Thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam đang đối mặt với tình trạng tắc nghẽn
Thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam đang gặp phải tình trạng tắc nghẽn do không được phép bán tín chỉ carbon ra nước ngoài dù đã hoàn thành đo đạc và xác minh. Điều này đã dẫn đến việc các cộng đồng giữ rừng và canh tác giảm phát thải thiếu nguồn lực và cơ hội tham gia thị trường.
TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển (CODE), chia sẻ về trải nghiệm của mình khi khu sinh quyển 300 ha rừng tự nhiên do đơn vị ông quản lý đã hoàn tất đo đạc, xác minh tín chỉ carbon và có đối tác nước ngoài sẵn sàng mua. Tuy nhiên, việc bán không thể tiến hành do quy định của Chính phủ.
Theo Quyết định 232 của Chính phủ, việc bán tín chỉ carbon ra quốc tế cần được Thủ tướng phê duyệt để đảm bảo Việt Nam còn đủ tín chỉ cho thị trường trong nước. Điều này đã tạo ra một rào cản lớn cho các đơn vị và cộng đồng tham gia thị trường tín chỉ carbon.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng thị trường carbon tại Việt Nam hiện vẫn chỉ tồn tại ở dạng tiềm năng, chưa thực sự vận hành. Các chuyên gia cho rằng cần có chính sách mới cho thị trường tín chỉ carbon, bao gồm việc xây dựng hệ thống giao dịch, định danh hàng hóa, và tổ chức vận hành thị trường.
Một số chuyên gia cũng cho rằng cần có cơ chế hỗ trợ cụ thể cho hộ gia đình và cộng đồng nhỏ lẻ tham gia thị trường. Bà Betty Palard, Đồng sáng lập Ủy ban Tài chính Bền vững EuroCham, cho rằng muốn xây dựng thị trường tín chỉ hiệu quả, Việt Nam cần thay đổi góc nhìn và tập trung vào tín chỉ ‘xanh lá cây’ từ rừng và nông nghiệp.
Câu chuyện của kỹ sư Hồ Quang Cua, người phát triển giống gạo ST25, là minh chứng sống động cho việc giảm phát thải và bảo vệ văn hóa, sinh kế của cộng đồng dân tộc thiểu số. Tại Tọa đàm Net Zero 2025, các chuyên gia nhận định Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển thị trường tín chỉ carbon, đặc biệt từ rừng và nông nghiệp.
Tuy nhiên, cần một loạt điều kiện để khai phá tiềm năng đó, bao gồm thể chế rõ ràng, cơ chế ủy quyền sớm, hệ thống MRV (đo đạc, báo cáo, xác minh) dễ tiếp cận và nền tảng số mở. Với những thách thức và cơ hội đang chờ đợi, Việt Nam cần có những bước đi cụ thể và đồng bộ để phát triển thị trường tín chỉ carbon hiệu quả.
Để biết thêm thông tin về thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam, vui lòng tham khảo thị trường tín chỉ carbon và các chính sách môi trường của Việt Nam.