một số chuyên gia đánh giá rằng, tiềm năng của AI tại Việt Nam không chỉ dừng lại ở các con số ấn tượng về tăng trưởng và quy mô thị trường, mà còn ở khả năng tạo ra các giải pháp thông minh cho các vấn đề thực tiễn trong nhiều lĩnh vực, từ kinh tế đến xã hội. Từ đó, có thể mở ra nhiều cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng này, Việt Nam cũng cần phải đối mặt với những thách thức, bao gồm việc đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Bên cạnh đó, việc xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ cho sự phát triển của AI, bao gồm cả việc thúc đẩy đầu tư và đổi mới sáng tạo, cũng là điều cần thiết.
Với những lợi thế và tiềm năng sẵn có, Việt Nam đang có cơ hội để trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực AI trên thế giới. Việc không ngừng phát triển và hoàn thiện các chính sách hỗ trợ sẽ giúp thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa sự phát triển của AI tại Việt Nam.